Türkiye'nin derdi hızlı kentleşme

Türkiye'de yaşanan hızlı kentleşmenin sonucu olan çarpık kentleşme, başta depremlerde daha fazla insan kaybı olmak üzere, eğitim, sağlık gibi hayati konularda pek çok sorunu beraberinde getiriyor.

Dünyada 1980-1999 döneminde kentlerde yaşayan nüfusun oranı yüzde 40'dan yüzde 46'ya çıkarken, Türkiye'de yüzde 44'den yüzde 74'e yükseldi. Kentleşme oranını 1980-1999 döneminde 30 puan yükselten Türkiye, bu açıdan 132 ülke içinde Botswana ve Portekiz'in ardından 3'üncü oldu.

Dünya Bankası'nın "Dünya Kalkınma Göstergeleri 2000" raporunda yer alan verilere göre, Türkiye'de kentlerde yaşayanların sayısı, 1980-1999 döneminde yüzde 143,4 artarak 19,6 milyondan 47,7 milyona yükseldi. Rapora göre, Botswava'da 1980'de yüzde 15 olan kentlerde yaşayan nüfusun oranı 1999 yılına kadar 35 puan artarak yüzde 50'ye ulaştı. Aynı dönemde Portekiz'deki kentleşme oranı 34 puan artışla yüzde 29'dan yüzde 63'e, Türkiye'de 30 puan artışla yüzde 44'den yüzde 74'e yükseldi.

En kalabalık Çin

Bu dönemde kentleşme oranı Avustralya'da 1 puan düşerek yüzde 85'e, Estonya'da 1 puan azalarak yüzde 69'a, Türkmenistan'da 2 puan düşerek yüzde 45'e, Kırgızistan'da 4 puan azalarak yüzde 34'e, Özbekistan'da 4 puan düşerek yüzde 37'ye, Tacikistan'da 6 puan düşerek yüzde 28'e indi. Zambiya'da yüzde 40, Avusturya'da yüzde 65, İtalya'da yüzde 67, Çek Cumhuriyeti'nde yüzde 75, İsveç'de yüzde 83, İngiltere'de yüzde 89, kent devleti olan Singapur'da yüzde 100 olan kentleşme oranları 1980-1999 döneminde değişmedi.

Rapora göre, dünyanın en kalabalık ülkesi Çin, aynı zamanda en fazla kentsel nüfusu barındıran ülke konumunda. Çin'de 1999 rakamlarıyla 399,9 milyon kişi şehirlerde yaşarken, bu rakam Hindistan'da 279,3, ABD'de 210,1 milyonda kalıyor. Brezilya, Rusya ve Japonya bu ülkeleri takip derken, Türkiye, bu açıdan İngiltere'nin ardından 14. sırayı alıyor.