Murat YILMAZ

Haber Giriş: 22 Ocak 2021 - 23:59 | 23 Ocak 2021 - 02:12

Nostaljik yolculuk

Ankara’nın ilk belediye otobüslerinin Sovyetler Birliği’nden alınan 100 adet ZIS marka araçlar olduğunu biliyor muydunuz? Ya da Türkiye’de ilk troleybüs hattının Ankara’da kurulduğunu? ANKARAY’ın 24 yıl önce raya indiğini? Başkent’e 78 yıldır hizmet veren EGO Genel Müdürlüğü’nün tarihçesi ilginç bilgilerle dolu. EGO arşivinden özel fotoğraflarla sizleri nostaljik bir yolculuğa çıkarıyoruz.

1

Elektrik, gaz, otobüs... Ankaralıların yıllardır baş harflerinden ‘Erken gelen oturur’ esprisi yaptığı EGO Genel Müdürlüğü’nün, EGO kısaltmasını aslında bu üç hizmet oluşturuyor. 16 Aralık 1942’de Ankara Elektrik ve Havagazı İşletme Müessesesi ismiyle kurulan kurum, 1950’de Otobüs İşletme İdaresi’nin bünyesine katılmasıyla Ankara Elektrik, Havagazı ve Otobüs İşletme Müessesesi (EGO Genel Müdürlüğü) olarak Ankara’ya 78 yıldır hizmet veriyor. Hürriyet Ankara olarak, EGO’nun arşivinden özel fotoğraflarla sizleri nostaljik bir yolculuğa çıkarıyoruz. İşte 78 yılı geride bırakan EGO’nun otobüs ve raylı sistemler tarihçesi.

2

SOVYETLER’DEN GELEN 100 OTOBÜS

1 Ekim 1935’te kurulan ‘Belediye Otobüs İdaresi’, aynı yıl Sovyetler Birliği’nden alınan 100 adet ZİS marka otobüsle 12 hat üzerinde, yoğun saatlerde yolcu taşımaya başlar. 1 Haziran 1944’te ‘Ankara Otobüs İşletme İdaresi’ adını alan kurum, 1942’de Almanya’dan 7 adet Magirus, 1944-46 yıllarında da 10 adet FBW ve 19 adet Ford marka otobüs satın alır.

3

TÜRKİYE’NİN İLK TROLEYBÜS HATTI

1947 yılına kadar sadece otobüs çalıştıran işletme, Türkiye’de ilk defa troleybüs hattını inşa ederek işletmeye başlar. 1947’de 10 adet Brill marka, 1948’de 10 adet FBW marka troleybüs Ulus–Bakanlıklar hattında hizmete girer. 1952’de alınan 13 MAN marka troleybüsle birlikte troleybüs adedi 33’e ulaşır.

4

‘YAVAŞ GİDİYOR’ DİYE KALDIRILDI

1952’de alınan 13 adet MAN ile 1961’de alınan 33 adet Ansaldo marka troleybüslerin dışında troleybüs alımı yapılmaz. 1979–1981 döneminde ‘trafiği aksattırdıkları ve yavaş gittikleri’ gerekçesiyle hizmetten kaldırılırlar. 1 Ocak 1950’ye gelindiğinde işletme, Ankara Elektrik, Havagazı ve Otobüs İşletme Müessesesi (EGO Genel Müdürlüğü) bünyesine katılır.

5

YIL YIL ALINAN OTOBÜSLER

Kurumun yıllara göre satın aldığı bazı araçların detayları şöyle:-1951-1962 arası: 308 adet Bussing otobüs.-1974: 50 adet Mercedes otobüs.-1975-1982 arası: 477 adet MAN marka otobüs.-1977: 20 adet Magirus midibüs.-1980: 35’i üç kapılı 50 adedi körüklü 85 Ikarus otobüs.-1992: Hava kirliliğini önlemek için alınan 30 adet doğalgazlı otobüs.-1998: 70’i körüklü 267 Mercedes otobüs. -2007: 490 adet doğalgazlı MAN otobüs.-2009-2011 arası: 600 adet CNG’li ve klimalı MAN otobüs.-2012-2013 arası: 250 adet MAN doğalgazlı körüklü otobüs.

6

ANKARAY 24 YIL ÖNCE RAYA İNDİ

Nüfusu yıllarca giderek artan Ankara’nın kent içi trafik problemlerini azaltmak ve dünyanın büyük metropollerinde olduğu gibi raylı sisteme kavuşması için 1989’da metronun temeli atılır. Kızılay istasyonu inşaatına Temmuz 1991’de Kızılay Meydanı’nın trafiğe kapatılmasıyla başlanır. Temmuz 1992’de Kızılay tekrar trafiğe açılır, bu tarihten itibaren Kızılay ortak istasyonu çalışmaları yerin altından sürdürülür. ANKARAY’da kullanılan vagonların üretimi İtalya’da, hat ekipmanları, elektro mekanik donanımlarının üretimi ise Almanya’da yapılır. Ağustos 1996’da hizmete giren 8 bin 527 metre uzunluğundaki hafif raylı toplu taşım sistemi ANKARAY, Başkent’e hizmet vermeye başlar.

7

METRONUN TARİHÇESİ

Kızılay-Batıkent arasındaki 14 bin 661 metrelik güzergâhta çalışan Ankara metrosunun yapım çalışmalarına ise Nisan 1993’de başlanır ve metro 1997’nin sonunda işletmeye açılır. 15 bin 360 metre hat uzunluğunda 11 adet istasyondan oluşan Batıkent-Sincan-Törekent metro hattı 12 Şubat 2014’te, 16 bin 590 metre hat uzunluğundaki Kızılay-Çayyolu hattı ise 13 Mart 2014’te hizmete girer. 9 bin 220 metre hat uzunluğundaki AKM-Keçiören metro hattı 5 Ocak 2017’de işletmeye açılır.*Yapım çalışmalarına 2013’te başlanan ve Yenimahalle Metro İstasyonu’nu Şentepe’ye bağlayan teleferik sisteminin ilk üç istasyonu 17 Haziran 2014’de, dördüncü istasyonun bitmesiyle tümü 20 Mayıs 2015’te hizmete açılır.

8

Ankara’nın ilk belediye otobüslerinden olan ZIS marka bir otobüs Keçiören’de

9

Engellilere uygun hizmet vermeye başlayan ‘Sakatlar Aracı’ isimli otobüs

10

Ulus hattındaki eski bir EGO otobüsü

11

MAN marka eski otobüs Bahçelievler hattında

12

1947 Troleybüs hattındaki Brill marka otobüs

13

1977 MAN marka EGO otobüsü

14

1980 Ikarus marka otobüslerin hizmete girmesi

15

EGO otobüslerinin Doğalgaz Dolum İstasyonu-Hipodrum

16

1979 EGO Ambulansı

17

1979 MAN otobüslerin hizmete girmesi

18

1991 Ikarus körüklü otobüs

19

1969 Bussing marka otobüs

20

1994 BMC Belde otobüs

21

1993 Ikarus solo otobüs

22

Otobüs İşletme Atölyeleri’nde yapılan ilk otobüs ile test sürüşü-1966

23

Yenimahalle otobüs durağı