Güncelleme Tarihi:
Okullarda akran zorbalığı özellikle ergenler arasında önemli bir problem. UNESCO’nun güncel verilerine göre dünya çapında 13-15 yaş arasında 130 milyon ergen zorbalık mağduru. Bu sayı dünya genelinde yaş grubundaki nüfusun 3’te 1’ine denk geliyor. Avrupa ve Kuzey Amerika’da 3 ergenden 1’i, yani yaklaşık 17 milyon öğrenci bir kez bile olsa okulda zorbalık yaptığını kabul ediyor. 6-17 yaş arasında 732 milyon genç ve çocuğun ülkesinde, okullarda akran zorbalığı yasaklanmış değil. Peki, aileler çocuklarının zorbalık konusunda farkındalık kazanması için ne yapabilir? ABD’li eğitim dergisi ‘Parents’ anne-babaların zorbalığa karşı çocuklarına nasıl yardım edebileceğiyle ilgili 9 öneri paylaşıyor:
1- DİĞERLERİNE SAYGILI OLMAYI ÖĞRETİN
Kendine saygı; başkalarına da saygıyla birlikte ortaya çıkar. Bu da çocuğunuzun zorbalıktan korunmasına yardım eder. Bu nedenle kendilerine saygı kazandırmaları için yanlarında olun.
2- ‘BEN SEVERİM’ OYUNU OYNAYIN
Çocukların kendine saygı kazanması için kişisel özelliklerini yansıtabilecekleri küçük oyunlar doğru bir tercih olabilir. Örneğin, “Ben müzik dinlemeyi seven biriyim” ya da “Ben küçük kardeşine göz kulak olan biriyim” gibi. Bu oyun çocuklarınızın şahsi özelliklerini tanımasını, bunlara değer vermesini ve kendisine güven duymasını sağlayacak. Aynı zamanda farklılıklara karşı olumlu bir tutum kazanmalarını da destekleyecek.
3- UYGUN İÇERİKLİ KİTAPLAR OKUMALARINI SAĞLAYIN
Kitap okumak çocuklarınıza, farklılıklara saygı duyması için cesaretlendirici bir mesaj verecek. Ayrıca kitap bittiğinde, tema konusunda kurulacak diyalog da bu süreci destekleyecek. Bazı kitaplar dışlanmış insanlarla ilgili çocuklarınıza olumlu perspektif sunabilir. Bu kitapları araştırmayı ihmal etmeyin.
4- OLUMLU BİR ROL MODEL OLUN
Eylemler, sözden çok daha anlamlı. Bu nedenle çocuklarınız ne söylediğinizden çok ne yaptığınızı gözlemler. Konuşmalarınızda daima “teşekkürler” ve “rica ederim” gibi olumlu ifadeleri kullanmaya özen gösterin. Farklı çevrelerden gelmiş insanlara da saygı gösterin. Olumluyu öne çıkarın. Siz böyle davrandığınızda, çocuğunuz da zorbalıktan uzaklaşacak.
5- NASIL TEPKİ VERECEKLERİNİ ÖĞRETİN
Çocuğunuz zor bir durumda kaldığında buna nasıl yanıt vereceği konusunda ona destek olun. Karşısındakinin zorbalığı sona erdirmesi için kullanabileceği ifadeleri listeleyin. Bunların basit ve direk olması gerekiyor, düşmanca değil. Örneğin, “Beni yalnız bırak”, “Geri çekil”, “Bu iyi değil”, “Annene söyleyeceğim”, “Bunu yapma” gibi.
6- SENARYOLAR YARATIN
Çocuğunuzun okulda maruz kalabileceği zorbalığı canlandırmak, onun kendine güvenmesini ve zorluklarla mücadele etmesini sağlamak için ihtiyaç duyduğu cesareti verebilecek harika bir yol. Buna yönelik bir canlandırma yapabilirsiniz. Çocuğunuz bu esnada kendini zorlu durumda yeniden güvende hissetmek için nasıl cevap vermesi gerektiğini görebilir.
7 - İLETİŞİM KANALLARINI AÇIK TUTUNÇocuğunuz okuldan döndüğünde, gününün nasıl geçtiğini öğrenin. Bunu yaparken ona sakin, arkadaşça yaklaşın ve destekleyici bir atmosfer yaratın. Bu sayede yanlış giden şeyleri sizinle paylaşma konusunda korku duymayacak. Onunla diyalog kurarken, güvenliğinin ve mutluluğunun önemli olduğunu vurgulayın.
8- SESİNİ YÜKSELTMESİ İÇİN CESARETLENDİRİN
Çocuğunuz, kendisi veya bir arkadaşı zorbalığa maruz kaldığında buna karşı olumlu bir şekilde sesini yükseltebilmeli. Ona; kendisi böyle bir durumda kaldığında, arkadaşı bunun önüne geçmek için adım attığında ne hissedeceğini sorun. Çocuğunuza bir insanın bile nasıl fark yaratabileceğini öğretin.
9- TEKRARLANAN ZORBA DAVRANIŞLARI BİLDİRİN
Eğer çocuğunuz maruz kaldığı olumsuz davranışları size söylemekte isteksizse, onunla birlikte öğretmenine, rehberlik danışmanına veya okul yönetimine gidin. Okulun zorbalık konusunda kurallarını öğrenin. Çocuğunuzun maruz kaldığı zorba eylemleri kaydedin. Bunları okulla paylaştığınızda, atılan adımları yakından takip edin. Gerekliyse, aile terapisti veya polis gibi okul dışından destek alın. Zorbalığı durdurmak için toplum kaynaklarını kullanabilirsiniz.