Tozlu raflardan ‘para politikası’ çıkardık ne yaptığımızı biliyoruz

ZORUNLU karşılık oranlarının artırılması, ekimden itibaren rezerv birikiminin hızlandırılması, finansal riskleri sınırlamak için alternatif araçların devreye sokulması, TL zorunlu karşılıklara faiz ödenmemesi pek çok uygulaması ile dikkatleri üzerine çeken Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, faiz tartışmalarına noktayı koydu. Yılmaz, “Yeni icat ettiğimiz bir hedef yok. Ne yaptığımızı biliyoruz, neyi niçin yaptığımızı biliyoruz” dedi.
Merkez Bankası Başkanı Yılmaz, ‘2011 Yılı Para ve Kur Politikası’nı açıkladığı basın toplantısında, faiz kararının “oy birliği” ile alındığını açıklarken, faiz indirimiyle ilgili özellikle yurtdışı basında yapılan değerlendirmelere üzerine şunları söyledi:
Düşündük, taşındık, karar aldık
Biz ne yaptığımızı biliyoruz, neyi, niçin yaptığımızı da biliyoruz, dolayısıyla ihtiyatlı olmak, gelişmeleri takip etmek herkesin yararına. Yararına da derken şunu söylemek istiyorum; önceden karar vermemek lazım, bu kararların sonuçlarını bir görmek gerekir, nitekim yazı da bunu söylüyor. Ama bu içinde risk unsuru barındırır mı? Evet barındırır. Ancak dediğim gibi biz bunun üzerinde düşündük, taşındık ve böyle bir kararı aldık.
Tozlu raflardan indirdik
Biz gelişmiş ülkelerin merkez bankalarının yaptığı gibi geleneksel olmayan yöntemler kullanarak, yeni bir para politikası geliştirmedik. Biz var olan, merkez bankacılığının tarihi kadar eski olan zorunlu karşılıkları, tabiri caizse tozlu raflardan indirdik ve aktif bir para politikası aracı haline getirdik ve bunu bir karışım olarak kullanıyoruz.
Araçlardan bir karışım yaptık
Bizim yaptığımız, geleneksel olmayan herhangi bir aracı kullanarak değil geleneksel olan var olan araçları kullanarak bir karışım yapmak. Bu, öngördüğümüz tehlikeleri bertaraf etmek üzere oluşturduğumuz bir karışım. Bunun sonucunu inşallah hep beraber göreceğiz.
Duruşumuzda bir değişiklik yok
Merkez Bankasının politika duruşunda herhangi bir değişiklik söz konusu değil. Merkez Bankası, kanununda yazılmayan herhangi bir hedefi kendisine hedef olarak seçmedi. Kanunda yazılı olan 4’üncü maddede ‘Merkez Bankası’nın hedefi fiyat istikrarıdır’ diyor. Aynı maddenin diğer bendinde ‘Merkez Bankası fiyat istikrarından da sorumludur’ diyor.

Yeni kaynak, borç ödemede kullanılmalı

DURMUŞ Yılmaz, kamu alacaklarının yeniden yapılandırılmasıyla 2011 içinde ciddi miktarda yeni kaynak elde edileceği belirtilerek, bunun fiyat istikrarını destekleyici biçimde en iyi nerede kullanılabileceğinin sorulmasına karşılık şunu söyledi: “Beklentimiz, Orta Vadeli Program’daki hedeflere uyularak cari harcamalara değil, borç ödemesinde kullanılması, borcun milli gelire oranının azaltılması yönünde.”

Biz teşekkür almak için iş yapmıyoruz

DURMUŞ Yılmaz, son dönemde aldıkları kararların etkilerine ilişkin olarak “ihracatçılardan teşekkür alıp almadığının” sorulması üzerine, “İhracatçılardan teşekkür almadık, almayı da beklemiyoruz. Biz tıpkı onların da yaptığı gibi vazifemizi yapıyoruz. Biz teşekkür almak için iş yapmıyoruz” dedi.

Bir yerlerden siyasi telkin vesaire almadık

DURMUŞ Yılmaz, “Biz, bir yerden siyasi telkin vesaire almadık” derken, şunları söyledi: “Bizi bu noktaya getiren uluslararası konjonktür. Amerikan Merkez Bankası parasal genişlemeye gitti, tekrar parasal genişlemeye gitmek için ikinci bir program geliştirdi, belki üçüncüsü olabilir gibi sözler var. Bizi en fazla kaygılandıran ve endişelendiren özellikle Euro Bölgesi’ndeki gelişmeler ve Avrupa Merkez Bankası’nın tutumu. En önemli etken budur diye söyleyebilirim.”

Yeni isim martta belli olursa bir ay birlikte çalışabiliriz

DURMUŞ Yılmaz, Merkez Bankası’nın bağımsızlığının güçlenerek devam etmesi gerektiğini dile getirirken, başkanlık değişimi için de “Görev değişikliği en geç martın ortasında belli olursa iyi olur” dedi. Yılmaz, görev süresinin 18 Nisan’da dolacağının hatırlatılması üzerine de “Mart ortasında ismin belli olması halinde 1 ay birlikte çalışma imkanımız oluşur” dedi.

