Kredi kartı takside de geçsin!

Kredi kartı her yerde geçmeli.’’ Geçtiğimiz mayıs ayında ödemeler sistemi kuruluşu olan Europay International'ın Türkiye'de Master Card kullananlar arasında gerçekleştirdiği araştırmaya Karadenizliler bu cevabı verdi. Yedi bölgede 1200 tüketiciyle teker teker görüşüldü. Araştırmanın bulguları, kredi kartıyla ödeme yapma alışkanlığının artık tüm bölgelerde hızla yaygınlaştığını gösteriyor.

Ekonomistler 2000'li yıllarda artık paranın yerini kredi kartlarının alacağını, dünyanın en ücra köşelerinde bile kredi kartının geçeceğini iddia ederken, kredi kartı firmaları ise kullanım alanlarını genişletmek ve daha çok tüketiciye ulaşmak için çaba harcıyor. Bir ödemeler sistemi kuruluşu olan Europay International, Mayıs 1998'de Türkiye'deki kullanıcılarının profilini saptamak amacıyla bir araştırma gerçekleştirdi.

Europay International için Yöntem Araştırma Danışmanlık şirketi, Ege, Marmara, Orta Anadolu, Akdeniz, Karadeniz, Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde MasterCard kullanan 1200 tüketiciyle görüştü. 11 il merkezinde gerçekleştirilen araştırma, Türkiye'nin kentsel nüfusunu temsil ediyor. Gelir dağılımındaki beş kesimden vatandaşlarla yapılan araştırmaya Masterindex adı verildi.

Masterindex'e Ege ve Marmara Bölgesi'nden 473, Orta Anadolu'dan 274, Akdeniz'den 177, Karadeniz'den 151, Doğu ve Güneydoğu Anadolu'dan ise 125 kişi katıldı.

ALIŞVERİŞTE YAYGIN

Araştırmada tüketicilerin kredi kartlarını en çok süpermarket ve giyim alışverişlerinde kullandıkları ortaya çıkıyor. Ülkemizde her yüz kişiden otuzu kredi kartını en çok alışverişlerde kullanıyor. Kredi kartlarının en çok kullanıldığı yerler sırasıyla akaryakıt istasyonları (yüzde 21), otel ve restoranlar (yüzde 13), seyahat (yüzde 12), beyaz eşya ve mobilya alışverişleri (yüzde 8).

Araştırmanın ilginç sonuçlarından biri de kredi kartlarının sağlık ve eğitim sektöründeki kullanımının geçen yıllara göre büyük bir artış göstermesi. Masterindex araştırmasına katılanların yüzde 7'si sağlık, yüzde 5'i ise eğitim alanındaki harcamalarını kredi kartıyla yaptığını belirtmiş.

‘‘Kredi kartınızın nerelerde geçmesini istersiniz?’’ sorusuna ‘‘kartların her yerde geçmesini istiyoruz’’ diye yanıt verenler, Karadenizliler. Yani kartların her yerde geçmesini isteyenlerin oranı yüzde 26 ile Karadeniz'de yoğunlaşıyor. Kullanıcıların yüzde 14.4'ü, kredi kartlarının geçtiği yerleri yeterli bulurken, bu soruya yanıt veren yüzde 12.7'lik kesim ise her yerde geçmesini istemiş.

Araştırmada çıkan bir başka sonuç ise kart sahiplerinden yüzde 1.1'inin kredi kartlarını taksilerde kullanmak istemeleri. Bu oran da en çok Akdeniz Bölgesi'nde yoğunlaşıyor.

DOĞULU EV, BATILI BORSA

‘‘Elinize fazladan beş milyar lira geçse nasıl değerlendirirsiniz?’’ sorusuna ‘‘ev alırım’’ cevabını verenler yüzde 49'la çoğunluğu oluşturuyor. İkinci sıra yüzde 35 ile ‘‘araba alırım’’, üçüncü sırada ise yüzde 24 ile ‘‘iş kurarım’’cevabı geliyor. Bölgelere göre bakıldığında ise ‘‘ev alırım’’ diyenlerin oranı yüzde 51 ile en fazla Güneydoğu ve Doğu Anadolu'da yoğunlaşıyor. Öte yandan ‘‘paramı borsada değerlendiririm’’ diyenlerin oranı yüzde 10'larda kalırken, bu kesim Marmara ve Ege bölgesinde yoğunlaşıyor. ‘‘Altın alırım’’ veya ‘‘eğitime yatırırım'' diyenler ise daha çok Akdeniz bölgesinde yaşayan tüketiciler.

Europay Türkiye Genel Müdürü Mehmet Sezgin, Masterindex çalışmasının tüm dünyada gelişmekte olan ülkelerde yapıldığını, Avrupa'da ise ilk kez Türk tüketiciler üzerinde gerçekleştirildiğini anlatıyor: ‘‘Biz ödemeler sistemi kuruluşuyuz. Bu yüzden tüketicinin tasarruf mu yoksa harcama eğiliminde mi olduğunu görmek ve tüketiciden yola çıkarak piyasayla ilgili genel durumu izlemek zorundayız. Türkiye tüketici eğilimlerinin hızla değiştiği bir ülke. Bu yüzden Masterindex çalışmasını yılda dört kere yapmak arzusundayız.’’

Geçtiğimiz mayıs ayında yapılan araştırmanın sonuçları doğrultusunda tüketicilerin tasarruf yapma eğiliminde olduğunu, şu dönemde ekonominin her ne kadar büyüme hızı düşük olsa da, Türkiye'deki girişimcilik ruhunun birçok ülkeden çok daha ileri olduğunu belirtiyor, Mehmet Sezgin.

NE NEDİR?

Europay International, 1992 yılında Avrupa bankacılık sektörünün değişen ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla Eurocheque International ve Eurocard International'ın birleşmesiyle kuruldu. Firma Avrupa'da 187 milyonu aşkın kart sayısı ve yüzde 60'lık pazar payı ile Avrupa'nın en büyük ödeme sistemleri kuruluşlarından biri. Dünyada 550 milyon kart da bu sisteme dahil bulunuyor. Aralarında CLIP, Maestro, MasterCard ve Signia'nın bulunduğu birçok ödeme sistemi Europay'in çatısı altında bulunuyor. Merkezi Belçika'nın Waterloo kentinde bulunan Europay'e Türkiye'den 32 banka üye. Türkiye'de Maestro ve MasterCard kullananların sayısı ise 5.3 milyon.

Üç ayda 1 katrilyonluk alışveriş

Türkiye'de son üç ayda turistler dahil, Visa ve MasterCard kredi kartlarıyla yapılan toplam alışveriş, 992.5 trilyon liraya ulaştı. Bankalararası Kart Merkezi'nden alınan bilgiye göre, 1 Nisan-30 Haziran 1998 döneminde yerli ve yabancı kredi kartlarıyla 107 milyon adet işlem gerçekleştirildi.

Geçen yıl ile karşılaştırıldığında yetkililer, işlem sayısında yüzde 69.8'lik, işlem tutarlarında ise yüzde 179’luk artış yaşandığını belirtiyorlar. Türkiye'de kredi kartı konusunda faaliyette bulunan bankaların çıkardıkları Visa ve MasterCard kredi kartlarıyla yurtiçi ve yurtdışında 108.6 milyon işlem yapılırken, bu işlemlerin toplam tutarı 979 trilyon oldu. 1997'nin aynı dönemine göre işlem sayılarında yüzde 74'lük, ciro toplamında ise yüzde 190'luk bir artış saptandı.