OECD: Tarımda dünya 7’ncisi oldunuz ürün teşvikleri bitsin

EKONOMİK İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) Türkiye’nin dünyanın en büyük 7’nci tarım üreticisi, bazı ürünlerde ise dünya lideri olduğunu, rekabeti iyileştirmek için reformlarını hızlandırması gerektiğini bildirdi. Türkiye’de ithal gıda maddelerine karşı ağır korumacılık olduğunu ve çiftçilere yüksek düzeyde desteğin sürdüğünü belirten OECD, Türkiye’nin ürün bazlı destekten vazgeçip; rekabeti, çiftlik gelirlerini artırıcı, çevre sorunlarıyla baş edecek politikalara yönelmesini istedi.
Rekabet gücünü artıracak
“Türkiye’de Tarım Politikası Reformlarının Evrimi” başlıklı OECD Raporu’na göre, tarımda çevre politikalarıyla entegrasyon sağlamak, yasal çerçeveyi güçlendirmek, kurum ve kırsal politikaları reforma tabi tutmak amacıyla çok şey yapıldı. Bu aşamadan sonra Türkiye rekabetçiliğini, üretime destekle çiftliklere desteği ayrıştırmaya yönelik yeni çabalarla yükseltebilecek. Raporda, bu adımların Türkiye’nin gelecekteki olası AB üyeliğine daha iyi hazırlanmasını sağlayacağı savunuldu.
Üretkenliği düşük
OECD Tarım Politikaları ve Çevre Bölüm Başkanı Wilfrid Legg, “Son reformlar önemli iyileştirmeler getirdi. Ancak Türk tarım sektörünün üretkenlik ve verimliliği, küçük, bölünmüş çiftliklere, düşük eğitim düzeyine ve kötü tarımsal-çevresel koşullara bağlı olarak hâlâ düşük. Türkiye, çiftçilerin rekabetçiliklerini artırmaya yardımcı olmaya, çiftlik gelirlerini artırmaya ve çevresel sorunlarla baş etmeye yönelik üretim bazlı çiftlik destek politikalarını değiştirmeli” dedi.
Eker olumlu buluyor
OECD’nin raporunu Legg ile birlikte sunan Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehmet Mehdi Eker, tarım sektörüne ilişkin analizleri genelde olumlu karşıladığı bildirildi. Eker, şöyle konuştu: “Rapor, tarımsal nüfustaki azalışa rağmen, Türkiye’nin değer itibarıyla tarımsal üretiminde daimi bir artış olduğunu tespit etmiştir. OECD aynı zamanda Türkiye’nin bazı bitkilerde yüksek çeşitlilikte üretim ve güçlü ihracatıyla, küçük çaplı ve tarımsal arazilerde parçalanmaya rağmen gıda güvenliğine küresel düzeyde katkıda bulunacak şekilde dünya lideri olduğunu da göstermiştir.”

Eker: Tarımda her ülkenin kendi çözümleri olabilir

TARIM ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, her ülkenin tarımda kendi şartları ve bu şartlara dayalı olarak da kendi çözümleri olduğunu söyledi. Eker, OECD raporunun açıklanmasının ardından yaptığı basın toplantısında, raporda Türkiye’de uygulanan destekleme modeli üzerinde, eğitim konusu, işletme yapısı, sulama, pazar destekleri, fiyat ve üretim destekleri ile ilgili karşılaştırmalar ve eleştiriler bulunduğunu söyledi.  Uluslararası kuruluşların iktisat teorilerine göre tavsiyede bulunduklarını ama her ülkenin kendi şartları olduğunu ifade eden Eker, şunları söyledi: “Bizim ülkemizin de şartları vardır ve eğer çiftçi eğitimi bir sorun ise o zaman destekleme politikalarınızı da bu eğitimin bir unsuru haline getirirsiniz ve çözüm sağlarsınız. İşte biz de bunu yaptık. Bugün Türkiye’de buğdayda kalite sorunu yoksa bunun en büyük nedeni sertifikalı tohumluğun destekleme kapsamına alınması ve havadan süne mücadelesini yasaklamamızdır.”
Bakan Eker, “OECD, et ithalatından dolayı bir uyarı yaptı mı” şeklindeki soru üzerine de, “OECD’nin bize ne ithalatla ne ihracatla ilgili bir telkini olamaz. Uluslararası kuruluşlar ticaretin liberalleşmesini arzu eder biz zaten bunu yapıyoruz” dedi.

Teşviklerin yüzde 88’i fiyata dayalı yürüyor

Türkiye’de ekonomik etkinliğin yüzde 8’ini temsil eden tarımsal üretim, GSYİH’da en büyük paya sahip.
Türkiye dünyanın 7’nci büyük tarım üreticisi ve fındıktan kestane, kayısı, kiraz, incir, zeytin, tütün ve çaya değin geniş bir ürün yelpazesinde en üst düzeyde üretici ve ihracatçı.
Türkiye’nin tarımsal üretiminde son dönemde elde edilen ilerlemeler verimlilikteki iyileşmelerle paralel değil, çünkü çiftliklerin üçte ikisine yakını 5 hektardan az.
Üreticilere desteğin yüzde 88’i piyasa fiyatı desteği biçiminde yapılmaya devam ediliyor.
Bu, üretim ve ticarete zarar veriyor ve gelirin çiftçilere transfer edilmesi için yetersiz bir yöntem.
Türkiye’nin çiftliklerde çalışan ailelere ek kaynak sağlayacak çiftlik dışı faaliyetlere imkân sağlama arayışına girmesi de gerekiyor.