Koronavirüs salgınında ölü virüs tehlikesi

Yapılan bir araştırma, koronavirüs teşhisinde kullanılan PCR testlerinin çok hassas olmasından dolayı eski enfeksiyonlardan kalan ölü virüsleri de tespit ederek, hatalı pozitif sonuçlar çıkarabildiğini öne sürdü.

Bu da test sonucu pozitif çıksa bile bir kişide tespit edilen virüsün bulaşıcı nitelikte olmayabileceği anlamına geliyor.

BBC Türkçe'nin haberine göre bilim insanları, bu durumun yanlış teşhislere yol açarak, pandeminin mevcut durumunun sanılandan daha ciddi ve büyük gösterme riski taşıdığı uyarısı yaptı.

Bununla birlikte bazı uzmanlar, pozitif vakaları gözden kaçırma riski düşük olan güvenilir bir testin nasıl geliştirilebileceğinin ise bilinmediğini söylüyor.

Testlerle ilgili araştırmayı yapan bilim insanlarından Prof. Dr. Carl Heneghan, bu testlerin virüsün varlığının tespit edilmesine dayalı "pozitif/negatif" sonuç vermek yerine, virüs miktarının belli bir düzeyin altında olması halinde pozitif çıkmayacak şekilde düzenlenmesini öneriyor.

Heneghan, artık etkisini kaybetmiş ölü virüslerin izlerinin testlerde tespit edilmesinin, dünya genelinde vakaların artmasına karşın hastaneye kaldırılan hastaların sayısının yatay seyir izlemesinin nedenleri arasında olabileceğini söylüyor.

Oxford Üniversitesi Kanıta Dayalı Tıp Merkezi, sonucu pozitif çıkan testlerden alınan virüs kültürlerinin petri kabına konularak, çoğalıp çoğalmadıklarının izlendiği 25 farklı çalışmadan elde edilen bulguları inceledi. Virüslerin petri kabına konularak takibinin yapılması, söz konusu kültürün canlı olup olmadığını gösteriyor.

Covid-19 teşhisi nasıl konuluyor?

Yeni tür koronavirüsün yol açtığı Covid-19 hastalığının tespiti, PCR sürüntü testi ile yapılıyor.

Test, kişinin vücudundaki virüsün varlığını ve vücudun enfeksiyona nasıl yanıt verdiğini gösterebiliyor.

Ancak bu test yapıldığında sonucu da negatif ya da pozitif olarak veriliyor.

Alınan sürüntü örneğinde tespit edilen virüs miktarının ne kadar olduğu, bunun ne kadar aktif bir enfeksiyona işaret ettiği ise sonuçlara yansımıyor.Vücudunda çok büyük miktarlarda aktif virüs bulunan bir kişi ile enfeksiyonu atlatıp virüsün kalıntılarını taşıyan bir başka kişi için aynı pozitif sonuç elde ediliyor.

Prof. Heneghan, enfeksiyonun yaklaşık bir hafta sonra güç kaybetmeye başladığını belirterek, testlere pozitif sonuç için tespit edilen virüs miktarına ilişkin bir alt eşik eklenmesinin hatalı pozitif sonuçların önüne geçebileceğini söyledi.

İngiltere Kamu Sağlığı Birimi, virüs kültürlerinin, koronavirüs test sonuçlarının değerlendirmesinde faydalı bir yöntem olduğunu söyledi.

Birim, hatalı pozitif sonuçların önlenmesi için laboratuvarlarla birlikte çalışmalar yaptıklarını ve bu eşiğin hangi düzeyde belirlenmesi gerektiğine ilişkin incelemeler yürüttüklerini açıkladı.

Ancak, şu anda dünya genelinde kullanılan çok sayıda farklı test kiti bulunuyor. Bunların her birinde farklı eşikler ve değerlendirme kriterleri kullanılıyor. Bu nedenle de uzmanlar, genel bir eşik belirlenmesinin zor olduğunu söylüyor.

Reading Üniversitesi'nden Prof. Dr. Ben Neuman, bir hastadan alınan örneklerden virüs kültürünün çıkarılmasının "abes olmadığını" söyledi.

