TL’ye yatıranlar kaybetmez okşaya okşaya değer kazanır

MERKEZ Bankası Başkanı Erdem Başçı, parasal sıkılaştırmayla hem kredilerdeki artışı düzenleyebildiklerini, hem de kur üzerindeki değer kaybı baskılarını bertaraf edip, TL’ye değer kazandırma yönünde hareket ettiklerini söyledi. Bu noktada kilit sorunun ‘Türk Lirası Amerikan dolarını yenebilir mi?’ olduğunu kaydeden Başçı, “En güvenli liman, dünyadaki tek rezerv para. Diğer paralar panik halinde dolara karşı değer kaybediyor. Böyle bir paraya karşı TL’nin şansı var mı? Biz diyoruz ki ‘Evet, var’. Çünkü bizim araçlarımız dünyanın hiçbir yerinde olmayan araçlar, çok güçlü araçlar. Biz 2012 yılında Türk Lirası olarak Amerikan dolarını yeneriz. Bu çok iddialı bir laf, bunu bir kenara yazın. Senenin sonunda tekrar konuşalım” diye konuştu.

Başkan yardım et
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) ve Dünya Gazetesi işbirliğiyle düzenlenen ‘Para Politikaları’ konulu konferansta konuşan Başçı, şunları söyledi: “Bu yılın sonunda farklı bir problemi konuşuyor olabiliriz. ‘TL aşırı değerleniyor, başkan yardım et. İhracatçılar olarak çok zor durumdayız, bir şeyler yap.’ Eğer Amerika üçüncü parasal genişlemeye başlar ise bu olur. Şu an ciddi olarak dolar Euro’ya karşı değer kazanıyor. 1.20’lere doğru hızlı bir ilerleme var. Amerika bu durumdan rahatsız oluyor ve ‘Bu kadar çok değer kazanmasın, madem Avrupa para basıyor, biz de karşılığında para basalım’ diyor. Bunun kararını verirlerse ki önümüzdeki 2-3 ay içerisinde verebilirler. O zaman siz seyredin, Türk Lirası’nın ve diğer gelişmekte olan ülkelerin paralarındaki değer kazancını.”

Okşaya okşaya değerleme
Merkez Bankası’nın bu yıl TL’nin değer kazanmasına izin vereceğini vurgulayan Başçı, şunları dile getirdi: “Merkez Bankası’nın birinci önceliği enflasyonun oldukça düşük seviyede ve istikrarlı devam etmesini sağlamak. 1 dolar 1 TL olsaydı Türkiye için büyük bir risk oluşurdu. Cari açığa ilişkin aldığımız tedbirlerin hepsi cevap verdi ve başarıya ulaştı. 2012, Türk Lirası’nın dünyada en çok güçlenen, en çok değerlenen paralardan biri olduğu yıl olacak. 2012 yılında Türk Lirası’na yatırım yapanlar hep kazanacak. 2012, TL’nin dünyada en çok güçlenen, en çok değerlenen paralardan birisi olduğu bir yıl olacak. Bizim vatandaşımız yaparsa bizim vatandaşımız, dünya vatandaşı yaparsa dünya vatandaşı kazanacak. Bu çok doğal şekilde, kendiliğinden olacak. Fakat bunun Türk kamuoyuna anlatılması, yanlış algının giderilmesi gerekiyor.” Türk Lirası’nın aşırı değer kaybetmesine izin vermeyiz. Bu nasıl kur rejimi, bu serbest dalgalı kur rejimi. Eğer fiyat istikrarına veya finansal istikrara bir tehdit gelirse biz devreye girer ve onun gene serbest piyasa koşulları içinde okşaya okşaya bir şekilde olması gereken yere doğru yönlendiririz.”

IMF izin vermezdi
Bu politikanın çok değerli olduğunu savunan Başçı, şöyle devam etti: “Bu Uluslararası Para Fonu (IMF) programı ile olacak bir şey değil. IMF bu tür şeylere izin vermeyebilir. Onlar çok standart seviyorlar. İyi, sağlıklı bir kurum, çok tecrübesi var, faydalı, ancak önce bir kesin emin olmak isterler bunların çalıştığından. Biz kendi analizlerimizle, çalışmalarımızla ve kendi tecrübemizle bunların çalışacağını biliyoruz ve kendimizden eminiz, o açıdan bir tereddüt yok.”

