Son dakika... Yılın üçüncü enflasyon raporu açıklandı

Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu, 2021 yılı sonunda enflasyonun yüzde 14.1 seviyesinde gerçekleşeceğini tahmin ettiklerini söyledi.

Kavcıoğlu, yılın üçüncü enflasyon raporunu açıkladı. Salgın kısıtlamalarının kalkmasıyla birlikte ekonomik hareketliliğin başladığını, bunun işgücüne de yansıdığını belirten Kavcıoğlu, küresel enflasyondaki belirsizliklerin piyasalarda oynaklığa neden olduğunu belirtti.

Kavcıoğlu "Enflasyonun 2021 yıl sonunda yüzde 14,1 (önceki yüzde 12.2) olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. Enflasyonun 2022 yıl sonunda yüzde 7,8 (önceki yüzde 7.5) olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz" dedi.

TCMB Başkanı Kavcıoğlu'nun açıklamaları şöyle:

Küresel ekonomi aşılama faaliyetlerinin yanı sıra para ve maliye politikalarının desteğiyle toparlanmaya devam ediyor. Aşılamada ilerleme kaydeden ekonomilerin kısıtlamaları hafifletme iktisadi faaliyette daha güçlü performans sergiliyorlar. Hizmetler sektörünün de imalat sektöründeki toparlanmaya eşlik ettiği gözleniyor.

Emtia fiyatlarında bir önceki döneme göre ortalamada artış olmakla birlikte yakın dönemde tarımsal emtia fiyatlarındaki düşüş enerji ve enerji dışı fiyatların farklılaşmasına yol açtı. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde enflasyon hem maliyet hem de talep kaynaklı olarak artıyor. Arz yönlü faktörlerin enflasyon faktörlerinin üzerindeki ikincil etkileri merkez bankaları tarafından yakından takip ediliyor.

BELİRSİZLİKLER OYNAKLIK YARATIYOR

Küresel enflasyona ilişkin belirsizlikler piyasalarda oynaklığa neden oluyor.  Yükselen enflasyon merkez bankalarının aşırı destekleyici politikalarında daha erken normalleşmeye başlayabileceği beklentisi yaratıyor. Küresel piyasalardaki gelişmelerin bir yansımasını da portföy akımlarında gözlüyoruz.

Gelişmiş ülkelerde para politikasının ne zaman ve ne ölçüde normalleşeceğine yönelik öngörüler portföy hareketleri ve finansal piyasalarda etkili olmayı sürdürecektir. 2021 yılı ilk çeyrekte milli gelir çeyreklik bazda yüzde 1,7, yıllık yüzde 7 arttı. İktisadi faaliyet bu dönemde geçmiş öngörülerimize paralel gücünü korudu. İlk çeyrekteki büyümede sürükleyici iç talep oldu. Tüketim kaynaklı olarak çeyreklik büyüme sınırlandı, net ihracatın büyümeye katkısı pozitif oldu. Öncü göstergeler iktisadi faaliyetin yılın ikinci çeyreğinde gücünü koruduğunu gösteriyor.

Başta taşıt sektörü olmak üzere bazı sektörlerde yaşanan tedarik konusunun etkili olduğunu gözlüyoruz. Yüksek frekanslı veriler tam kapanma sonrasında kısıtlamaların gevşetilmesi ile hareketler harcamaları artırdı. Sektörlerde faaliyet haziran itibarıyla salgın öncesi seviyelerin halen altında bulunmaktadır.

İKİNCİ ÇEYREKTE BÜYÜME YÜKSEK ORANDA GERÇEKLEŞECEK

Veriler ikinci çeyrekte büyümenin baz etkisiyle yüksek oranda gerçekleşeceğini gösteriyor. Talepteki dengelenme olumlu etkilerinden dolayı önem arz ediyor. Salgın önlemlerinin etkisi işgücü piyasasında da etkisini gösterdi. İstihdamda da toparlanma gözlenebilir.