Ekonomik olaylara ceza penceresinden bakmayız

DURMUŞ Yılmaz, “Alınan tedbirler sıcak parayı ürküttü mü” sorusu üzerine, şunları söyledi: “Biz ekonomik olaylara ceza penceresinden bakmıyoruz. Yeri geldiğinde belki cezaya da ihtiyaç olabilir ama bu da bir kenarda tutulmalı, yaklaşımımız tamamen ekonomik meselelere ekonomik tedbirler açısından bakmak.”

Taşınmada siyasilerin söyledikleri geçerli

DEVLET Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’ın “Merkez Bankası’nın İstanbul’a taşınmasının düşünülmediği” yönündeki açıklamasına atıfta bulunarak, “bu sizi biraz rahatlattı mı? Yeni taşınma riski olabilir mi?” şeklindeki soruya Yılmaz, “Siyasilerin söyledikleri geçerliliğini sürdürüyor” yanıtını verdi.

2011’de günlük döviz alım miktarı 40’tan 50 milyon dolara çıkacak

MERKEZ Bankası, 2011  yılında da, esnek döviz alım ihale yöntemi aracılığıyla döviz rezervi  biriktirmeye devam edecek. Başkan Durmuş Yılmaz tarafından açıklanan 2011 Yılı Para ve Kur Politikası’na göre, yeni düzenlemeler şöyle olacak:
Merkez Bankası, esnek döviz alım ihale yöntemi aracılıyla döviz rezervi biriktirmeye devam edecek. 3 Ocak 2011’den itibaren gerçekleştirilecek düzenli ihalelerde bankaların opsiyon hakkı olmayacak.
Opsiyon uygulamasının sona erdirilmesiyle Merkez Bankası’nın döviz alımlarının belirgin şekilde hız kesmemesi için günlük ihale alım tutarı 40 milyon dolardan 50 milyon dolara yükselecek.
Ancak, döviz arz ve talep kosulları yakından takip edilerek öngörülenin dışında gelişmeler olması durumunda düzenli ihale tutarında önceden duyurularak her iki yönde de değişiklik yapılabilecek.
Döviz alımlarının hızlandırılmasına karar verilmesi durumunda herhangi bir hafta içerisinde, düzenli döviz alım ihalelerinin dışında ilave alımı yapılabilecek en fazla tutar haftanın ilk iş gününde saat 11.00’de ilan edilecek.
İlave alım yapılabileceği ilan edilen tutarın, içinde bulunulan günde ne kadarının alınacağı saat 13.30’da ilan edilecek.
İlave alım yapılmasına karar verilmeyen günlerde sadece düzenli döviz alım ihalesi gerçekleştirilecek. Yani ihalede 50 milyon dolar alınacak.
Ayrıca, döviz likidite koşullarında önemli farklılaşmalar görülürse döviz alım ihalelerine kısa ya da uzun süreli olarak ara verilebilecek.

Cari açık için tedbir alınmalı

DURMUŞ Yılmaz, mevcut konjonktürde ekonomide gözlemlenen iç ve dış talebin büyüme hızlarındaki ayrışma ve hızlı kredi genişlemesinin cari açığı artırdığına dikkat çekerken cari açığa ilişkin risklerin sınırlandırılması için de kamu tasarruflarının artırılması ve mali disiplinin sürdürülmesi gerektiğini dile getirdi. Merkez Bankasının cari açığa karşı önlem alınması gerektiğine inandığını vurgulayan Yılmaz, “Cari açık tek başına Merkez Bankası’nın işi değil” dedi.

Faiz kararı artık 14.00’te açıklanacak

OCAK 2011’den itibaren Para Politikası Kurulu’nun faiz kararları saat 19.00 yerine saat 14.00’te açıklanacak. Yılmaz saatin değişme nedenini şöyle açıkladı: “Ekonomi derinleşti. Piyasanın açık olduğu saatte açıklayarak, aldığımız kararın etkisinin net olarak görünmesini amaçladık. Akşam 07.00’de karar açıklandığında piyasalar kapalı. Bunun etkisini New York piyasasından takip ediyorduk. Etkisinin ne olduğunun ne olduğunu görelim diye 14.00’te açıklanmasına karar verdik.”

Yabancı parada da ‘zorunlu’ oranları farklılaştırılacak

DURMUŞ Yılmaz, yabancı para yükümlülükleri için uygulanan zorunlu karşılık oranlarının da, önümüzdeki dönemde vade dilimlerine göre farklılaştırılabilieceğini belirtti. Yılmaz, kısa vadeli yükümlülükler için belirlenen zorunlu karşılık oranlarını da, iç ve dış gelişmelere bağlı olarak kademeli şekilde artırmaya devam edebileceklerini de söyledi.