Müzik birlikleri ‘mekân’ tarıyor, lisanstan 170 milyon lira bekliyor
Güncelleme Tarihi:
Meltem KARA
Oluşturulma Tarihi: Mayıs 23, 2010 00:00
170 milyon lirayı bulan lisanslama gelirine ulaşmak isteyen müzik meslek birlikleri hukuk ekipleriyle tatil yöreleri ve eğlence mekanlarında tespite başlıyor. 2009’da 60 milyon lira telif toplayan meslek birlikleri, 2010’da yeni sözleşmelerle yüzde 25 artış hedefliyor.
MÜZİK alanında eser sahiplerinin telif haklarını elde etmek amacıyla MÜYAP, MÜYORBİR, MESAM ve MSG gibi müzik meslek birliklerinin uygulamaya başladığı lisanslamadan elde edilecek gelirlerin Türkiye’deki potansiyeli 170 milyon lirayı buluyor. Ancak müzik yayını yapan mecraların yalnızca yüzde 5-10’u lisanslandığı için elde edilen gelir 60 milyon lirada kalıyor. Yaz aylarında eğlence sektörünün atağa geçmesi müzik meslek birliklerini de harekete geçiriyor. Mekânların lisanslaması için hukuk ekipleri kuran meslek birlikleri, bu yıl gelirlerinde yüzde 20-25 artış hedefliyor. Musiki Eseri Sahipleri Grubu Meslek Birliği (MSG) Genel Sekreteri Barış Şensoy, “Yazın atağa geçeceğiz. Kendi aramızda hukuk ve tespit ekipleri oluşturduk. Özellikle tatil yörelerindeki eğlence mekanlarına ve lisanssız otellere tespit yapacağız” dedi.
Yüzde 90’ı lisanssız
Restoran, kafe, alışveriş merkezi, otel gibi mekanlardan oluşan umumi mahaller, dijital alan ve radyo-televiyon kuruluşlarından lisanslama ücreti alındığını ifade eden Barış Şensoy, şu bilgileri verdi: “Lisanslama gelirleri Avrupa ülkeleriyle kıyaslandığında çok geride kalıyor. 2008 yılında yaklaşık 40 milyon lira, 2009’da ise 60 milyon liraya yakın lisanslama gelirine ulaştık. Bunda da, müzik meslek birliklerinin TÜROFED, RATEM ve BMD gibi kuruluşlarla anlaşma imzalamaları ve digital alanlardaki gelirlerin artması etkili oldu. Ancak, Türkiye’nin 170 milyon liralık bir gelir potansiyeli var. Henüz yüzde 5-10’lik dilimi lisanslamış durumdayız.”
Tatil yörelerine tespit
Lisans gelirini artırmak için bunun devlet politikası haline getirmek gerektiğini kaydeden Şensoy, şunları söyledi: “Umumi mahallerde lisanslama oranını artırmak için yaz aylarında atağa geçeceğiz. Avukatlardan ve bilirkişilerden oluşan üçer kişilik hukuk ve tespit ekipleri oluşturduk. Mahkemelerin izin ve yetkisiyle, polis eşliğinde resmi olarak operasyon yapacağız ve müzik çalınan mecraları tespit edeceğiz. Eğer müzik çalınıyorsa sözleşmeye davet ediyoruz. Davet sonucunda da lisanslama yapmazsa dava açılıyor. Bu yıl özellikle tatil yörelerindeki eğlence mekanlarına ve lisanssız otellere bir tespit yapacağız.”
Gelirde yüzde 25 artış
Geçen yıl kriz yılı olduğu için lisans alanlarını genişletmekte zorlandıklarını dile getiren Şensoy, şöyle konuştu: “Bu yıl gelirlerde yüzde 20-25 artış bekliyoruz. Bu artış mekanların tekrar açılmasından kaynaklanacak. Ayrıca ilgili derneklerle olan sözleşmelerimiz, gelirlerin artmasında rol oynuyor.”
Özel kopyalama harçları 40 milyon lira getirir
MÜZİK lisanslamalarında önemli bir gelir kalemini de özel kopyalama harçlarının oluşturduğunu aktaran Barış Şensoy, şu bilgileri verdi: “MP3 çalar, ses kaydedeciler, cep telefonları gibi cihazlardan özel kopyalama harcı alınıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü bu harcı topluyor. Dünyada bu gelir hak sahiplerine dağıtılırken Türkiye’de Bakanlık tarafından toplanıyor ve hak sahiplerine gitmiyor. Gelirin yıllık 25 milyon lira olduğu söyleniyor. Ancak gelirin herkesten alındığını düşünmüyorum. Ciddi bir toplama olsa 40 milyon lira gelir elde edilir. Bu konuda eşleştirme çalışması yapıldı. Uyum yasaları sürecinde Avrupa Birliği, gelirin hak sahiplerine aktarılması konusunda Türkiye’yi uyardı.”
Yabancı şarkıların hakları temsilcileriyle korunuyor
BARIŞ Şensoy, yabancı şarkıların telif hakları için iki yöntemin uygulandığını belirterek, “Yurtdışındaki meslek birlikleriyle karşılıklı sözleşmelerimiz var. Birbirimizin repertuarını temsil ediyoruz. Ayrıca yurtdışındaki müzik firmalarının Türkiye temsilcileri de meslek birliklerimize üye olduğundan bu alanda açık yok” diye konuştu.