Salgın kısıtlamalarının gevşetilmesi, aşılamadaki olumlu performans ve turizm sektörü öngörülerimizde belirleyici oluyor. Avrupa başta olmak üzere küresel sanayi sektöründeki toparlanma gelişimde etkili oldu. Fiyat hareketlerinden arındırdığımızda dış ticarette reel olarak dengelenme olduğunu gözlüyoruz. İthalatın ihracatı karşılama oranının istikrarlı bir şekilde arttığını gözlüyoruz.

İHRACATTA GÜÇLENME DEVAM ETTİ

İhracattaki güçlü seyir 2.çeyrekte de devam etti. 2. çeyrekte iyileşmenin başladığını gözlüyoruz. İhracattaki güçlü artış eğiliminin yanı sıra aşılamadaki kuvvetli ivmenin turizmi canlandırmasıyla cari işlemler hesabının fazla vermesini bekliyoruz. Dış ticarette dengelenme sürece cari dengeye katkı sağlıyor.

Yaptığımız çalışmalarımızın sonuçlarını 19 Ağustos'ta kısa vadeli dış borç istatistikleri ile kamuoyu ile paylaşmayı planlıyoruz. Kısa vadeli dış borç istatistiklerinde revizyon yapacağız. Konut hariç tüketici kredilerinde göreli güçlü artış görüldü. Enflasyon ve beklentilerindeki yüksek seviyeleri dikkate alarak politika faizini sabit tuttuk ve sıkı duruşumuzu sürdürdük. BDDK kararlarının önümüzdeki dönemde tüketici kredilerindeki artışı sınırlayacağını öngörüyoruz.

ENFLASYON BEKLENTİLERİ ARTTI

İkinci çeyrekte toplam talep koşulları daha ılımlı görünüm sergilerken, gıda ve emtia fiyatlarındaki gelişmeler, enflasyon görünümünü olumsuz etkiledi. Risk primi ve oynaklık düşmekle birlikte hala yüksek seyrediyor. 2. çeyrekte altın ithalatının tarihsel ortalamanın belirgin olarak altına gerilemesi cari işlemler dengesinin iyileşmesinde etkili oldu. Çekirdek göstergelerin ve alt grupların son dönemde düşüş göstermekle birlikte yüksek seyrini koruduğunu söyleyebiliriz. Toplam talebin daha ılımlı seviyelere yakınsamakta olduğunu tahmin ediyoruz. Dış talebin küresel toparlanma ile uyumlu olarak daha güçlü seyrettiğini gözlüyoruz. 

ARZ KISITLARI FİYATLARI ARTIRIYOR

Emtia fiyatları, kur ve artan talep enflasyonu yukarı yönlü etkiledi. Küresel ölçekte devam eden arz kısıtları, üretim darboğazları ve taşıma maliyetleri, üretici fiyatlarının artmasına neden oluyor. Para politikası enflasyon politikalarına ulaşma açısından temel amaçtır, ancak enflasyon ile mücadelede enflasyonu düşürmek için para politikasının tek başına yeterli olmayacağını gösterdi. Uygun bir parasal ve mali duruşun yanında, enflasyondaki düşüşü zorlaştıran yapısal sorunlar ile ilgili önlemlerin de alınması gerekiyor. Mikro düzeyde çalışmalar yapılmasının gerekli olduğunu görüyoruz. 2. çeyrekte piyasa katılımcılarından enflasyon beklentilerinin arttığını görüyoruz. Bulgular, fiyatlamalar açısından kurumlar arası eşgüdümün önemini ortaya koyuyor. Ham petrol fiyatı varsayımlarımız yukarı yönlü güncellendi. İthalat fiyatı varsayımımızı yukarı yönlü güncelledik. Gıda enflasyonu için tahminlerimizi 2021 ve 2022 için bir miktar yukarı çektik.

