Erkan Çelebi: Tuvalet kağıdında ‘fetva’ umudu,

Erkan ÇELEBİ

TUVALET kağıdı üreticileri, Türk insanının tuvalet kağıdı kullanımını yaygınlaştırmak amacıyla, Diyanet'in 1995 yılında yayınladığı ‘‘fetva’’ya sarıldı. Diyanet İşleri Başkanlığı'nın fetvasında ‘‘tuvalet kağıdı kullanımı caizdir’’ deniyor. Üreticiler, ‘‘İslam ülkelerinden Suudi Arabistan'da kişi başına yılda 45 rulo tuvalet kağıdı tüketimi var. Türkiye'de 10 rulo. Hedefimiz Suudi Arabistan'ı yakalamak’’ diyor.

DİYANET İşleri Başkanlığı'nın fetvası, 85 trilyon liralık pazarı bir türlü büyütmeyi başaramayan tuvalet kağıdı üreticilerinin umudu oldu. Üreticiler, Diyanet'in ‘‘caizdir’’ fetvasını kullanarak Türkiye'deki kişi başı tüketimi, 10 rulodan 45 ruloya çıkartmayı hedefliyor. Böylece, Suudi Arabistan'daki tüketimi yakalamaya çalışıyorlar.

Arkadaşımız Zeliha Aslan'ın yaptığı araştırmaya göre, Türkiye'de şu anda 17 milyar metreden oluşan 680 milyon rulo tuvalet kağıdı tüketiliyor. Her 100 konuttan sadece 24'ünde tuvalet kağıdı kullanılıyor. Bunun sonucunda, 800 gramlık 10 rulodan oluşan kişi başı tüketim Türkiye'yi, Mısır, Endonezya, Yemen, Irak, Fas ve Bangladeş gibi kişi başı tüketimi 1 kilonun altında olan İslam ülkeleri arasına sokuyor.

AVRUPA'DA 160 RULO

Oysa, bir Avrupalı yılda ortalama 160 rulo, bir Lübnan'lı 98 rulo, bir Ürdünlü 64, Malezyalı da 50 rulo tuvalet kağıdı kullanıyor.

Tüketimin düşük seviyede kalmasının en önemli nedenlerinden birini, tuvalet kağıdının bazı kesimlerce dini açıdan sakıncalı görülmesi oluşturuyor. Bu da İslam dininin, üzerinde dini ibare yer alan ya da yazı yazmaya elverişli olan kağıtların tuvalet temizliğinde kullanılmasını uygun bulmamasından kaynaklanıyor. Bunun sonucunda da tuvalet temizliğinde ağırlıklı olarak kağıt değil, su kullanılıyor.

Ancak, Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji Bölümü'nün yaptığı araştırma, suyla gerçekleştirilen tuvalet temizliğinin ardından sabunla yıkandıktan sonra ellerdeki mikropların tamamen giderilemediğini ortaya koyuyor. Bu da, bağırsak enfeksiyonlarının yanısıra sarılık Hepatit A, tifo, dizanteri gibi bir çok hastalığın oluşumuna neden oluyor.

UMUDU FETVAYA BAĞLADILAR

Diyanet İşleri Başkanlığı, tuvalet kağıdı kullanımının caiz olup olmadığı tartışmalarına açıklık getirmek için 1995 yılında bir fetva yayınladı. Bu fetvada, ‘‘Taharet için özel olarak imal edilmiş kağıtlar üzerine yazı yazılması mümkün olmadığından, bu kağıtların temizlik için kullanılmasında dinen bir sakınca yoktur’’ denildi.

Tuvalet kağıdı üreticileri, tüketimi biraz olsun artırmak için, bu fetvayı yeniden gündeme getirmeyi yeğledi. Şimdi, üretici firmalar, bu fetvadan destek alarak, kırsal kesimlerde evleri dolaşarak ücretsiz tuvalet kağıdı dağıtmaya başladı.

ÜCRETSİZ DAĞITIM

İpek Kağıt Pazarlama Müdürü Müjde Şahin, ‘‘Yıl sonuna kadar ücretsiz olarak dağıtacağımız tuvalet kağıdı sayısı 1 milyon 800 bine ulaşacak. Böylece, dini açıdan sakıncalı gören ailelerin de tuvalet kağıdıyla tanışmasını sağlıyoruz. Başlattığımız bu kampanya çerçevesinde numune dağıttığımız, tuvalet kağıdı kullanma alışkanlığı olmayan her 100 tüketiciden 44'ü ilk denemenin ardından düzenli olarak tuvalet kağıdı kullanmaya başladı. Diyanet İşleri Başkanlığı'nın fetvasını ve tuvalet kağıdı kullanmanın sağlık açısından önemini anlatabildiğimiz taktirde, kişi başına tüketim, Avrupa seviyesine çıkmasa bile en azından bir İslam Devleti olan Suudi Arabistan'ın düzeyine ulaşacağını tahmin ediyoruz’’ dedi.

