Japon ve ABD otomobilleri kapıdan daha ucuza girecek

Türkiye, Gümrük Birliği Anlaşması çerçevesinde, 2001 yılında sanayi ürünleri ithalatında AB ile aynı oranları uygulamaya başlıyor. Bu çerçevede, 1 Ocak 2001'den itibaren AB dışındaki ülkelerden ithal edilen otomobillerin gümrük vergileri yüzde 21.5'den yüzde 10'a çekilecek.

TÜRKİYE, 2001 yılı başından itibaren sanayi ürünleri ithalatında, Avrupa Birliği (AB) ile aynı gümrük vergisi oranlarını uygulayacak. Yılbaşından itibaren sanayi ürünleri açısından AB ile gümrük birliği tam olarak sağlanmış olacak. Buna göre, AB üyesi olmayan üçüncü ülkelerden yapılacak otomobil ithalatından alınan vergi yarı yarıya indirilerek yüzde 10'a çekildi. Binek otomobillerde vergi oranı yüzde 18.4-21.5 seviyesindeydi.

İndirimle birlikte, başta Japonya olmak üzere, Güney Kore, Rusya, Malezya, ABD, Çek Cumhuriyeti gibi ülkelerden yapılan otomobil ithalatı ucuzlayacak.

Dış Ticaret Müsteşarlığı (DTM) 2001 yılı ithalat rejimini hazırlayarak Bakanlar Kurulu'na gönderdi. 1 Ocak 2001'de yürürlüğe girecek şekilde Resmi Gazete'de yayımlanması beklenen yeni ithalat rejimi ile sanayi ürünlerinde AB'ye yönelik taahhütler tam olarak yerine getirilerek, ‘‘hassas sektör’’ olarak kabul edilen ürünlerdeki ek koruma kaldırılacak.

Bakanlar Kurulu'na gönderilen ithalat rejiminde, otomobil dışında vergi oranları minibüs ve midibüste yüzde 18.6-20'den yüzde 10-16'ya, kamyonette ise yüzde 18.6'dan yüzde 10'a, motosiklette yüzde 14.5'ten yüzde 8'e, bisiklette yüzde 19.9'dan yüzde 15'e inecek. Kamyon ithalatında halen yüzde 22 olan gümrük vergisinde bir değişiklik olmazken, traktördeki yüzde 14.8'lik gümrük vergisi sıfırlanacak.

JAPONLAR UCUZLAYACAK

1996 yılında Gümrük Birliği'ne geçiş sürecinde, başta otomotiv olmak üzere, çimento kağıdı, ayakkabı, mobilya, cam ve porselen eşya gibi sektörleri ‘‘hassas sektör’’ olarak nitelendirerek, bu sektörlerde, AB'nin uyguladığı ortak gümrük tarifesinin (OGT) üzerinde koruma oranları uygulama kolaylığı elde edilmişti. Bu nedenle, AB'den yapılan ithalat ucuzlarken, üçüncü ülkelerden yapılan ithalatın maliyeti yükselmişti. Yüksek maliyetler nedeniyle, bu dönemden sonra, Uzakdoğu ülkelerden gelen ithal otomobillerin satışlarında bir düşüş görüldü. Ayrıca, Euro'nun değer artışının dolara göre düşük kalması, Japon Yeni'nin ise yüksek seyretmesi Japonya'dan yapılan ithalat maliyetini yükseltti. Bu nedenle, Japon otomobilleri pazarda rekabet şanslarını kaybetti. 2001 yılında ise gümrüklerin düşmesinin yanı sıra, Euro'nun yükselişe geçmesi hem de yenin değer kaybı, Japon otomobillerin rekabetini güçlendirecek.

Hangi otomobillerin gümrük vergisi inecek?