Ancak Neuman, "Bu değerlendirme, hastadan alınan örnekten Sars-CoV-2 kültürünü elde etmenin zorluğuyla bunun yayılma olasılığı arasında hatalı bir korelasyon kurma riski taşıyor" dedi.

Başka bazı bilim insanları da koronavirüs taşıyan bir kişinin ne kadar süre virüsü bulaştırma riskinin bulunduğunun net olarak tespit edilemediğine dikkat çekiyor.

Maskelerle ilgili önemli gelişme

Salgınla birlikte Türkiye dahil pek çok ülkede maske takmak artık zorunlu. Ancak maskelerle ilgili önemli bir gelişme yaşandı.

Bugüne dek üretilen ve kullanılan maskelerin temel amacı, salgını önlemek ve temiz hava solumaktı. Şimdi ise yepyeni bir maske tipi geliyor.

ABD ve Japonya ortaklığında üretilen ve UVMask adını taşıyan bu özel maskeler, N95 tipi maskelerden bile iyi. Sebebi ise ultraviyole ışınıyla anlık olarak havadaki partikülleri temizlemesi...

Ultraviyole ışın temizleme teknolojisini kullanan bu özel maske iki adet 25,000µW/cm2 UV-C LED aydınlatma ile solunan havayı anında temizliyor.

Bu iki katmandan ilki yüzde 95 oranında partikülleri temizlerken ikinci olan UV-C katmanı ile bu oran yüzde 99.99’a çıkıyor. Maske 0.1 mikron büyüklüğünde partikülleri filtreleyebilirken bu oran N95 maskesinde 0.3 mikron.

Bu maskenin kullanılabilmesi için içerisinde batarya bulunuyor ve ultraviyole ile temizlik bu batarya sayesinde oluyor. Batarya ise 6 saat ömre sahip. 6 saatin sonunda maskenizi şarj etmeniz gerekiyor.

Oldukça hızlı şarj olan maske, pek çok cihazda bulunan USB-C tipi giriş kullanıyor ve maskenin şarj olması için çok beklemiyorsunuz.

Maskenin içindeki fitreler değiştirilebiliyor ve aylık 2$ gibi bir maliyet çıkarıyor. Ürün henüz seri üretime geçmiş değil; ancak Ağustos ayında 99 dolardan satışa sunulacak.

Diğer yandan uydudan gelen son görüntüler, İtalya'daki inanılmaz değişimi gözler önüne serdi. Ocak ayı ortalarında çekilen bu görüntü, artık çok daha farklı bir halde!

ESA'nın dünyaya yolladığı Şubat ayını kapsayan görüntülerde de çok büyük değişiklik yok; ancak kırmızı bölgenin ufak da olsa azaldığı dikkatlerden kaçmıyor.

Mart ayında salgının ülkeyi vurmasıyla birlikte ise kırmızı bölge iyiden iyiye azaldı. Benzer bir durum Çin'de de yaşandı. Dünyanın en kalabalık nüfusuna sahip ülkenin uydu görüntüsü ise NASA'dan geldi.

Virüs tehdidi nedeniyle fabrikaları kapatan Çin'de de haritadaki kırmızı renk kayboldu. Yani hava kirliliği iyiden iyiye düştü. Ancak NASA'nın dünyaya yolladığı tek görüntü bu değildi.

Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA), keşif aracı Curiosity'nin Kızıl Gezegen Mars'ta çektiği şimdiye kadarki en detaylı panoramik görüntüyü yayınladı. Ancak fotoğraftaki detay şaşkınlık yarattı.

NASA'dan yapılan açıklamada, panoramik görüntünün 24 Kasım-1 Aralık 2019'da Curiosity'nin çektiği 1000'in üzerinde fotoğrafın birleşiminden oluştuğu belirtildi. Kompozitin, Mars manzarasının 1,8 milyar piksellik görüntüsünü sağladığı kaydedildi.

Curiosity, 2012'de Mars'ın Gale Krateri'ne inmişti. Gezginci robot, keşif faaliyeti süresince Kızıl Gezegen'in geçmişte mikrobiyolojik canlı yaşamına ev sahipliği yapmış olabileceğine dair çok sayıda kanıt topladı.