Türkiye'nin tuvalet kağıdı portresi

Yılda 17 milyar metre tuvalet kağıdı tüketiyoruz.

Bu tüketim, 680 milyon rulo tuvalet kağıdı anlamına geliyor.

Her 100 konuttan 24'ünde tuvalet kağıdı kullanılıyor.

Böylece, kişi başına tuvalet kağıdı tüketimi yıllık 10 ruloda kalıyor.

Türkiye'de bazı kesimler hálá tuvalet kağıdını ‘günah’ sanıyor.

Tuvalet kağıdını bedava deneyenlerin yüzde 44'ü hemen alışıyor.

Hazır dondurulmuş gıdayı asker ve memurlar tüketiyor

TÜRKİYE'de dondurulmuş gıdalara rağbet artarken en fazla tüketimi askerler ve memurlar gerçekleştiriyor. Kalitat markalı dondurulmuş gıda maddelerinin üreticisi Bidaş firmasının Ege ve Akdeniz Bölgeler Müdürü Uğur Bıdıklı, ‘‘Dondurulmuş gıdalar zenginlerin yiyeceği olarak düşünülmemeli. Dondurulmuş gıdayı en fazla asker ve memur kesiminin tükettiğini belirledik. Son zamanlarda öğrenciler de bu ürünlere yöneliyor’’ dedi.

Dondurulmuş gıda tüketiminin, gelir düzeyiyle paralellik gösterdiğini belirten Bıdıklı, kişi başına yıllık tüketimin Avrupa'da 11 kilogram, Türkiye'de 500 gram olduğunu söyledi. Dondurulmuş gıda üretiminin Türkiye'de 10 yıl gibi kısa bir geçmişi olduğuna dikkat çeken Bıdıklı, ‘‘Beş yıl içinde dondurulmuş gıda Türk mutfağında hak ettiği yeri alacaktır’’ dedi.

Telsim hazır kartlarla mesajlar bedava değil

TELSİM'in kontürlü kartları olan Pratik Hat, FixKart ve OxKart'la her ay 60 mesajı bedava gönderilebiliyor. Ancak mesaj sayısı 60'ı aştığı takdirde bundan sonra gönderilen her mesajın bedeli kontürden düşüyor. Ne var ki, tüketiciler, Telsim Shop'lar tarafından kontürlü kartlarda mesajların ücretsiz olduğu şeklinde yanlış bilgilendiriliyor. Okuyucularımızdan Mustafa Baycan da, Telsim Ox kart aldı. Telsim Shop yetkilisi Baycan'a SMS servisinin ücretsiz olduğunu söyledi. Ancak Baycan, mesaj gönderdikten sonra kontürünün düştüğünü farketti. Konuyla ilgili olarak Telsim yetkilileriyle görüştük. Yetkililer, ‘‘Telsim'in abonelerine sunmuş olduğu ön ödemeli ürünler olan Pratik Hat, fixKart ve OxKart'ta her ay 60 mesaj bedava. 60 mesajın üzerinde gönderilen her mesajın bedeli ise kontürden düşüyor’’ dedi.

ŞİRKETLERDEN TÜKETİCİLERE

MİELE W 961 tam otomatik çamaşır makinesi, Alman Tüketicileri adına yapılan Stiftung Warentest değerlendirmesinde, en iyi makine ilan edildi. Alman Test Dergisi'nde yayımlanan sonuçlara göre aynı katagorideki 18 çamaşır makinesi arasından 1.6 test puanı ile birinci geldi.

TURKCELL, Eş Kartı piyasaya sundu. Aynı numaraya sahip iki SIM karttan oluşan Turkcell Eş Kart uygulaması abonelere, cep telefonundaki kartı çıkarmadan araç telefonunu da aynı numarayla kullanma imkanı sağlıyor.

ARİSTON, yeni kampanyasında çamaşır makinesi alana mikrodalga fırın, bulaşık makinesi alana ise setüstü ocak hediye ediyor. 31 kasım tarihine kadar yapılacak olan kampanyada ayrıca, Ariston fırınlara peşin fiyatına 11 taksit ile sahip olma imkanı sunuluyor.

MACROCENTER, Amerikalı unlu mamuller zinciri Hot&Crusty'in 30 çeşit ekmeğini mağazalarında satışa başladı. Ekşi aromalı köy ekmeği, rustik, kepekli, tahıllı, çavdarlı ve diğer ekmekler Amerika'dan getirilen özel maya ile üretiliyor.

ORİFLAME, üç yeni parfümünü yüzde 20 indirimli olarak piyasaya sundu. Oriflame'in kadınlar için hazırladığı parfümlerinden Serene 9 milyon 800 bin liraya, New Spirit 7 milyon 100 bin liraya, erkekler için hazırladığı Deep Woods ise 13 milyon 600 bin liraya satılıyor.