Serdengeçti: Merkez Bankası'nı tehdit edenler bile oldu

Merkez Bankası'nın özerkliÄŸi konusunda mesafe alındığını söyleyen BAÅžKAN Süreyya Serdengeçti, müdahalelerin her zaman olabileceÄŸini söyleyerek, ‘‘Her zaman tehdit edileceksiniz. Bu da OLDU’’ dedi.MERKEZ Bankası BaÅŸkanı Süreyya Serdengeçti, Banka'nın özerkliÄŸi konusunda mesafe alındığını, ancak müdahalelerin her zaman olabileceÄŸini söyleyerek, ‘‘Her zaman bir ÅŸekilde tehdit edileceksiniz. Bu da oldu. Hatta son birkaç ay içinde’’ dedi. Serdengeçti, ‘kamuda denizin bittiÄŸini, döviz borcu olanın döviz geliri yoksa yanacağını’’ da söyleyerek, açık pozisyonu bulunan özel sektör firmalarını uyardı. Ankara Sanayi Odası'nın (ASO) Meclis Toplantısı, Serdengeçti'nin yanısıra; Hazine MüsteÅŸarı Ä°brahim Çanakcı, DPT MüsteÅŸarı Ahmet Tıktık ile Maliye Bakanlığı MüsteÅŸarı Hasan Basri Aktan'ı biraraya getirdi. Merkez Bankası'nın Türk Lirası'nı (TL) suni olarak deÄŸerlendirmediÄŸini, ayrıca hem kurun hem faizin aynı anda kontrol edilemeyeceÄŸini vurgulayan Serdengeçti, 2001 krizinden sonra paralarını dışarıya çıkaran ‘yerleÅŸiklerin’ paralarının büyük bir bölümünün son 6-7 ay içinde geri döndüğünü açıkladı. Serdengeçti'nin uyarı ağırlıklı konuÅŸmasından bazı deÄŸerlendirmeler şöyle: AÇIK POZÄ°SYON SORUNU: Bankalar açısından açık pozisyon konusunda endiÅŸe edilecek bir durum yok. Buna raÄŸmen biz uyarılarımızıs sürdürüyoruz. Artık bu konuda risk almayın yoksa sonuçlarına katlanırsınız diyoruz. Biz 5 milyar dolarlık mahkemelik olan dövizin dışında 7 milyar dolar da bankaların açık pozisyonunu kapatması için döviz sattık. Ama bundan kimse sözetmiyor. Bankalarda sorun yok ama firmalarda var. Ä°MKB'deki firmalarda açık pozisyon devam ediyor. Onları kapatamayız. Ama uyarıyoruz. Döviz geliriniz yok, döviz borcunuz varsa eliniz yanar. TEHDÄ°T DE ALDIK: Müdahale olmaz mı? Müdahale çabası her zaman bir ÅŸekilde olacaktır. Her zaman bir ÅŸekilde tehdit edileceksiniz. Bu da oldu. Hatta son birkaç ay içinde. Her ÅŸey olacaktır. Ama bu bir mücadeledir.Bunu da vereceksiniz. Ä°ki yıl öncesine göre daha çok desteklendiÄŸimizi düşünüyorum.'' Ä°MKANSIZ ÜÇLÃœ NEDÄ°R: Bir ülkede sermaye hareketleri kısıtlıysa o ülkede hem faizi hem de kuru kontrol edebilirsiniz. Ama sermaye hareketleri serbestse, hem kuru hem faizi kontrol edemezsiniz. Ancak birini tutabilirsiniz. Gazetelerde hepsinin serbest bırakılması gerektiÄŸini savunan iktisat profesörleri var. Yanlış yazıyorlar. Gidin iktisat birinci sınıf öğrencisine sorun bu yanlışı yapmaz. KRÄ°ZDE GÄ°DEN PARA GERÄ° DÖNDÃœ: Sıcak para her zaman bir sorundur. Dünya Merkez Bankalarında da sorundur. Ama kaynaklarına iyi bakmak lazım. YerleÅŸiklerin hareketlerine bakılırsa, 2001 krizinden sonra yerleÅŸiklerin dışarıya çıkardığı paranın önemli bölümü döndü.Hemenflasyon hem büyüme olmaz2002'de Merkez Bankası'nın yalnız başına olduÄŸunu söyleyen Süreyya Serdengeçti, şöyle devam etti: ‘‘Enflasyonla mücadele konusunda büyük tepki alıyordu. Enflasyonun yüzde 10'un üzerinde olduÄŸu ülkelerde büyüme saÄŸlanamaz Enflasyon 30 yıldır yüzde 10'un üzerinde. Ama artık tepki yok. Anlaşılmaya baÅŸladık. Ne zaman TV’yi açsam genç arkadaÅŸlar yorum yapıyorKONUÅžMASINI, 10 konu baÅŸlığı üzerine kurgulayan Süreyya Serdengeçti; gazetelerde yazan bazı iktisat profesörlerinden, ‘genç arkadaÅŸlar' diye nitelediÄŸi özel tv kanallarınnın sabah yorumcularına; açık pozisyonu bulunan ÅŸirketlerden ihracatçılara kadar geniÅŸ bir kesimi, Merkez Bankası'nı bir türlü anlayamadıkları için ‘taÅŸladı'. 