Yabancı gelişi özelleştirmeye bağlı

Araştırmaya göre, geçen yılın Mart ayında açıklanan sonuçlarla kıyaslandığında ekonomik büyüme hızlanacak cevabını verenlerin oranı yüzde 79'dan yüzde 13'e, enflasyon hızı yavaşlayacak diyenlerin oranı yüzde 86'dan yüzde 37'ye düştü. Enflasyon hızı artacak diyenlerin oranı ise yüzde 3'ten yüzde 28'e çıktı.

Aynı dönemde, faiz oranları düşecek diyenlerin oranı yüzde 49'dan yüzde 35'e geriledi.

Üyelerin ekonomik ortama bakışı ise karamsar oldu. Ekonomik ortam daha iyiye gidecek cecabı verenlerin oranı yüzde 80.55'ten yüzde 20'ye düştü.

Ekonomik ortam daha kötüye gidecek cevabı verenlerin oranı yüzde 4.1'den yüzde 42'ye yükseldi. Üyelerin yüzde 77'si, 2000 yılının başında ekonomik istikrarın gelecek 6 ayda daha iyi olacağı yönünde görüş belirtirken, Aralık ayına gelindiğinde iyimserlerin oranı yüzde 35'e gerilerken, kötü olacak diyenlerin oranı yüzde 1'den yüzde 37'ye çıktı.

2001 yıl sonu tahminleri

Araştırmaya göre, 2001 sonu itibariyle GSMH artışı yüzde 3.11, tüketici fiyat endeksi artışı yüde 26.07, toptan eşya fiyat endeksi artışı yüzde 22.16, dolar kuru 848 bin 787 lira, EURO kuru 773 bin 869 lira, faiz oranları yüzde 34.54 olarak tahmin edildi.

Finansal ortam gelecek 6 ayda daha iyi olacak diyenlerin oranı ise yüzde 75'ten yüzde 28'e geriledi.

Araştırma Aralık ayında yapıldı

YASED Başkanı Faruk Yöneyman, yaptığı konuşmada, araştırmanın Aralık ortası gibi ekonominin hayli çalkantılı olduğu bir dönemde yapıldığına ve bu nedenle kötümser bir tablo çizildiğine dikkat çekti.

Araştırmanın bugünkü şartlarda yapılması durumunda aynı cevapların çıkmayacağını söyleyen Yöneyman, YASED'in bugünkü ortamda hedef olarak "kriz havasından kurtulmamız lazım, özellikle de enflasyon lobisinin başarılı olacak girişimine hükümetin engel olması ve kesinlikle ekonomik istikrar programından vazgeçilmemesini" söylediğini belirtti.

2000 yılında 3 milyar 67 milyon dolarlık yabancı yatırım müsadesi verildiğini ve 10 aylık dönemde 1.3 milyar dolarlık doğrudan yatırım gerçekleştiğini açıklayan Yöneyman, "Doğrudan yatırımlarda, Türkiye ilk defa 1 milyar dolarlık kritik noktayı aştı. Ancak, bu yeterli değil" şeklinde konuştu.

Faruk Yöneyman, 2000 sonu itibariyle doğrudan yatırımların 1.5 milyar doları aşabileceğini ifade etti.

Yabancılar yolsuzluk mücadelesini destekliyor

Daha sonra soruları yanıtlayan Yöneyman, yabancı sermayenin yolsuzluk operasyonlarından nasıl etkilendiğinin sorulması üzerine, hükümetin bu konuda yaptığı uygulamaları desteklediklerini bildirdi. YASED üyelerinin bu uygulamalardan rahatsızlık duymadığını belirten Yöneyman, "Bilakis, rengi ne olursa olsun bütün bunların üzerine gidilmesi konusunda konsensus var" dedi.

"Enerji yolsuzlukları yatırımları nasıl etkileyecek" sorusunu yanıtlarken Yöneyman, Türkiye'nin 2015 yılına kadar 30 milyar dolarlık enerji yatırımına ihtiyacı bulunduğunu ve bunu iç-dış imkanlarla sağlaması gerektiğini vurguladı.

