Küçük evin büyük dönüşü: Talepler 10 kat arttı

Tiny House yani ‘küçük ev’ akımı ABD’de başladı. Mortgage krizinin tetiklediği 2008 küresel finansal durgunluk döneminden sonra özellikle ABD’de oldukça popüler hale geldi. Küçük, taşınabilir evler doğa ile iç içe yaşam şansı sunması ve özgürlük hissini desteklemesiyle öne çıktı. Türkiye’de ise özellikle pandemi döneminde tiny house tipi evler popüler hale geldi. Bu alanda üretim yapan firmaların sayısı her geçen gün arttı. Pandeminin etkisi azalmıştı ki, depremle birlikte tiny house’lar yeniden önemli bir alternatif olarak karşımıza çıktı. Beklenen İstanbul depremi talebi tetikledi, üreticilere sipariş yağmaya başladı.

ZİYARETÇİ AKINI VAR

Tiny house markası Vagoon House’un kurucusu Cem Demirer, deprem bölgesinden çok İstanbul’dan talep geldiğini söyledi. Geçmişte ailelerin keyifle ürün almaya geldiğini, bugün ise deprem korkusuyla tedirgin bir müşteri profili oluştuğunu belirten Demirer, “İstanbul showroom’umuza hafta sonları 7-8 kişi gelirdi, geçtiğimiz hafta sonu 200 kişi geldi. 1 aylık süreçte talepte 10 kata varan artış var. Tiny house alan kişilerin kimi bizim istasyon alanlarında kurulum yapıyor, kimi de Kocaeli civarından arsa-tarla alıyor” dedi.

GÜVENLİ LİMAN OLDU

Tiny House Adalı Yönetim Kurulu Başkanı Ali Rıza Adalı da, son haftalarda talepte ciddi artış olduğunu dile getirdi. Hem depremin etkilediği iller hem de İstanbul’dan sipariş aldıklarını belirten Adalı, “Pandemi döneminde bu evler ilgi çekmişti. İnsanlar bir-iki yıl sonra alırım diyordu ama şimdi deprem endişesiyle bu öne çekildi. Bu dönemde tiny house güvenli liman oldu. Biz de gelen taleple üretim kapasitemizi arttırma kararı aldık” dedi. Fiyatlar ve kurum hakkında da bilgi veren Adalı, “Bizim ürünlerimizde fiyatlar 28 bin Euro ile 46 bin Euro arasında değişiyor. Dileyen kendi arsasına kuruyor, dileyen bizim alanlarımızdan kiralama yapıyor. Asos, İznik’te yerimiz var, İstanbul Şile’de de yeni bir alan planlıyoruz. Yer kirası da yıllık 50 bin-90 bin bandında.

İŞTE MERAK EDİLENLER

- Tiny house plakalı ve ruhsatlı, yasal olarak karavan olan bir araç ve Karayolları Yönetmeliği çerçevesinde üretiliyor. Yapı değil araç olduğu için imar durumundan bağımsız, her arsa ve tarlaya konulabiliyor.

- ​Kimi üreticiler anlaşmalı bankalardan kredi kullanımı sağlıyor. Kasko da yapılıyor.

- Bir motora sahip olmadığından dolayı MTV’ye tabi değil.

- Fiyatlar, büyüklükleri, yükseklikleri ve kullanılan ürünlere göre değişiyor. Sektör temsilcilerinin verdiği bilgiye göre bedeller 300 bin liradan başlıyor, 1 milyon liraya kadar çıkıyor.

- Küçük evlerin tasarımı karavanlardan farklı. Tıpkı bir ev gibi içlerinde çamaşır makinesi, kurutma makinesi, mutfak, bulaşık makinesi, buzdolabı, fırın, ev tipi banyo, mobilyalar gibi ihtiyaç duyulabilecek tüm donanımlar bulunuyor.

- Bu evler binek bir otomobil ile rahatlıkla çekilebiliyor. Ancak dik rampa ve yokuşlarda 4x4 bir araca ihtiyaç duyuluyor.

- Isınma için klima, elektrikli ısıtıcılar ve elektrikli yerden ısıtma tercih ediliyor. Elektrik sorunu olan yerde soba da kullanılıyor.

- Pis su tesisatında, kanalizasyon şebekesinin bulunduğu yerlerde direk olarak, bu şebekeye bağlantı yapılabilir. Uzun süreli konaklamalarda, hazır foseptik çukurları ile çözümleme yapılıyor. Mobil olunacaksa da pis su tankları tercih ediliyor. Temiz su ise varsa bir şebeke bağlantısından direk olarak yapılabileceği gibi, su depolarını da kullanılıyor.

ARSA VE MÜSTAKİL EVE TALEP PATLADI

Yaşanan büyük felaket sonrasında hem deprem bölgesinde hem de İstanbul’da konut talepleri değişti. Güvenli ev arayışına girenler, müstakil ev ile arsa-tarla arayışına başladı. Pandemiyle birlikte başlayan değişim depremle derinleşince talep de fiyat da patladı. Öyle ki hem arsa hem de villa fiyatlarında yaşanan artışlar yüzde 100’ü aşmış durumda.