2.5 yıldır iletiÅŸim stratejisiyle kendilerini anlatmayı öngördüklerini belirten Serdengeçti, şöyle devam etti: ‘‘Ama hala anlaşılamadık. Bu da beni ÅŸaşırtıyor. Dün enflasyon düşük çıkmış olabilir. Ama Merkez Bankası faiz oranlarını düşürür diye bir ÅŸey yok. Çünkü o dünkü enflasyondu. Merkez Bankası sadece ileriye bakar. Sadece ileriyi etkileme ÅŸansı var. Ne zaman sabah kalksam, televizyon programlarında bir takım genç arkadaÅŸlar veya misafirler konuÅŸuyor.’’Kur riskinin çözümü vadeli iÅŸlemler2001 yılında, para politikasını deÄŸiÅŸtirerek önünüzdeki zorlukları da deÄŸiÅŸtirdik. Eskiden kur riski yoktu ama enflasyon riski vardı. Åžimdi enflasyon riskini kaldırmaya çalışıyoruz. Kur riskini önünüze bıraktık ama çözümü hep birlikte çözmeye çalışacağız. Yapılacak ÅŸey belli. Vadeli iÅŸlemler piyasalarının kurulması. Riskleri nasıl gidereceÄŸimiz. riskin kendisi kadar önemli. Riski üç aylık olarak satın alacaksınız. Bankalar bunu yapıyor. Firmalar ve kiÅŸiler sadece vadeli iÅŸleme geçmemekle hata yapmış olmuyor, döviz geliri olanlar döviz yükümlülülğünü oluÅŸturmaayarak da hata yapılyor. Geliri TL ama bankadan döviz almış. Bu durumda kendi düşen aÄŸlamaz. Türk Lirası’nın deÄŸeri suni deÄŸilCARÄ° denge endiÅŸelerini anladıklarını belirten Merkez Bankası BaÅŸkanı Süreyya Serdengeçti, şöyle konuÅŸtu: ‘‘Ama Merkez Bankası'nın kuru suni olarak deÄŸerli tuttuÄŸu yok. Ãœstelik satmıyor alıyor. Hani eylülde kriz çıkacaktı ya. Son dört ayda 5.5 milyar dolar döviz aldık. Türk Lirası deÄŸer kazandı diyenler bile gidip döviz satıyor. Bu olmaz. Biraz tutarlı olalım.’’ Serdengeçti bu sözleriyle Merkez Bankası’nın uyguladığı faiz politikasının doÄŸruluÄŸuna farklı bir açıdan iÅŸaret ederken, faiz indiriminin kurlar üzerinde etkin olmayacağının da altını çizdi.Çanakçı: Borçları sürdürme sorunu yokHAZÄ°NE MüsteÅŸarı Ä°brahim Çanakçı, bu yılsonunda kamu borcunun Milli Gelir'e oranının yüzde 70'in altına inmesnini hedeflendiÄŸini ve borcun sürdürülebilirliÄŸi konusunda sorun olmadığını açıkladı. Net kamu borcunun milli gelire oranının 2001 yılı sonunda yüzde 92 düzeyinde bulunduÄŸunu belirten MüsteÅŸar borç çevirme oranının, iki-üç yıl içinde Maastricht kriterlerine yaklaÅŸtırabileceÄŸini, 2007'de de yüzde 59'a kadar gerileyebileceÄŸini söyledi. İç borçlanmada vadenin uzayıp faizlerin gerilediÄŸini belirten Çanakcı, dış borçlanmada önceki günkü satışın bugüne kadarki ‘bir defada en yüksek düzey' olduÄŸunu açıkladı. 6. Gözden Geçirme için ay sonunda gelecek IMF heyetinin çalışmaları zamanında bitireceÄŸini kaydetti. Çanakcı, soru üzerine konut sektöründe bir finansman modeli olan Mortgage için çalışma baÅŸlattıklarını kaydetti. Maliye Bakanlığı MüsteÅŸarı Aktan, 2004 yılı bütçesinde, temel ekonomik büyüklüklerin, enflasyon hedefiyle uyumlu olacağını söyledi. Bütçe çalışmalarında yüzde 5 büyüme ve yüzde 6.5 faiz dışı fazla hedefinin dikkate alındığını söyleyen Aktan, yatırımları teÅŸvik eden ve istihdamı arttıracak bazı vergi düzenlemelerinin gündemde olduÄŸunu kaydetti.DPT MüsteÅŸarı Tıktık da Türkiye'nin IMF denetimli bir program yürüttüğüne dikkat çekerek, onun öngördüğü çerçeveyi doÄŸru olarak kabul ettiklerini, ancak kendi ödevlerimizi yapmamız gerektiÄŸine de inandıklarını söyledi. Â