Ancak uzun süredir Mars üzerinde araştırmalar yürüten NASA'nın Kızıl Gezegen'deki göz bebeği Curiosity'den gelen son görüntüler NASA'yı kara kara düşündürüyor.

NASA açıklamasına göre kırmızı gezegende beklenenden iyi iş çıkaran aracın daha önce tespit edilen; ancak gittikçe büyüyen altı alüminyum tekerleğinden birinde iki ayrı yerde kırıklar ve boşluklar var.

Mars'ın engebeli arazilerinde yıllardır fotoğraf çeken ve bu görüntüleri Dünya'ya gönderen Curosity karşılaştığı zor koşullar dolayısıyla tekerleklerindeki delikler gittikçe büyüyor.

Zigzag biçimli dış kaplamada yaşanan bu parçalanma şimdilik kontrol altında olsa da ilerde nasıl bir seyir izleyeceği bilinemiyor.

NASA açıklamasına göre Curiosity’nin hala uzun süre dayanma kapasitesi var ve toplam 15 km’den fazla yürüyüş gerçekleştirmiş olsa da 10 km daha gidebileceği düşünülüyor.

Bu da Curiosity'nin tekerleğinin iç cephesinden görüntüsü... Her yeri delik deşik... Ancak NASA buna çözüm bulmuşa benziyor; tekerleği yeniden icat eden NASA bakın yeni canavarı için ne yaptı?

Engebeli yüzeylerde daha rahat ve hızlı yol almayı sağlayan yeni tasarımda kullanılan zincir şeklinde örülmüş tekerlekler, engebeli yüzeyden geçtikten sonra eski şeklini alabiliyorlar.

Uzayda sıradan bir lastik, berbat bir anlam ifade eder. Fakat bu durum artık sorun olmaktan çıkıyor. NASA’nın araştırmacıları, gelecekteki gezegen kaşifi araçlar için tekerleği yeniden icat ettiler.

Mars’ın ya da Ay’ın yüzeyinde kayaların üzerinden geçtikten sonra orijinal şeklini hatırlayabilen bir tekerlek. Dünyada gerçekten de bir ilk!

NASA’ya göre bu lastikler daha ağır yükleri, daha yüksek hızlarda taşıyabilecek kapasiteye sahipler. Böylece gelecekteki keşif araçları uzayda daha fazla yüzeyi keşfedebilecekler.

Durun, daha bitmedi!

NASA'dan gelen tuhaf görüntüler

Bugüne dek antik bir göl yatağından top şeklindeki kayalara dek pek çok ilginç bulguyla karşılaşan Curiosity’nin bu kez yolladığı fotoğrafta, daha öncekilerden çok farklı bir obje görülüyor.

Mars'ta tabut bulunduğu iddia edildi

Curiosity’nin çektiği aşağıdaki fotoğrafta ilk bakışta hiçbir şey göze çarpmıyor. Ancak fotoğrafın renklerini değiştirip biraz da yaklaştırınca, bugüne dek Mars’ta hiç görülmemiş bir obje dikkati çekiyor.

Mars'ta tabut bulunduğu iddia edildi

Bunun sadece bir kaya olabileceği, ancak dikdörtgen prizma şeklindeki bir kayanın da öyle kolay kolay oluşamayacağına dikkat çekiliyor. UFO Sightings Daily adlı internet sitesi ise bunun bir tabut olduğu konusunda ısrarlı.

Bu görüntü de yine Mars'tan gelen ve kimsenin yorum yapamadığı görüntülerden sadece biri...

NASA'nın kaydettiği bir diğer görüntüde ise net bir şekilde görülen cisim, büyük bir heyecana yol açtı.

Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi'nin (NASA) Mars'ta çektiği bir görüntüde zeminde büyük bir kaşık görünüyor.

Kaşık görüntüsü büyük bir heyecana yol açarken, fotoğraflar Kızıl Gezegen'de hayat olduğunu gösteren bir ipucu olarak değerlendiriliyor.

NASA, daha önce de Mars'ın kumlu zemininde kaşık bulmuştu. Kızıl Gezegen'de daha önce rastlanan objeler ise, yüzükler ve eldivenler olmuştu.

