Fiyatlar buzdolabından çıktığında ne olacak?

Enis BERBEROĞLU

Rahmetli Turgut Özal'ın 1987 yılında vatandaşla, ‘‘Seçimden önce zam yapacak kadar enayi miyim?’’ diye dalga geçmesi hâlâ hatırlardadır.

1991 yılında baskın seçime giden Başbakan Mesut Yılmaz'ın kesin talimatına rağmen zam yapan Şeker Şirketi Genel Müdürü Ertan Yülek'i görevden alması da unutulmadı. (Ertan Yülek 1995 yılındaki seçimde Refah milletvekili olarak Meclis'e girdi.)

Ekonomiden sorumlu Devlet Bakanı Güneş Taner'in 1990 yılı enflasyonunu yüzde 30'un altına çekemezse istifasını vereceği sözüne rağmen, Turgut Özal'ın ısrarıyla görevine devam ettiği gazete arşivlerinde kayıtlıdır.

Yukarıdaki örnekler hep aynı siyasi gerçeğe işaret ediyor:

Bu ülkede kamu zamlarını ertelemenin siyasi riski son derece düşüktür. İsteyen iktidar fiyatları dilediği süre dondurur, halkımız zamların rötarlı ve okkalı yapılmasına alışıktır.

Zaten başka hangi ülkede, gazeteler seçimin ertesi günü ‘‘Zamlar geliyor’’ manşetiyle çıkar ki?

* * *

Demek ki Anasol-D'nin ‘‘Kamuda fiyatları dondurma’’ önerisi yeni ve orjinal bir fikir sayılmaz.

Dolayısıyla asıl soru, ‘‘Yapabilirler mi?’’ değil ‘‘Bu operasyon enflasyon hızını keser mi?’’ olmalıdır.

Ve bu soruya en makul yanıt ortadadır:

Ekonominin neredeyse yarısına hükmeden kamu kuruluşları fiyatlarını altı ay süreyle yükseltmezse enflasyon hızının aynı altı ayda gerilemesi doğaldır.

Peki ama ya sonrası?

Muhtemelen tufandır.

Çift haneli rakamlarda zamlar ve üç haneli enflasyon...

* * *

Amacımız karamsar senaryo çizmek değil, sadece kamuda zamları erteleyerek enflasyona kalıcı çözüm bulunamayacağı gerçeğinin altını çizmektir. Nitekim enflasyonla mücadelede başarılı olan ülkeler fiyat dondurmayı önlem paketinin parçası olarak uyguladılar.

Bu konuya yarın da devam edeceğiz...

ENİŞTEYE AÇIK YANIT

Enişte ve Bacı'nın aile gazetesi ile TV kanalı bu köşede pazartesi günü yayınlanan enflasyon analizine geniş yer verdi, bizi hükümete karşı ağız değiştirmekle suçladı. Ama en matrağı, ‘‘Son bir yıldır Susurluk kazası dışında hiçbir konuda yazı yazmayan Hürriyet'in köşe yazarı Enis Berberoğlu merkez sağın enflasyon sorununu çözemeyeceğini iddia etti’’ ifadesiydi.

Sayın Enişte'ye hatırlatırım ki, bu bir iddia değildir. Bu gerçeğin canlı kanıtıyla birlikte yaşamaktadır. Çünkü bu ülkede enflasyonu yüzde 100'ün üstüne fırlatmayı sadece iki mümtaz merkez sağ politikacı becerebildi: Dünya ahret Bacı'mız ile kendisini yaratan Cumhurbabamız...

Susurluk kazasına gelince... Açıkçası bu ifadeyi Enişte'den değil, Samsun'u Karadeniz'de sanan Bacı'dan beklerdim. Hatta çok sevdiği Susurluk kazasına il sözü bile verebilirdi, hiç şaşırmazdım.

Saygılarımla...