Ercan Kumcu: Bulgaristan ekonomisi iyi yolda

Ercan KUMCU

DÜNYA devleti olma yolunda ilerlerken çektiğimiz sıkıntıları daha rahat kabul edebilmek için arada bir komşularımızın ne yaptığına bakmakta yarar var.

Geçenlerde, Yunanistan'ın enflasyonunu iki haneli rakamlardan dört yıl içinde yüzde 2'nin altına indirdiğini yazmıştım. Çok fedakárlık yaptılar. Fedakárlıklarının semeresini gördüler. Euro bölgesine kabul edildiler.

Bir diğer komşumuz Bulgaristan, yıllarca komünist idare altında yaşadı. Rusya'nın dayattığı görev bölümü içinde fakir bir ülke olarak kaldı. Demir perde ülkeleri arasında takas yoluyla ticaret yapmaya alışmıştı. Sovyetler Birliği dağılınca sudan çıkmış balığa döndü. Hiperenflasyon ile tanıştı.

ACI ÇEKTİLER

Bulgaristan küçük bir ülke olmanın da verdiği avantajla kendini çabuk toparladı. Kamu sektörünün küçülmesini hedefleyerek Para Kurulu (currency board) sistemine geçip enflasyonu iki yıl içinde yüzde 600'lerden yüzde 2'nin altına çekmeyi başardı.

Kamu sektörünün elindeki altyapı haricindeki işletmelerin üçte ikisi özelleştirildi. Yedi kamu bankasından dört tanesini özelleştirdi, iki tanesi de şu sıralarda satılmak üzere. Bulgaristan bütün bunları Kosova krizinin ortasında yaptı.

Kamu sektörünün açığı, 1996 yılında milli gelirlerinin yüzde 12'sinden fazla idi. İki yıl içinde, Bulgaristan'da kamu açıkları sıfırlandı.

Kosova krizi nedeniyle Bulgaristan'ın dış ticaret hacmi yüzde 30 civarında düştü. İşsizlik komünist rejimde sıfır iken yüzde 18'e yükseldi. Ekonomi reel olarak 1996 yılında yüzde 10'dan fazla küçüldü. Bulgaristan çok acı çekti, ama yılmadı.

Önce enflasyonu durdurdular. Paralarının değerini Alman Markı karşısında sabitlediler. Geçen yıl temmuz ayında da paralarından üç sıfır attılar. Şimdi, bir leva bir Alman Markı'na eşit.

Şu sıralarda Bulgaristan ekonomisi yılda yüzde 3 civarında büyümeye başladı. Petrol ve gıda fiyatlarının artması nedeniyle enflasyon yüzde 6'ya fırladıysa da yeniden düşme eğilimine girdi.

Kamu açıkları kapanınca, enflasyon düştü, faiz oranları yüzde 5 civarına geriledi. Kamu sektörünün toplam borcu, milli gelirlerinin yüzde 110'undan yüzde 85'ine geriledi. Döviz rezervleri 1996 yılında iki aylık ithalatlarını karşılarken şimdi altı aylık ithalatlarını karşılıyor.

KÜÇÜK ÜLKE

Bulgaristan Türkiye'ye göre küçük bir ülke. Nüfusu bizimkinin sekizde biri. Milli gelirleri ise bizimkinin yüzde 8'i kadar. Kişi başına milli gelir 1.300 dolar civarında. Bulgaristan'ı ziyaret ettiğinizde bizim kişi başına milli gelirimizin 3.000 dolar olmasının olanaksız olduğunu çok daha iyi anlıyorsunuz.

Bulgaristan'daki olumlu değişim çıplak gözle de görülebiliyor. Eski binalar tamir edilirken yeni binalar yapılmaya başlanmış. Ekonomide bir canlanma görülüyor.

Bulgaristan ekonomisi iyi yolda ilerliyor. Dünün komünist ülkesi yarın bizden önce Avrupa Birliği'ne katılırsa hiç şaşmayalım.