Mars'ta tuğla duvarın ne işi var?

Curiosity tarafından geçen haftalarda gönderilen ve Youtube'a yüklenen görüntülerde 'tuğla duvar' kalıntıları bulunduğu iddia edildi. Görüntüler kısa sürede yayıldı ve meraklıları tarafından çok sayıda yorum aldı. Ünlü 'UFO avcılarından' Scott Waring de videoyu kendi sitesi olan UFOsightingsdaily.com'da paylaştı.

Waring görüntüleri 'basit ve mükemmel' olarak tanımladı. Ancak videoyu izleyenler, görüntülerin bir tuğla duvara ait olduğuna ikna olmuş değil.Görüntülere yorum yapan bir kullanıcı, duvar iddiasını 'aptalca' olarak tanımladı. Bir başka kullanıcı ise görüntülerin 'sahte' olduğunu iddia etti.

Mars'tan geçtiğimiz günlerde bir başka sıra dışı görüntü daha Dünya'ya ulaştı. Bakın fotoğraftaki okun gösterdiği şey aslında ne?

Curiosity, Mount Sharp bölgesinde ilerlediği sırada son derece ilginç bir meteor keşfetti. Ortalama bir meteordan çok daha küçük olan bu meteor, tamamen nikel ve demirden oluşuyor.

Arizona State University'de görevli olan araştırmacıların tanımladığı meteor, bir uzaylı yapısını andıran şekline rağmen sadece demirin ve nikelin karışımıyla oluşmuş, ilgi çekici bir meteor.

Dış kısmının sıradan meteorlardan çok daha düz ve pürüzsüz olmasının nedeni ise, atmosfere giriş yaptığı sırada sürtünmeden kaynaklanan ısı artışıyla erimiş olması.

Curiosity'nin çektiği fotoğraflardan birine yakından bakıldığında daha çok tropikal iklimde yaşamını sürdüren iguana benzeri bir cisim dikkat çekiyor.

Her ne kadar bilim adamları bunların birer kaya parçası olduğunu dile getirse de fotoğrafı görenler NASA'nın kendilerinden gerçekleri gizlediğini düşünüyor.

Mars yüzeyinde bulunan uzay aracı Curiosity tarafından çekilen fotoğrafa dikkatli bakıldığında ortalara doğru alt taraflarda tıpkı balığı andıran bir nesne göze çarpıyor.

NASA'nın Mars'tan Dünya'ya geçtiği bir başka görüntüde ise objektife yakalanan objenin ayıyı andırdığı iddia edilmişti.

Mars yüzeyinde; gözlere, bir buruna, üst çeneye ve iyi korunmuş bir kafa tasına sahipmiş gibi duran tuhaf biçimli bir kaya dikkat çekiyor.

NASA'nın Mars'tan yayınladığı fotoğraflardaki bir detay sosyal medyada olay yaratmış, NASA'nın keşif aracı Curiosity'nin çektiği fotoğraftaki görüntü uzayda saklanan kadına benzetilmişti.

Mars'ta topun ne işi var?

Curiosity’nin çektiği fotoğraflar arasında düz bir kayanın yüzeyinde, mükemmel bir küre şeklindeki bir ‘top’ görülüyor. Biraz tozlu olmakla birlikte, aslında çevresindeki diğer kayalardan farklı bir rengi olduğu da görülebiliyor.

Mars'ta topun ne işi var?

NASA’daki bilimadamları ise bu fotoğrafta görülen objenin insan ya da uzaylı yapımı bir top olmadığını, yalnızca ‘katılaşma’ yoluyla oluşan bir kayacık olduğunu ifade ediyor.

Mars'ta topun ne işi var?

Fotoğraftaki obje ilk bakışta Ortaçağ’da kullanılan gülleleri hatırlatıyor. Beynimiz, fotoğraftaki nesnenin insan yapımı (Ya da belki de uzaylı yapımı!) bir top olduğunu bize söylese de, muhtemelen bu yalnızca, inanılmaz aşamalardan geçerek oluşmuş normal bir kaya.