KOBİ'lere AB'ye uygun destek

Bakanlar Kurulu'nun "Küçük ve Orta Boy İşletmelerin Yatırımlarında Devlet Yardımları Hakkındaki Kararı" Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Karar, KOBİ'lerin kalkınma planları ve yıllık programlarda öngörülen hedefler ile Avrupa Birliği (AB) normlarına ve uluslararası anlaşmalara uygun olarak desteklenmelerini, uluslararası düzeyde rekabet edebilmelerini teminen, üretim, kalite ve standartlarını artırmaları, istihdam yaratmalarını sağlamak amacıyla hazırlandı.

Karar, imalat, tarımsal sanayi, turizm, eğitim ve sağlık, madencilik ile yazılım geliştirme yatırımlarından, sektörel ve bölgesel kısıtlamalar dikkate alınarak Hazine Müsteşarlığı'nın bağlı bulunduğu Devlet Bakanlığı'nca yayımlanacak genelgelerle belirlenen faaliyetleri kapsıyor.

KOBİ yatırımlarının içeriği

Karara göre, imalat ve tarımsal sanayi sektöründe faaliyette bulunan işletmelerden, kanuni defter kayıtlarında arsa ve bina hariç, makine ve teçhizat, tesis, taşıt, araç ve gereçleri, döşeme ve demirbaşları toplam net tutarı 400 milyar lirayı aşmayan, işyerinde 50-250 işçi çalıştıran orta ölçekli, 10-49 işçi çalıştıran küçük ölçekli 1 ila 9 işçi çalıştıran mikro ölçekli işletmelerin yatırımları (bazı istisnalar dışında) KOBİ yatırımı olarak nitelendirilecek.

KOBİ'lere makine ve teçhizat ile hammadde alımlarını teşvik etmek amacıyla, Hazine Müsteşarlığı'nca KOBİ teşvik belgesi düzenlenebilecek.

Destek unsurlarından yararlanabilmek için teşvik belgesine konu bina inşaat, makine ve teçhizat yatırımları ile hammadde ve işletme malzemesi teminine yönelik yatırımın 400 milyar lirayı aşmaması gerekiyor.

Başvuru yapılacak bankalar

Yatırımcı tarafından ilk başvuru turizm, eğitim, sağlık ve tarımsal sanayi yatırımları için Türkiye Kalkınma Bankası'nın, diğer yatırımlar için de diğer aracı bankaların ilgili şubelerine yapılacak.

Yatırımcı adına düzenlenecek KOBİ teşvik belgesi için Hazine Müsteşarlığı'na müracaat, yatırımcı adına aracı bankalar tarafından yapılacak.

Teşvik belgesine ilişkin talebin Müsteşarlık tarafından uygun görülmesi halinde Merkez Bankası nezdindeki Fon'a irat kaydedilmek üzere, gelişmiş ve normal yörelerde yapılacak yatırımlarda 100 milyon lira, KÖY'lerde yapılacak yatırımlarda ise 50 milyon lira yatırılacak.

Yatırımların gerçekleşmesi ile ilgili takip kontrol ve sorumluluk aracı bankalara ait olacak.

KOBİ teşvik belgesinde bina inşaat harcaması öngörülen yatırımlara en fazla 2 yıl, diğer yatırımlara ise 1 yıl süre verilecek.

KOBİ'lerin serbest bölgelerde sadece imalat sektöründe yapacakları yatırımlar için teşvik belgesi düzenlenebilecek.

KOBİ yatırımlarına ortaklık şirketlerine, bir önceki yılda KOBİ'lere iştirak edilen toplam sermaye payının yüzde 20'sini geçmemek kaydıyla, aracı bankalar kanalıyla Fon'dan kredi kullandırılabilecek. KOBİ yatırımlarında ortaklık şirketlerinin kullanabilecekleri azami kredi miktarı bir takvim yılı içinde 600 milyar lira olabilecek.

