Jetleri uçuracak 'yosun'

Sürdürülebilir kaynaklar arasında önemli bir yere sahip olan yosun (alg) biyokütlesinden çevre dostu ürünler çıkarmak üzere geliştirilen Biyoekonomi Odaklı Kalkınma için Entegre Biyorafineri Konsepti Projesi’nin (INDEPENDENT) açılışı Kilyos’taki Boğaziçi Üniversitesi Sarıtepe Kampüsü’nde gerçekleştirildi. Boğaziçi Üniversitesi ve BÜN Teknopark işbirliğinde hayata geçirilen proje kapsamında, yosun biyokütlesinden jet yakıtı elde edilmeye başlandığı duyuruldu. Tesisin açılışında konuşan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, “Türk Hava Yolları, bu yılın ilk yarısı bitmeden burada üretilen jet yakıtıyla ilk uçuşunu gerçekleştirecek. Hatta yakıtı koyalım ve ilk uçuşu Ankara’dan Kahramanmaraş’a yapalım istiyoruz” ifadelerini kullandı.

CARİ AÇIĞA KATKI

Türkiye’nin yerli ve milli imkanlarla yosun bazlı biyoyakıtının bu tesislerde üretileceğinin altını çizen Mustafa Varank, “Ülkemizin temel ihtiyacı olan ya da cari açık verdiği birçok kritik ürün, biyoekonomi odaklı entegre üretim modeli ile burada geliştirilip üretilecek. Enerjiden tarıma, sağlıktan gıdaya geniş bir ürün yelpazesinden bahsediyoruz. Bu ürünler hiçbir fosil kaynağa bağlı olmadan, tamamen yosun tabanlı doğal kaynaklardan ve yerli imkanlarla elde edilecek. Türkiye gibi petrolde dışa bağımlı bir ülke için biyoyakıtlar ciddi bir alternatif konumunda. Bunun gibi tesislerde üretilecek biyoyakıt sayesinde enerji ihtiyacımızın önemli bir bölümünü uygun maliyetli ve güvenli bir şekilde karşılayabiliriz. Çevre dostu yapısını da düşündüğünüzde bu ürünün ülkemizde üretilip kullanılması ekonomimizde ciddi bir çarpan etkisi oluşturabilir” şeklinde konuştu.

11 FARKLI MODEL

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ise küresel sera gazı emisyonlarının yüzde 72’sinin enerji sektörü kaynaklı olduğuna dikkat çekerek, “Bu durum bizlere önemli sorumluluk yüklüyor. Paris İklim Anlaşması ve Yeşil Mutabakat’ı kabul eden bir ülke olarak bugün hayata geçirilen bu projeyi çok önemli buluyoruz. Fosil yakıtlara bağımlı olmadan alg yani yosun tabanlı kaynaklar üreteceğiz. Bugünden itibaren de artık büyük ölçekte üretime geçeceğiz. İlk demo uçuşunu bu sene THY’nin katkılarıyla gerçekleştirmeyi planlıyoruz. Yani biyoyakıt kullanan bir uçağa bindiğinizde yüzde 80 daha az sera gazıyla dünyanın dengesine zarar vermeden yolculuk yapmış olacaksınız. Bu tesiste jet yakıtının dışında gıda, sağlık, tarım ve hayvancılık gibi sektörler için 11 farklı yosun tabanlı biyoekonomi modeli de hayata geçecek” diye konuştu.

İLK DENEME BAKANLARDAN

Açılış konuşmalarını ardından Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez tesisi gezerek incelemelerde bulundu. Ardından tesiste yer alan mini bir jet motoru, burada üretilen yosun tabanlı jet yakıtıyla çalıştırıldı. Motoru ilk kez Varank ve Dönmez çalıştırarak test etti.

6 MİLYON EURO BÜTÇE

Türkiye ve Avrupa Birliği (AB) arasındaki mali işbirliği çerçevesinde ‘Rekabetçi Sektörler Programı’ kapsamında 6 milyon Euro bütçeyle desteklenen INDEPENDENT Projesi’nin açılışı Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, AB Türkiye Delegasyonu Başkanı Büyükelçi Nikolaus Meyer-Landrut ve Boğaziçi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Naci İnci’nin katılımıyla gerçekleşti. Boğaziçi Üniversitesi bünyesindeki İstanbul Mikroyosun Biyoteknolojileri Araştırma ve Geliştirme Birimi çatısı altında; sıfır atık hedefi, karbon-negatif ve entegre bir biyorafineri sistemi olarak tasarlanan tesis, aynı zamanda Avrupa’nın ilk karbon negatif biyorafinerisi olarak da dikkat çekiyor. Tesis, ihtiyacı olan enerjiyi rüzgârdan alıyor.

NASIL KULLANILIYOR?

Projenin mimarlarından Dr. Berat Zeki Haznedaroğlu projenin detaylarını şöyle anlattı: “Biyoyakıtlar şeker kamışı, soya, mısır, ayçiçeği gibi birçok gıda hammaddesinde üretiliyor. Hızla artan dünya nüfusu enerji ihtiyacımız ve gıda talebimizi de aynı hızda artıyor. Dünyamız kuraklık, sel, aşırı ısınma gibi sorunlarla karşı karşıya. Bu noktada makro sorunlara mikro yosunlarla yanıt veriyoruz. Yosunlar en verimli fotosentezi yapıyor ve havadan büyük miktarda karbondioksit yakalıyor. Yosunları kapalı ve açık havuz sistemlerinde büyüterek, yakıtlara gıda hammaddeleri yerine burada ürettiğimiz yosunları entegre edebiliyoruz. Yalnız bununla da kalmıyor, birçok farklı sektörde örneğin hayvan yemi olarak da yosunları kullanıyoruz.”