ENFLASYON TAHMİNİ

Enflasyonun 2021 yıl sonunda yüzde 14,1 (önceki yüzde 12.2) olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. Enflasyonun 2022 yıl sonunda yüzde 7,8 (Önceki yüzde 7.5) olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. Enflasyonun yüzde 70 olasılıkla 2021 yılı sonunda 12,2-16,0, aralığında -orta noktası yüzde14,1- gerçekleşeceğini öngörüyoruz. Enflasyonun, yüzde 70 olasılıkla 2022 yılı sonunda yüzde 5,4-10,2 aralığında -orta noktası yüzde 7,8- gerçekleşeceğini öngörüyoruz. Enflasyonda kısa vadede gözlenecek hareketin geçici olacağını, son çeyrekte belirgin şekilde düşeceğini gösteriyor. Enflasyonun son çeyrekte yavaşlama eğilimine göreceğini tahmin ediyoruz. Sürdürülebilir büyüme ve istihdam artış için önümüzdeki dönemde de fiyat istikrarı temel olmak üzere elimizdeki tüm araçları kullanmaya devam edeceğiz. Para politikası duruşu enflasyondaki yukarı yönlü riskler dikkate alınarak, enflasyonun düşürülmesi ve fiyat istikrarı odağında ortaya konulacaktır. Sıkı parasal duruş ,enflasyon beklentileri fiyatlama davranışları ve finansal gelişmeler bağlamında önemli bir tampon işlevi görecektir.

İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Sefer Şener, CNN Türk'te Merkez Bankası beklentilerini yorumladı. Sefer Şener'in açıklamaları:

Tabii son dönemde çok eleştirilen bir noktaydı bu. Özellikle Merkez Bankası'nın tahminleriyle piyasada ortadaki tahminlerinin uyuşmaması, her zaman Merkez Bankası tahminlerinin biraz iyimser olması normal aslında ama piyasa ile arasında kopukluk olduğu söyleniyordu. Bugün gördüğümüz kadarıyla Merkez Bankası 12.2 oranından yıl sonu için enflasyon tahminini 14.1 seviyesine çekmiş durumda. Aynı zamanda gıda enflasyonunu 12 seviyesinden 15 seviyesine çekmiş durumda.

Bize şunu gösteriyor. Gelinen aşamada Merkez Bankası'nın piyasa ile daha uyumlu gerçekçi yeni tahminlerinin olduğunu görüyoruz. Tabii önümüzdeki döneme de yansımaları farklı nitelikte olacaktır. Gördüğümüz kadarıyla Merkez Bankası burada tahminlerini, verilerini güncelliyor. Yeni gelişen şartlara göre güncelliyor.

Küresel çaplı enflasyonun FED'in yaptığı adımları da göz önünde bulundurarak bu revizyonları yeniden gündeme getiriyor Merkez Bankası. Aynı zamanda üretici fiyatlarını da revize etmiş şekilde yeniden gündeme getirilmiş oldu. Merkez Bankası daha piyasaya yakın veriler belirlemiş durumda.

Rakamlar açıklandıktan sonra kurlarda aşağı yönlü ivmelenme oldu. Piyasa bunu bekliyor. Piyasa bunu daha verimli şekilde algılıyor. Her zaman piyasa ile uyumlu olması bizi daha olumlu beklentiler içine sürüklüyor. Enflasyon beklentisini aşağı yönlü ivmelendirdiği için önümüzdeki dönemle ilgili daha pozitif verilere bakmamızı sağlayacak.

Enflasyon verileri halkın yaşam düzeri üzerinde etkilidir. Ayrıca faizlerin belirlenmesini sağlar. Bugünkü açıklanan rakamlarda 14.1 seviyesine çekildiğini görüyoruz. Çok net açıklama vardı. Son çeyrek için aşağı yönlü ivmelenme beklentileri... Şu anda olduğu seviyenin altında olabileceğini düşünüyor Merkez Bankası. Faiz indirimleri gündeme gelebilir. 19 seviyelerinin aşağılarına geldiğini göreceğiz. Enflasyon yıl sonuna doğru 14.1 seviyelerini tutarsa. Yılın son 3 ayında ekim-kasım-aralık dönemlerinde 19 faizin 18-17'lere indiğini göreceğiz.

Krediler açısından önem arz ediyor. Yılın son çeyreğinde faiz indirimi yaşanacak. Konut kredilerine, taşıt kredilerine, tüm kredilere yansıyacak.