Toyota

Subaru

Suzuki

Nissan

Honda

Skoda

Hyundai

Chrysler

Ford

Lada

Mobilyanın gümrük vergisi sıfırlanıyor

GÜMRÜK Birliği aşamasında, Türkiye, otomotiv, çimento kağıdı, ayakkabı, mobilya, cam ve porselen eşya gibi sektörleri ‘‘hassas sektör’’ olarak nitelendirerek, bu sektörlerde, AB'nin uyguladığı ortak gümrük tarifesinin (OGT) üzerinde koruma oranları uygulama kolaylığı elde etmişti. Anlaşma uyarınca, söz konusu sanayi ürünlerindeki ek koruma oranlarının, 5 yıllık bir sürede OGT seviyesine çekilmesi gerekiyordu. Bu amaçla, hassas sektörlerin ürünlerinde, OGT'nin üzerindeki vergi oranlarında, 1997 ve 1998'de yüzde 10'ar, 1999 ve 2000 yılı ithalat rejimleri ile de yüzde 15'er indirim yapılmıştı. Hassas sektörlerin ürünlerinde ek korumadaki son yüzde 50'lik indirim, 2001 yılı ithalat rejimi ile yapılacak. Mobilyada ise yüzde 10-13.3 arasında değişen gümrük vergileri bazı ürünler için sıfırlanacak, bazı ürünler için yüzde 5.6'ya çekilecek. Sanayi ürünlerinin AB'den ithalatında 1996'dan beri gümrük vergisi alınmıyor. Diğer ülkelerden yapılan sanayi ürünleri ithalatında ise Gümrük Birliği anlaşması gereği, hassas ürünler hariç OGT düzeyinde vergi uygulanıyordu.

Tarım ürünlerinde koruma hálá yüksek

DÜNYA Ticaret Örgütü (DTÖ), Gümrük Birliği ve 13 ülke ile imzalanan serbest ticaret anlaşmalarına ve uluslararası taahhütlere uyumlu olarak hazırlanan 2001 yılı ithalat rejimi, bu yıl 5 listeden oluşacak. İlk listede bulunan tarım ürünlerinde DTÖ'ye verilen pazara giriş taahhütlerine uygun olarak düzenlemeler yapıldı. Yetkililer, bu taahhütlere bağlı kalınarak tarım ürünlerinde gümrük vergilerindeki indirim oranlarının çok düşük düzeylerde olduğunu, bu nedenle koruma oranlarındaki genel düşüşün çok az olduğunu vurguladılar. Buna göre tarım ürünlerinde, AB menşeli ithalatta yüzde 56.5 olan koruma oranı, gelecek yıl yüzde 56.2'ye inecek. İki sayılı listede bulunan sanayi ürünlerindeki koruma oranı ise özellikle bu listede yer alan hassas ürünlerdeki ek korumanın kalkması nedeniyle yüzde 5'ten yüzde 4.5'e çekilecek. Üç sayılı listede yer alan işlenmiş tarım ürünlerindeki sanayi paylarına ilişkin gümrük vergilerinde yapılacak indirimlerle, bu ürünlerdeki ortalama koruma oranları yüzde 8.6'dan yüzde 8'e düşecek.

Az gelişmiş ülkelerin mallarına düşük vergi

BAKANLAR Kurulu'na gönderilen yeni ithalat rejiminde, DTÖ anlaşmalarına uygun olarak en az gelişmiş ülkelere verilen tavizlerin uygulanmasına devam edilecek. Aralarında Afganistan, Angola, Bangladeş, Liberya, Sudan, Somali, Uganda, Yemen, Ruanda, Kamboçya, Haiti, Cibuti, Çad, Etiyopya, Gine, Nijer'in de bulunduğu en az gelişmiş 50 ülkeye bazı maddelerin ithalatında daha düşük gümrük vergileri uygulanacak.

2001 ithalat rejiminde, uluslararası anlaşmalar ve taahhütlere uygun olarak uygulanacak vergi oranları, listelere göre değişmekle birlikte 9-12 sütun halinde gösterilecek. Genellikle ilk sütunda AB ve EFTA için uygulanacak gümrük vergileri, diğer sütünlarda ise İsrail, Romanya, Litvanya, Estonya, Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Polonya, Makedonya gibi serbest ticaret anlaşması (STA) imzalanan ülkelere, en az gelişmiş ülkelere ve diğer ülkelere uygulanacak gümrük vergisi oranları ayrı ayrı gösterilecek. Benzer tavizler verilen, benzer vergi oranları uygulanacak ülkelere yönelik vergiler aynı sütunda gösterilecek.