VİLLA FİYATLARI İKİ KATINA ÇIKTI

Tüm Girişimci Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Gaziantep il Başkanı Müslüm Bahçeci, müstakil ev ve arsa-tarla talebinde patlama olduğunu söyledi. Depremi yaşayan vatandaşın tiny house ya da prefabrik yapı için arsa ve tarla almak istediğini belirten Bahçeci, fiyatların 2 katına çıktığını söyledi. Bahçeci, “Deprem öncesi merkezde bir arsa için metrekaresi 9 bin lira demiştik. Şimdi sahibi en az 16 bin lira diyor. 10 bin metrekarelik büyük bir tarlanın fiyatı 13 milyondan 26 milyona liraya çıktı, biz çalışmak istemedik” dedi. Müstakil evlerde ise kiralık konut stokunun tükendiğini, satış fiyatlarının da arttığını belirten Bahçeci, “Şehrin merkezindeki villa fiyatlarında yüzde 20-35 arasında fiyat artışı var. 15 milyona satılamayan ev deprem sonrası 18 milyon 500 bin liraya hemen alıcı buldu. 10 milyon olan 13 milyona çıktı. Şehrin dışında ise yüzde 100’ü bulan ve hatta aşan zamlar oldu. Deprem önces 2 milyon lira olan ev 4.5 milyona, 4.5 milyon lira olan 7.5 milyona satıldı” şeklinde konuştu.

450 BİN TL’YDİ ŞİMDİ 2 MİLYON

Elazığ’da emlak ofisi sahibi Fatih Alptekin, deprem endişesi ile birçok kişinin çok katlı yapılara girmek istemediğini belirtti. Alptekin, “Elazığ’da 2020 depremi öncesinde 400-450 bin lira olan villalar depremle 1.5-2 milyona çıkmıştı. Şimdi 6 Şubat depremi ile 4-4.5 milyona ulaştı. Ataşehir bölgesinde villalar 10-11 milyon liraya satılıyor. Arsa ve tarlada da tablo benzer. Fiyatlar bölgesine göre çok değişiyor ama bir örnek vermek gerekirse şehir merkezine 10 kilometre uzakta 1 dönüm tarlanın fiyatı deprem öncesi 650 bin liraydı, şimdi 1 milyon 200 bin lira kadar alıcı buluyor” dedi.

DEPREMLE İLGİ KIRSALA YÖNELDİ

Diyarbakır’da emlak ofisi sahibi Mahsum Altay da şehirde deprem sonrası taleplerin değişimine dikkat çekti. Arsa ve villalara yoğun ilgi olduğunu belirten Altay, “İnsanlar yaşanan üzücü durumu atlatmak için kırsal yaşama yöneldiler. Bireysel taleplerin dışında, öğretmenler, sağlıkçılar gibi meslek grupları kendi aralarında birleşik alım yapmak istiyorlar. Ancak hem arsa hem de tarla fiyatları 2 katına çıktı. Yolboyu, Ergani, Silvan yolu bölgelerinde 300-500 bin lira bandında olan imrsız arsaların fiyatı 1-1.5 milyon liraya çıktı. İmarlılar 2-2.5 milyondan 3.5-4 milyon bandına geldi. Yeni villa projelerine bakarsak 4-5 milyon lira olan şimdi 7-8 milyon lira. 7-8 milyon isteyen 10-11’e çıktı. Lüks 15-20 milyon villalar vardı, onlar da 25-28 milyona çıktı. Vatandaş alım gücüne göre seçiyor. Kimi villa, kimi prefabrik için arsa bakıyor” dedi.

ZAM ÜSTÜNE ZAM YAPIYORLAR

Kayseri’de emlak danışmanlığı yapan İbrahim İmamoğlu, hem çevre illerden gelen göç hem de bölge halkının güvenli ev arayışında olduğunu belirtti. Taleple birlikte fiyatların arttığını belirten İmamoğlu, şunları söyledi: “560 metrekare civarı villa imarlı arsa vardı, deprem sonrası sahibi 890 bin liradan 1 milyon 350 bin liraya çıkardı. Bu fiyata almak isteyen çıkınca tekrar zam istedi ve biz hizmet vermeme kararı aldık. Başka bir arsada metrekare fiyatı 2 bin lirayken, bir anda 4 bin lira istenildi. Yeni bir projede villa satışımız var. Burada da fiyatlar 6 milyon liradan 9 milyon liraya çıktı.”

ARSA ARAMA YÜZDE 77 ARTTI

2021’in ikinci yarısı ve 2022 boyunca arsa yatırım trendinin artarak devam ettiğini belirten emlak portalı Emlakjet’in CEO’su Tolga İdikat şunları söyledi: “2023 yılında da arsaya olan ilgi sürüyor. 6 Şubat’ta meydana gelen deprem felaketinden sonra kullanıcıların arsa ve müstakil ev taleplerinde artış olduğunu görüyoruz. Emlakjet.com verilerine göre arsa aramalarında ocak-şubat ayını karşılaştırdığımız zaman Elazığ’da yüzde 77, Diyarbakır ve Kayseri’de arsa aramalarında yüzde 40 artış gözlemlendi. Mersin’de yüzde 27, Adana’da yüzde 22 artış oldu.”