İşadamları erken seçim istemiyor

Haftalık Ekonomist Dergisi'nin ‘‘iş dünyası anketi’’nden erken seçime ‘‘hayır’’ çıktı. Ankete katılan 255 işadamı ve profesyonel yöneticinin yüzde 75.78'i ‘‘Erken seçime gerek kalmadı’’ dedi. İşadamları, gelecek üç ayda işlerin açılacağını belirtirken, yüzde 89 gibi bir çoğunlukla Mehmet Ağar ve Sedat Bucak'ın dokunulmazlığının kaldırılmasını istedi. Ankete yüzde 53 oranında ‘‘RP kapatılacak’’ yanıtı geldi.

Seçim ekonomisinden endişelenen iş çevreleri, ekonomik istikrarı hükümetin devamında görüyor. Haftalık Ekonomist Dergisi'nin yaptığı ankete göre İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyük şehirlerin yanı sıra Anadolu'nun birçok ilinden katılan 255 sanayici ve işadamının yüzde 75.78'i erken seçime gerek kalmadığı görüşünde birleşti. Ekonomist'in 13 Temmuz 1997 tarihinde yaptığı ankette, iş çevrelerinin yüzde 45.7'si 1998 sonbaharında, yüzde 49'u ise 1998 ilkbaharında erken seçim bekliyordu.

HÜKÜMETE KREDİ

Anasol-D hükümetini değerlendirmekte acele etmeyen işadamlarının büyük bir çoğunluğu hükümetin, başarı grafiğini çıkarmak için ‘‘erken‘‘ olduğunu belirtiyor. Ankete katılan işadamlarından yüzde 78.88'i hükümete biraz daha zaman tanınmasından yana olduğunu vurguluyor. Anasol-D hükümetinin icraatlarını başarılı bulanların oranı yüzde 15.95. Ankete katılanların yüzde 5.17'sine göre ise hükümet şimdiden sınıfta kaldı. Hükümeti değerlendirmek için ‘‘erken’’ olduğunu söyleyen işadamlarına göre, hükümet yıl sonuna kadar beklenen vergi, sosyal güvenlik gibi reformların en azından bir kısmını gerçekleştirmek zorunda.

KRİZ BEKLENMİYOR

Hükümetle ilgili bazı olumsuz düşüncelere rağmen, iş çevreleri yakın gelecekte kriz beklemiyor. İşadamlarının yüzde 69.57'sine göre ekonominin şu anki yapısı yeni krize izin verecek gibi görünmüyor. Ancak, ankete katılanların yüzde 29.57'si ise kısa sürede önlem alınmaması halinde kriz doğabileceğini düşünüyor. ‘‘Kriz kapıda‘‘ diyenlerin oranı ise binde 8.6'da kalıyor.

Merkez Bankası ve Hazine'nin çalışmasını piyasaları kontrol etme açısından olumlu olarak

değerlendiren işadamları, 13 yıldır tartışılan özelleştirme konusunda Anasol-D hükümetinden ümitli değil. İşadamlarının yüzde 65.10'u özelleştirmenin kısmen yapılabileceğini savunuyor. Yüzde 13.62'si özelleştirme başarı sağlanacağına kesinlikle inanmıyor. Bu konuda hükümete güvenenlerin oranı ise yüzde 21.28'de kalıyor.

SANAYİ BÜYÜYOR

Bir önceki ankette ‘‘Yılbaşından bugüne kadar üretimiz arttı’’ diyenlerin oranı yüzde 49 iken, bu ankette oran yüzde 61.40'a yükseldi. Üç ay önce satışlarının arttığını söyleyenlerin oranı yüzde 42'ydi. Şimdi oran yüzde 57.08'e çıktı. ‘‘ihracat arttı’’ diyenlerin oranı da yüzde 39.5'ten yüzde 51.89'a yükseldi. Ankete katılan 255 işadamının yüzde 47.95'i istihdamın arttığını söylüyor. Bu oran bir önceki ankette yüzde 35.4'tü.