Destek uygulanacak yöreler

Destek unsurlarının uygulanması açısından yöreler, gelişmiş, normal ve KÖY'ler olmak üzere üçe ayrılırken, KÖY kapsamındaki iller Yüksek Planlama Kurulu kararı ile yeniden belirlenebilecek.

Karara göre, KOBİ yatırımlarına, Fondan kredi tahsisi ile gümrük vergisi ve Toplu Konut Fonu istisnası, yatırım indirimi, KDV istisnası, vergi, resim ve harç istisnası uygulanacak.

Fondan kredi tahsisi

Fon kaynaklı krediler sadece makine ve teçhizat alımı için (turizm, eğitim ve sağlık yatırımlarında bina inşaat harcamaları dahil olup, bu miktar sabit yatırımın yüzde 20'sini geçemeyecek) yatırım kredisi hammadde ve işletme malzemesi alımına yönelik olarak işletme kresi şeklinde kullandırılabilecek.

Fondan imalat ve tarımsal sanayi sektörlerinde yapılacak yatırımlar için faizsiz sabit yatırım tutarının küçük ölçekli işletmeler için KÖY'ler için yüzde 50'si, normal yöreler için yüzde 40'ı, gelişmiş yöreler için de yüzde 30'u oranında yatırım kredisi tahsis edilebilecek.

Bu oranlar orta ölçekli işletmeler için KÖY'lerde yüzde 40, normal yörelerde yüzde 30, gelişmiş yörelerde de yüzde 20 olarak uygulanacak.

Araştırma geliştirme, çevreyi korumaya yönelik yatırımlar ile teknoparklarda yapılacak yatırımlar ve organize sanayi bölgelerinde gerçekleştirilecek yatırımlarda bu oranlara 10 puan ilave edilecek. Öngörülen yatırım kredisi miktarı 200 milyar lirayı geçemeyecek.

Yatırım kredisi ile birlikte işletme kredisi talep edilmesi halinde, hammadde ve işletme malzemesi ihtiyacının karşılanabilmesi için, faizsiz yatırım tutarının yüzde 20'sine kadar işletme kredisi tahsis edilebilecek. Bu miktar 80 milyar liranın üzerinde olamayacak.

Sadece işletme kredisi kullandırılması hainde ise Fon'dan tahsis edilebilecek azami kredi tutarı 35 milyar lira olacak. Yatırım ve işletme kredilerinin birlikte kullanılması durumunda öngörülecek toplam kredi miktarı da azami 280 milyar lira olabilecek.

KOBİ işletmelerinde toplam sabit yatırımın gelişmiş ve normal yörelerde en az yüzde 30'unun, KÖY'lerde ise en az yüzde 20'sinin öz kaynaklardan karşılanması gerekiyor.

Kredilerin faiz ve geri ödemesi

KOBİ'lere Fon kaynaklarından kullandırılan yatırım kredilerinin faiz oranları, KÖY'lerde yapılacak yatırımlarda yüzde 10, diğer yörelerde yüzde 15 olacak.

İşletme kredilerine de KÖY'lerde yapılacak yatırımlarda yüzde 15, diğer yörelerde ise yüzde 25 faiz uygulanacak.

Yatırım kredilerinde vade azami 4 yıl, işletme kredilerinde ise 2 yıl olacak, yatırım kredilerinin 1 yılı ödemesiz dönem olacak.

Ödemesiz döneme ait faiz kalan vade süresi içinde diğer taksitlerle birlikte faiz tahakkuk ettirilmek suretiyle üçer veya altışar aylık taksitler halinde tahsil edilecek.

"Küçük ve orta ölçekli İşletmelerin Yatırımlarında Devlet Yardımları" hakkındaki Bakanlar Kurulu Kararı yürürlüğe girerken, 19 Şubat 1999 tarihli kararname yürürlükten kaldırıldı. (aa)