Meslek birlikleri gelirleri dağıtıyor
UMUMİ mahaller, yayın gelirleri ve dijital alanda elde edilen lisanslama gelirlerinin yüzde 80’inin eser sahiplerine aktarıldığını anlatan Barış Şensoy, şöyle konuştu: “Gelirin yüzde 20’sini komisyon olarak kesiyoruz. Bunu da, meslek birliklerinin hukuk tespitleri yapabilmeleri, dava açabilmeleri için kullanıyoruz. Bu lisans gelirini de her bir mecrada farklı paylaşıyoruz. Televizyon gelirinin yüzde 65’ini eser sahpleri, yüzde 35’ini bağlantılı hak sahipleri alıyor. Umumi mahallerden alınan gelirler ve radyo gelirleri yarı yarıya paylaşılıyor. Dijitalde ise yüzde 30 eser sahipleri, yüzde 70 bağlantılı hak sahipleri alıyor.”
Yüzde 90’ı lisanssız
Restoran, kafe, alışveriş merkezi, otel gibi mekanlardan oluşan umumi mahaller, dijital alan ve radyo-televiyon kuruluşlarından lisanslama ücreti alındığını ifade eden Barış Şensoy, şu bilgileri verdi: “Lisanslama gelirleri Avrupa ülkeleriyle kıyaslandığında çok geride kalıyor. 2008 yılında yaklaşık 40 milyon lira, 2009’da ise 60 milyon liraya yakın lisanslama gelirine ulaştık. Bunda da, müzik meslek birliklerinin TÜROFED, RATEM ve BMD gibi kuruluşlarla anlaşma imzalamaları ve digital alanlardaki gelirlerin artması etkili oldu. Ancak, Türkiye’nin 170 milyon liralık bir gelir potansiyeli var. Henüz yüzde 5-10’lik dilimi lisanslamış durumdayız.”
Tatil yörelerine tespit
Lisans gelirini artırmak için bunun devlet politikası haline getirmek gerektiğini kaydeden Şensoy, şunları söyledi: “Umumi mahallerde lisanslama oranını artırmak için yaz aylarında atağa geçeceğiz. Avukatlardan ve bilirkişilerden oluşan üçer kişilik hukuk ve tespit ekipleri oluşturduk. Mahkemelerin izin ve yetkisiyle, polis eşliğinde resmi olarak operasyon yapacağız ve müzik çalınan mecraları tespit edeceğiz. Eğer müzik çalınıyorsa sözleşmeye davet ediyoruz. Davet sonucunda da lisanslama yapmazsa dava açılıyor. Bu yıl özellikle tatil yörelerindeki eğlence mekanlarına ve lisanssız otellere bir tespit yapacağız.”
Gelirde yüzde 25 artış
Geçen yıl kriz yılı olduğu için lisans alanlarını genişletmekte zorlandıklarını dile getiren Şensoy, şöyle konuştu: “Bu yıl gelirlerde yüzde 20-25 artış bekliyoruz. Bu artış mekanların tekrar açılmasından kaynaklanacak. Ayrıca ilgili derneklerle olan sözleşmelerimiz, gelirlerin artmasında rol oynuyor.”
Özel kopyalama harçları 40 milyon lira getirir
MÜZİK lisanslamalarında önemli bir gelir kalemini de özel kopyalama harçlarının oluşturduğunu aktaran Barış Şensoy, şu bilgileri verdi: “MP3 çalar, ses kaydedeciler, cep telefonları gibi cihazlardan özel kopyalama harcı alınıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü bu harcı topluyor. Dünyada bu gelir hak sahiplerine dağıtılırken Türkiye’de Bakanlık tarafından toplanıyor ve hak sahiplerine gitmiyor. Gelirin yıllık 25 milyon lira olduğu söyleniyor. Ancak gelirin herkesten alındığını düşünmüyorum. Ciddi bir toplama olsa 40 milyon lira gelir elde edilir. Bu konuda eşleştirme çalışması yapıldı. Uyum yasaları sürecinde Avrupa Birliği, gelirin hak sahiplerine aktarılması konusunda Türkiye’yi uyardı.”
Yabancı şarkıların hakları temsilcileriyle korunuyor
BARIŞ Şensoy, yabancı şarkıların telif hakları için iki yöntemin uygulandığını belirterek, “Yurtdışındaki meslek birlikleriyle karşılıklı sözleşmelerimiz var. Birbirimizin repertuarını temsil ediyoruz. Ayrıca yurtdışındaki müzik firmalarının Türkiye temsilcileri de meslek birliklerimize üye olduğundan bu alanda açık yok” diye konuştu.
Meslek birlikleri gelirleri dağıtıyor
UMUMİ mahaller, yayın gelirleri ve dijital alanda elde edilen lisanslama gelirlerinin yüzde 80’inin eser sahiplerine aktarıldığını anlatan Barış Şensoy, şöyle konuştu: “Gelirin yüzde 20’sini komisyon olarak kesiyoruz. Bunu da, meslek birliklerinin hukuk tespitleri yapabilmeleri, dava açabilmeleri için kullanıyoruz. Bu lisans gelirini de her bir mecrada farklı paylaşıyoruz. Televizyon gelirinin yüzde 65’ini eser sahpleri, yüzde 35’ini bağlantılı hak sahipleri alıyor. Umumi mahallerden alınan gelirler ve radyo gelirleri yarı yarıya paylaşılıyor. Dijitalde ise yüzde 30 eser sahipleri, yüzde 70 bağlantılı hak sahipleri alıyor.”