Güncelleme Tarihi:
Maymun çiçeği virüsü nedir? sorusu öne çıkan konuların başında geliyor. Uzun aradan sonra ilk kez İngiltere’de görülen Maymun çiçeği virüsü, Avrupa ve birçok ülkeye sıçrarken Türkiye'de de paniğe neden oldu. Oldukça bulaşıcı olan maymun çiçeği hakkında bilgi veren Bakan Koca, Türkiye’de görülmediğine dikkat çekerek, “Virüs, salgıyla geçiyor, damlacık enfeksiyonuyla geçmiyor. Dolayısıyla salgın, pandemi söz konusu değil. Lüzumsuz gündem yapmayalım, vatandaşı tedirgin etmeyelim." dedi. Yakın temas yoluyla bulaştığı tahmin edilen enfeksiyonun 14 ila 21 gün sürdüğü değerlendiriliyor. Seyahat hastalıkları kategorisinde yer alan virüsün henüz kanıtlanmış, güvenli bir tedavisi bulunmuyor.
Koca, Beştepe’de yapılan Cumhurbaşkanlığı Kabinesi'nin ardından dünyada paniğe neden olan maymun çiçeğiyle ilgili gazetecilerin sorularına şu yanıtı verdi:
"Maymun çiçeğini biliyoruz, temasla geçiyor. Yurt dışında nasıl gelişti? Temasla oldu artı salgıyla geçiyor, damlacık enfeksiyonuyla geçmiyor. Dolayısıyla salgın, pandemi ve benzeri olabilecek durumu söz konusu değil. Lüzumsuz gündem yapmayalım, vatandaşı tedirgin etmeyelim. Halen de bizde görülmedi ama maymun çiçeğine benzer belirtiler gösteren birçok virüs var. Her benzer görüntü için maymun çiçeği demeyelim. Medyada birtakım haberler yapılıyor, görseller paylaşılıyor sonra testlerini yapıyoruz negatif çıkıyor. İnsanlarımızda 'görüldü de bunu bir şekilde gizlediler mi, açıklamadılar mı, dünyada görülüyor da bizde niye görülmüyor' gibi bir kaygıya sebep oluyor. Yoğun temas olduğu durumlarda daha çok oluyor."
Hastalığa, Poxviridae ailesindeki Orthopoxvirus cinsinin bir üyesi olan maymun çiçeği virüsü (Monkeypox) neden olur.
Monkeypox, öncelikle Orta ve Batı Afrika'nın tropikal yağmur ormanlarında ortaya çıkan ve zaman zaman diğer bölgelere ihraç edilen viral bir zoonotik hastalıktır.
Maymun çiçeği virüsünün Orta Afrika ve Batı Afrika olmak üzere iki farklı genetik grubu vardır. İnsanlarda görülen Orta Afrika maymun çiçeği virüsü, Batı Afrika virüsüne göre daha şiddetlidir ve daha yüksek ölüm oranına sahiptir.
Kuluçka süresi (enfeksiyondan semptomların başlangıcına kadar olan aralık) genellikle 6 ila 13 gün arasındadır, ancak 5 ila 21 gün arasında değişebilir.
Enfeksiyon iki döneme ayrılabilir:
·Ateş, yoğun baş ağrısı, lenfadenopati (lenf bezlerinin şişmesi), sırt ağrısı, kas ağrıları ve şiddetli halsizlik ile karakterize invazyon dönemi 0-5 gün arasında sürer. Lenfadenopati, başlangıçta benzer görünebilen diğer hastalıklarla (suçiçeği, kızamık, çiçek hastalığı) karşılaştırıldığında maymun çiçeği virüsü vakasının ayırt edici bir özelliğidir.
Deri döküntüsü genellikle ateşin ortaya çıkmasından sonraki 1-3 gün içinde başlar. Döküntü, gövdeden ziyade yüz ve ekstremitelerde daha konsantre olma eğilimindedir. Döküntüler genelde yüzde başlayıp (vakaların %95'inde) ve avuç içlerini ve ayak tabanlarını (vakaların %75'inde) etkiler. Ayrıca oral mukozalar (vakaların %70'inde), genital bölge (%30) ve konjonktiva ile birlikte kornea da (%20) etkilenir. Döküntü, ardışık olarak maküllerden (düz tabanlı lezyonlar) papüllere (hafifçe kabarık sert lezyonlar), veziküllere (berrak sıvı ile dolu lezyonlar), püstüllere (sarımsı sıvı ile dolu lezyonlar) ve kuruyup dökülen kabuklara doğru değişiklik gösterir.
Monkeypox genellikle 2 ila 4 hafta süren semptomları olan kendi kendini sınırlayan bir hastalıktır. Şiddetli vakalar çocuklar arasında daha sık görülür. Maymun çiçeği virüsü vaka ölüm oranı genel popülasyonda %0 ile %11 arasında değişmektedir ve küçük çocuklar arasında daha yüksektir.
Henüz maymun çiçeği virüsü enfeksiyonu için kanıtlanmış, güvenli bir tedavi yoktur. Maymun çiçeği salgınını kontrol altında tutmak amacıyla çiçek hastalığı aşısı, antiviraller ve İntravenöz immün globulin (VIG) kullanılabilir. Bununla birlikte, şu anda, orijinal (birinci nesil) çiçek hastalığı aşıları artık halka açık değildir. 2019'da çiçek hastalığı ve maymun hastalığının önlenmesi için daha yeni bir aşı onaylanmakla birlikte henüz kamu sektöründe yaygın olarak mevcut değil.