Online istihdam
Güncelleme Tarihi:
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), koronavirüs döneminde istihdamın fotoğrafını çekti. TEPAV tarafından yapılan çalışmaya göre koronavirüs döneminde her 4 kayıtlı çalışandan biri kısa çalışmadan yararlandı. En büyük istihdam daralması ev içi çalışan personelde yaşanırken konaklama sektöründe de ciddi kayıplar görüldü. Hazirandan sonra istihdamda genel bir toparlanma olurken, posta ve kurye alanı istihdamını arttırdı.
TEPAV araştırmacıları Cansu Doğanay, Merve Dündar, Aycan Kulaksız Hacıbebekoğlu tarafından yapılan ‘COVID-19 birinci dalgasında istihdam gelişmeleri’ raporunda, marttan itibaren istihdamdaki gelişmeler değerlendirildi. Çalışma, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ve Türkiye İş Kurumu’nun (İŞKUR) verileri kullanılarak yapıldı.
ÇİFTÇİ SAYISI AZALDI
Nisandan sonra salgının istihdam üzerindeki olumsuz etkileri hissedilmeye başlandı ve mayıs ayında istihdamdaki daralma dip noktasına ulaştı. Kayıtlı istihdamın yüzde 70’inden fazlasını oluşturan 4/a sigortalı ücretli çalışanlar en fazla etkilenen grup olurken, 4/b esnaf ve çiftçi grubunda sınırlı bir etki gözlendi. Kamu çalışanları ise etkilenmedi. Kayıtlı çiftçi sayısı nisan ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 10.9 daraldı.
KADIN İSTİHDAMI YARA ALDI
KOBİ’lerde 2019 yılı son çeyreğine kadar olumsuz koşullar hâkimdi ve toparlanma tamamlanmadan salgın baş gösterdi. Kadın istihdamındaki toparlanma daha geç ve sınırlı oldu. 2020 yılı nisan ve nayıs aylarında kadın ve erkek istihdamında geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 3 dolayında düşüşler oldu. Mayısta etkiler kadın istihdamında derinleşirken, toparlanma da bu grupta gecikmeli oldu.
EV İÇİ ÇALIŞANLAR YÜZDE 40 DÜŞTÜ
Nisan ve mayıs aylarında daralma sektörlerin geneline yayıldı. Başta konaklama, yiyecek ve içecek hizmeti faaliyeti olmak üzere, turizm ve yurt içi hizmet sektörlerinin olumsuz etkilendiği gözlendi. İnşaat ve imalat sektörleri de yılın en kötü dönemini yaşadı. Hizmetçi, bekçi, şoför gibi ev içi çalışan personeli içeren ve hanehalkının işveren olduğu sektörde, istihdam yaklaşık yüzde 40 gerileyerek, en fazla daralan sektör oldu. İnsan sağlığı ve sosyal hizmetler sektörü ise, istihdamı hızlı artan tek sektör oldu. Yılın ikinci yarısında ise genel olarak istihdamda genel bir toparlanma eğilimden bahsetmek mümkün.
ONLİNE ALIŞVERİŞ İSTİHDAM ARTTIRDI
Posta ve kurye faaliyetleri salgın döneminde önem kazanan sektör oldu. Nisan 2020’de bu sektörde çalışan sayısı yüzde 16 arttı, sektördeki istihdam artışı devam ediyor. İmalat sektöründe istihdam, pandemide hız kesti. İmalat sektörlerinin istihdamının haziran ayından itibaren toparlanmaya başladığı, ağustos ayında da pandemi öncesi düzeylerine ulaştığı görülüyor. İl bazında çalışan sayılarına bakıldığında, Ardahan, Artvin ve Bayburt’taki istihdam kayıpları önemli boyutlarda oldu. Benzer şekilde turizme paralel olarak Antalya ve Muğla’da çalışan sayılarında yüzde 20’ler düzeyinde daralmalar yaşandı.
KONAKLAMADA TOPARLANMA SINIRLI
Konaklama sektörü istihdamı, yüzde 30’un üzerinde daraldı ve toparlanma sınırlı oldu. Haziran ayı sonrasında yiyecek ve içecek sektörü salgın öncesi düzeylerini yakalarken, konaklamada bu ivme gerçekleşemedi. Kültür, sanat, eğlence, dinlence ve spor sektöründe istihdam kayıpları devam ediyor. Sinema, tiyatro, müze ve spor salonlarının kapatılmasıyla sektör genelinde çalışan sayısı yüzde 8.3 azaldı. Haziran ve temmuz aylarında mekânlar açılsa da toparlanma olmadı.
DÖRT KİŞİDEN BİRİ KISA ÇALIŞMADA
Kayıtlı istihdamda olan her dört kişiden biri kısa çalışma ödeneğinden faydalandı. Kısa çalışma ödeneğinden yararlanan kişi sayısı Mart-Ekim döneminde 3.6 milyona ulaştı, toplam ödenek de 21.8 milyar TL tutarında oldu. İkinci dalga nedeniyle sosyal hayatı kısıtlayıcı tedbirlerin tekrar gündeme gelmesi de istihdamı sınırlandıracak unsurlar arasında yer alıyor.