Kısa vadeli dış borçlarda revizyon

Merkez Bankası’nın hazırladığı notta mayıs ayı verisi 144.9 milyar dolardan 119.2 milyar dolara geriledi. Merkez Bankası verilerine göre haziran sonu itibariyle, kısa vadeli dış borç stokunda 2020 yıl sonuna göre yüzde 6.5 oranında artış yaşandı. Bu dönemde, bankalar kaynaklı kısa vadeli dış borç stoku yüzde 1.3 oranında artarak, 58.1 milyar dolar olurken, diğer sektörlerin kısa vadeli dış borç stoku yüzde 2.8 oranında artarak, 36.5 milyar dolar düzeyinde oldu. 2021 Haziran sonu itibarıyla, orijinal vadesine bakılmaksızın vadesine 1 yıl veya daha az kalmış dış borç verisi kullanılarak hesaplanan kalan vadeye göre kısa vadeli dış borç stoku, 165 milyar doları düzeyinde oldu. Söz konusu stokun 17.4 milyar dolarlık kısmı, Türkiye’de yerleşik bankaların ve özel sektörün yurt dışı şubeleri ile iştiraklere olan borçlarından oluştu.

Merkez Bankası, dün itibariyle Kısa Vadeli Dış Borç, Uluslararası Yatırım Pozisyonu, Finansal Kesim Dışındaki Firmaların Döviz Varlık Ve Yükümlülükleri İle Haftalık Menkul Kıymet İstatistiklerinde bazı revizyonlar yaptı. Merkez Bankası’nın hazırladığı nota göre, dış borç istatistiklerini etkileyen başlıca revizyon, ticari kredilerin firmalardan doğrudan raporlama yoluyla derlenmesi oldu. Firmaların dış ticaretten kaynaklı ihracat alacakları ve ithalat borçları daha önce gümrük beyannameleri esas alınarak belirli varsayımlar altında borç istatistiklerine yansıtılıyordu. Notta, “Ancak Türkiye’nin ithalatı ve vadeli ithalatında yapısal bir değişiklik olmamasına rağmen son yıllarda ithalat borçlarında dikkat çekici bir artış gözlenmiştir. Firmaların gümrük beyannamelerinde ödeme şeklini tam yansıtamamaları ve bankacılık sistemi aracılığıyla yaptıkları ithalatta kredi geri ödeme bilgilerini bankalara zamanlı raporlamamalarının bu artışın kaynağı olduğu değerlendirilmektedir” denildi.

Ticari kredilerde 2020 yılında MB-TÜİK iş birliğinde, birçok ülkede yaygın olarak kullanılan doğrudan raporlama tekniği ile firma seviyesinde veri derlenmesine yönelik bir çalışma başlatıldığı belirtilerek, çalışma ile çeyreklik dönemler itibarıyla toplam vadeli ithalatın ve ihracatın en az yüzde seksenini temsil eden firmalardan ticari alacak ve borçlarını yurtiçi – yurtdışı ayrımında, yabancı para kompozisyonlarını da içerecek şekilde raporlamaların talep edildiği anlatıldı. Revizyonlar sonucunda, mayıs 2021 itibariyle kısa vadeli dış borç 25.7 milyar dolar azalarak, 144.9 milyar dolardan 119.2 milyar dolara, firmaların net döviz pozisyon açığı ise 37.0 milyar dolar azalarak, 168.6 milyar dolardan 131.6 milyar dolara geriledi.