Ercan Kumcu: Mevduat sigortasının kapsamı

Ercan KUMCU

TÜRKİYE'de faaliyet gösteren bankalarda yerleşikler tarafından açılan tasarruf mevduatları sınırsız olarak 1994 yılından bu yana sigorta kapsamındaydı.

Şimdi işler değişti. Zamanlaması tartışılsa da, bankalardaki tasarruf mevduatları üzerindeki devlet güvencesine bir sınırlama getirildi. Yeni düzenlemeye göre, bir bankada 2000 yılı içinde açılan ya da yenilenen tasarruf mevduatının anapara ve faizinin toplamı 100 milyar liraya kadar olan kısmı sigorta kapsamında kabul ediliyor. Mevduat miktarındaki kısıtlama kişi başına oluyor. Yeni uygulamayla, yerleşik olmayanların da Türkiye'deki bankalardaki tasarruf mevduatları güvence altına alındı.

ŞAHISLAR SİGORTALI

Aynı bankada birden fazla tasarruf mevduatı hesabınız varsa, anapara ve faiz üzerindeki limit iki hesabın toplamı için geçerli. Örneğin, anapara ve faiz toplamı bir hesapta 20 milyar lira, diğer bir hesapta 50 milyar lira ise, toplam 70 milyar liranın tümü sigorta kapsamında sayılıyor.

Sigorta kapsamı kişiyle sınırlandırıldığından, aynı bankada bulunan eşinizin mevduatları ile sizin mevduatlarınız ayrı ayrı sigortalanıyor. Banka battığında, eşiniz de, siz de, ayrı ayrı 100 milyar liraya kadar olan anapara ve faizinizi Fon'dan alıyorsunuz.

Bir başka kişiyle ortak hesabınız varsa, mevduat sigortası limiti yine kişi başına geçerli. Ortak hesaptaki para ile şahsınızın aynı bankadaki bir başka hesabı da üst sınır içinde ayrı ayrı sigorta kapsamında kabul ediliyor.

Mevduat sigortasının üst sınırı 2001 yılı içinde açılacak ya da yenilenecek hesaplar için 50 milyar liraya düşürülüyor. Bankadaki mevduat hesabınızı 2000 yılı içinde açtırıp daha vadesi dolmadan banka 2001 yılı içinde battı ise, mevduat sigortasının kapsamı sizin hesabınız için yine 100 milyar lira oluyor.

Sigorta kapsamına giren mevduatlar gerçek kişilerin Türk Lirası, döviz, altın depo ve mevduatlarını kapsıyor. Banka battığında Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu bütün ödemeleri Türk Lirası olarak yapıyor. Döviz ve altın hesaplarını Türk Lirası'na çevirirken Merkez Bankası'nın bankanın battığı tarihteki döviz alış kuru kullanılıyor.

Birden fazla bankadaki mevduatlarınız ayrı ayrı sigorta kapsamında. Örneğin, üç ayrı bankada mevduatınız varsa ve bu üç banka da aynı gün batmış ise, her bankadaki mevduatınız 100 milyar liraya kadar ayrı ayrı sigortalı olarak kabul ediliyor.

KAPSAM GENİŞLETİLEBİLİR

Vadeli mevduatı açtığınız günden, bankanın battığı güne kadar işlemiş faizlerin hesaplanmasında en çok mevduat toplayan beş büyük bankanın o vadede verdikleri faiz oranının ortalaması alınacak. Bankanız size bu faizden daha yüksek bir faiz vermişse, aradaki fark sigorta kapsamında kabul edilmiyor.

Bu şartlarda, anapara ve faizi 100 milyarı aşan tasarrufları farklı bankalara dağıtmak yoluyla mevduat sigortası kapsamı genişleyebiliyor. Ortak hesap açarak da, sigorta kapsamını genişletebilme olanağı var.

Dikkat edin. Repolar ve fon hesapları sigorta kapsamında değil!