Özelleştirme geliri tahkim yasalarına bağlı

Enerji ve telekomünikasyon özelleştirmelerinden 2.6 katrilyon lira beklediğini 2000 bütçesinde kayda geçiren Hükümet'in, bu geliri tahsil edebilmesinin uluslararası tahkim ile ilgili ‘‘uyum yasalarının’’ çıkarılmasına bağlı olduğu belirtiliyor. Hükümet, 2000 yılı bütçe tasarısına göre enerji dağıtım ve santralları devrinden 690 trilyon lira, Telekom hisselerinin satışından 1 katrilyon 350 trilyon, iki GSM lisans devrinden de 600 trilyon lira bekliyor. Yasaya göre, ancak enerji ve telekomünikasyon özelleştirmeleri, bütçeye gelir olarak kaydedilebiliyor. Özelleştirme İdaresi'nce gerçekleştirilen uygulamardan elde edilen gelir, bütçeye aktarılamıyor.

690 trilyon lira gelir beklenen enerji özelleştirmeleri; ihaleleri iki yıl önce yapıldığı halde henüz geliri tahsil edilemeyen, sekiz termik santral ile 14 adet elektrik dağıtım şebekesinin işletme hakkı devirlerinden oluşuyor.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Tunçbilek, Çayırhan, Kangal, Orhaneli, Yatağan, Çatalağzı-B, Soma A-B ve Yeniköy-Kemerköy santrallarının ihalesini toplam 1 milyar 240 milyon dolar karşılığında gerçekleştirmişti. Ancak bu santralların işletme hakkı devir sözleşmeleri henüz tamamlanmadı. Devir bedelenin peşin ödenmesi koşuluyla yapıllan bu ihalelerde, devir sözleşmelerinin hálá bitmemesinin, uluslararası tahkimden kaynaklandığı belirtiliyor. Santralları üstlenecek konsorsiyumlarda yer alan yabancı firmaların, finansman aradığı kredi kuruluşları, projeye kaynak sağlamak için, sözleşmelere ‘‘uluslararası tahkim’’i bir koşul olarak yer almasını istediler.

Bu konudaki Anayasa değişikliği yapılsa bile, bu değişiklikten sonra çıkarılacağı duyurulan beş tane ‘‘uyum yasası’’ şu anda sözleşmelerin imzalanmasında engel oluşturuyor. Enerji Bakanlığı yetkilileri, sekiz termik santrala finansman sağlanabilmesi için bu yasaların çıkarılmasının çok önemli olduğunu vurguladılar.