"Yolsuzlukları, enerji yatırımlarında herhangi bir şekilde yabancı yatırımcıların ilgisini azaltacak bir faktör olarak görmüyoruz" diyen Yöneyman, enerji yatırımcılarının asıl beklentisinin tahkim ve imtiyazlarla ilgili uyum yasalarının uygulamaya geçmesi olduğunu kaydetti.

Yabancı Sermaye Kanunu güncelleştirilmeli

Yöneyman, mali piyasalardaki kirizin yabancı yatırımcıya etkisini değerlendirirken, portföy yatırımlarının tüm dünyada olduğu gibi "çabuk gelip, çabuk gittiğini", oysa doğrudan yabancı yatırımların kalıcı olduğunu, işgücü yarattığını ve ekonomiye katkıda bulunduğunu anlattı.

Faruk Yöneyman, şu anda TBMM'de bulunan Yabancı Sermaye Kanunu'nun güncelleştirilmesi ve Yabancı Sermaye Endüstri Bölgesi'ne ilişkin tasarıların yasalaşması halinde, yabancı sermaye girişinde büyük bir rahatlık sağlanacağını ifade etti.

Yöneyman, bu yasaların çıkmasından sonra, siyasi partilerin yabancı yatırım politikaları konusunda bir konsensusa gitmesi gerektiğini de belirtti.

AB adaylığı ilgili artırdı

Türkiye'nin, Avrupa Birliği'ne (AB) aday olmasıyla birlikte yabancı yatırımcıların Türkiye'ye ilgisinin arttığını kaydeden Yöneyman, "Türkiye, Başbakan Ecevit'in açıkladığı 2004-2005 hedeflerine koşmak zorundadır. Ancak, son zamanlarda özellikle medyada AB ile ilgili farklı görüşlerin çıkması, 2004-2005 hedefini ileriye atabilir" dedi.

Bir soru üzerine Yöneyman, "Türkiye'nin şu anda devalüasyona ihtiyacı yok. 19-20 milyar dolarlık döviz rezervi olan bir ülkede bunun lafı edilemez. Devalüasyon demek, ekonomik istikrar programının başlangıç noktasına dönmesi demektir" diye konuştu.

2001 yılına bakış

Yöneyman, geçen yılın son 3 aylık dönemde yabancı yatırımcıların "bekle, gör" politikası izlediğine işaret ederek, şunları söyledi:

"Bu politikanın düzlüğü çıkması Mart ayında yapılacak özelleştirmelere bağlı. Programda, Telekom ve THY'nin özelleştirmesi var. Burada Hükümetin alacağı mesafe, kararlar ve uygulamalar bazı soru işaretlerini kafalardan silmeye yeterli olacaktır. Özelleştirmedeki bu fırsat kaçırılmamalı.

Özelleştirme hariç, Türkiye'nin ulaşması gereken asgari rakam 2 milyar dolar. Mart ayındaki özelleştirme tecrübesinden Türkiye iyi bir şekilde çıkarsa, bu özelleştirmenin yanı sıra diğer yatırımları da tetikleyecektir. Mart ayındaki özleştirmeler beklentiler çizgisinde gerçekleşirse, yılın ikinci yarısımda önemli girdiler sağlayabiliriz."

Özellikle GSM konusunda çok yakındaki ülkelere yapılacak yatırımların planlarının yapıldığını kaydeden Yöneyman, "Türkiye, GSM yatırımlarında çok cazip imkanlara sahip olabilir. Maalesef GSM yatırımları, Romanya'ya, Macaristan'a kayıyor. Bu yatırımları, Türkiye'ye çekmeninin yollarını aramak gerekir" dedi.

Yabancılar kötümser değil

Toplantıda söz alan, YASED Başkan Yardımcısı Joep Bakx, Türkiye'deki insanlar kadar kötümser olmadıklarını söyledi. Bakx, "Ekonomik istikrar programı doğrultusunda alınan kararlar uygulandığı taktirde Türkiye'de çok büyük fırsatlar var. Türkiye, yukarı doğru bir gelişim gösterirse yabancı sermayenin ilgisi daha da artacaktır" dedi. (aa)