Diğer ülkeler para bastıkça TL değerlendi

AĞUSTOS ayında Avrupa’da ortaya çıkan problemlerden dolayı gelişmekte olan ülkelerin para birimlerinin genelde bir zayıflama eğilimi içine girdiğine işaret eden Erdem Başçı, şöyle konuştu: “Biz ilk etapta ‘Düzenli döviz satışları başlatalım, bunun dışında başka birkaç araç var onları kullanalım ve Türk Lirası’nın nispeten daha az zayıflamasına yol açacak politikalar izleyelim’ dedik. Gerçekten ağustos ayından 29 Aralık’a kadar politikalar uyguladık. TL, diğer ülkelere göre dolara karşı daha az değer kaybetti. Çünkü Euro’ya karşı birçok para değer kazandı. TL de kazandı. Orada çok miktarda para basıyorlar. Ne kadar çok para basarlarsa Euro, o kadar çok değer kaybediyor. Sizin çaba göstermenize gerek yok. Aşırı basmıyorsanız sizin paranız Euro’ya göre güçlenir. Yaşanan asıl problem panik halinde dönülen Amerikan Doları oldu. Amerikan Doları’na karşı TL’nin değer kazanma şansı çok fazla değil. ‘Değer kaybını biraz sınırlayalım’ şeklinde yaklaştık ve başardık. 29 Aralık’a gelene kadar gerçekten Türk Lirası en sağlam paralardan biriydi. Gelinen noktada cari açığa ilişkin aldığımız tedbirler cevap verdi. Arzu edilen seviyelerde düzelme oldu ve bu devam ediyor.”

Türkiye çok rahat kaynak bulabilecek

DÜNYADA çok bol miktarda kısa vadeli finansman imkânı bulunduğunu vurgulayan Erdem Başçı şöyle devam etti: “Bunu Avrupa Merkez Bankası (ECB), ABD Merkez Bankası (FED), Japonya Merkez Bankası, İngiltere Merkez Bankası sağlıyor. Şu anda dünyada para, gidebilecek güvenilir bir yer arıyor. Teker teker güvenli yerlerin sayısı azalıyor. Böyle bir dünyada Türkiye gibi bir ülke çok rahat, kesinlikle çok rahat dış finansman bulur, kimsenin endişesi olmasın, buluyor zaten.”

30 Aralık’ta müdahale etmesek dolar yılı 1.94’ten kapatırdı

ERDEM Başçı, son günlerde döviz piyasasına yapılan doğrudan müdahalelerle ilgili şu savunmayı yaptı: “30 Aralık’ta Türkiye tarihinin en sert müdahalesini yaptık. Hiçbir şey yapmasaydık doların yılı 1.94’te kapatması ihtimali vardı. 1 dolar 2 TL olur mu diye konuşulacaktı. Onu kesmek gerekiyordu. Onun maliyetine katlandık. Spekülasyona izin vermedik. Bundan sonra çok yüksek miktarda döviz satılması gerekeceğini düşünmüyorum. Merkez Bankası’nın kararının etkili olması için sürpriz yapması gerekiyor.”

Kimse bizi test etmesin istisnai güne geçeriz

MERKEZ Bankası’nın istisnai günlerde 100, normal günlerde 50 milyon dolar döviz satacağını hatırlatan Erdem Başçı “Biri bizi test etmeye çalışırsa anında istisnai güne geçeriz” diye konuştu.

Çok yumuşak iniyoruz kimse hissetmiyor

ÇİN Merkez Bankası Başkanı’nın “Biz yumuşak iniş yapıyoruz, belki biraz fazla yumuşak” dediğini hatırlatan Erdem Başçı, “Türkiye’nin durumu da biraz ona benziyor. Yumuşak iniş yapıyoruz. Belki biraz fazla yumuşak, o kadar yumuşak ki kimse hissetmiyor inişi. Kredi talebi gayet yumuşak şekilde herhangi bir soruna yol açmadan makul bir şekilde yavaşlıyor. Tüketici kredileri yüzde 10’lu seviyelere kadar geriledi. Son derece makul. Biz diyoruz ki yüzde 10’lu seviyelerde 2012’de büyürse hiçbir problem yok. Hepimiz rahat ederiz. Ne dış denge ne enflasyon ne de büyüme açısından bir sorun var” diye konuştu.

Enflasyonun yarısı bizden yarısı Avrupa’dan kaynaklandı

YABANCI basında “Türkiye’nin çok hızlı büyümesinden dolayı ekonomisinin aşırı ısındığı ve enflasyonunun yükseleceği” yönünde yorumlar yapıldığını hatırlatan Erdem Başçı, şöyle devam etti: “Halbuki biz diyoruz ki ‘hayır, Türkiye’de arz ve talep dengeli bir şekilde artıyor. Buradan gelen enflasyonist bir baskı yoktur. Türkiye’de aşırı hızlı borçlanma problemi vardır ve bizim aldığımız tedbirler burada işe yaramıştır’. ‘Enflasyon nereden geldi o zaman’ diyorlar. Enflasyon döviz kurlarından geldi, TL’nin zayıflamasından geldi. Onun ağustosa kadar olan kısmını biz yaptık, isteyerek bilerek. Ağustostan sonrasına Avrupa borç krizi yol açtı, biz yumuşatmaya çalıştık. Sonuçta istenmeyen enflasyonist etki geldi. Avrupa krizinden dolayı hedefin üzerinde olduk. Yarısına yakını kur hareketlerinden gelmektedir. Hizmet enflasyonunda temel enflasyon göstergelerinde onun dışında hiçbir sıkıntı görünmüyor. Aşırı ısınma halen yok. Bilakis iç talep oldukça yavaşlıyor, şu an itibariyle bütün göstergeler iç talepte ılımlı bir yavaşlama olduğunu gösteriyor.”