SUSURLUK HASIRALTI

İşadamları, susurluk kördüğümünün çözülüp, suçluların cezalarını çekeceğine inanmıyorlar. ‘‘Susurluk sorunu çözmezsem başbakanlık bana haram olsun’’ diyen Mesut Yılmaz'ın bu sözünü gerçekleştireceğine, işadamlarının sadece yüzde 11.37'si inanıyor. İşadamlarının yüzde 89.27'si, olayın çözülebilmesi için Mehmet Ağar ve Sedat Bucak'ın dokunulmazlığının kaldırılmasından yana tavır koyuyor. İşadamlarının yüzde 52.89'u, suçluların cezasız kalacağını söylüyor. Susurluk'u mahkum eden işadamları, Refah Partisi için de aynı görüşte birleşiyor. Ankete katılan işadamlarının yüzde 53.20'sine göre Anayasa Mahkemesi, RP'yi kapatacak.

TANER'İN PERFORMANSI

Ekonominin iplerini elinde tutan ve Anasol-D'nin en büyük kozlarından biri olan Güneş Taner, iş dünyasına göre kendisinden beklenen performansı gösteremedi. Ankete katılan işadamlarından yüzde 15.11'i Taner'i başarısız, yüzde 56.45'i ise vasat buluyor. Taner'i başarılı bulanların oranı ise yüzde 28.44'de kalıyor. Taner'in imajını değiştiren etkenin sık sık ve çelişkili açıklamalar yapması olduğunu düşünen işadamlarına göre, bunun en bariz örneği enflasyon konusunda yaşandı.

Ankete kimler katıldı?

Ekonomist Dergisi'nin anketine katılan 255 işadamı ve profesyonel yöneticiden bazıları şunlar: Mahmut Abra (Art Giyim Sanayi), Önol Akalın (GSD Dış Ticaret), Nutki Aksoy (P&G), İshak Alaton (Alarko Holding), Hasan Arat (Arat Tekstil), Necati Arıkan (Koç Holding), Mevlüt Aslanoğlu (Kentbank), Ahmet Aydın (Örsa Holding), Erdal Bahçıvan (Bahçıvan Gıda), Refik Baydur (TİSK), Mehmet Bayraktar (Bayraktar Holding), Osman Benzeş (APS), Hasan Bengü (Ram Dış Ticaret), Mehmet Ali Berkman (Arçelik), Selman Bilal (Bilsar Tekstil), Alber Bilen (Kimya Sanayicileri Derneği), Adnan Çağlayan (Şişecam), İlhan Çetinkaya (Doğuş Holding), Müslüm Demirbilek (Bumerang Men.Değ.), Ekrem Demirtaş (İZTO), Nazım Düzenli (Gıda İşverenler Sendikası), Uğur Ekşioğlu (TİMSAN), Mehmet Erbak (Erbak Uludağ Meşrubat), Murat Ercan ( Tercan Holding), Önder Eren (Quiksilver), Tuğrul Erkin (Tekser İnşaat), Mehmet Eskiyapan (Nuh Çimento), Fikret Evyap (Evyap Sabun), Orhan Gençoğlu (Penguen Gıda), Hasan Güleşçi (Sabancı Holding), Eşref Hamamcıoğlu (Sodexho), Hacim Kamoy (Aselsan), Zeki Karahan (Karahan Tekstil), Şükrü Karahasanoğlu (Sümerbank), Hüsamettin Kavi (Kavi), Güngör Keşçi (Gals Tekstil), Ömer Besim Küfrevi (İTO), Ömer Malaz (Malazlar), Sezer Mavitunacılar (Tuncalılar Tekstil), Halit Narin (Narin Tekstil), Okan Oğuz (TİM-İTKİB), Niyazi Önen (Dardenel), Ömer Özargun (BMG), Bülent Özaydınlı (Migros), Erdoğan Özkörkey (Özkörkey Şirketler Grubu), Tuncay Özilhan (Anadolu Endüstri Holding), Ceylan Pirinççioğlu (VİP Turizm), Selim Pinhas (Elektromak), Sami Sarı (TİMSE),

Turan Sarıgülle (UKİ), Frnaz Schneider (Besan), Kadir Sever (Metiş İnşaat), Mehmet Sezgin (Europay), Samim Sivri (Ege Çelik), Cengiz Solakoğlu (Koç Holding), Bülent Şenver (Denizbank), Yakup Tahincioğlu (Tahincioğlu Holding), Yılmaz Temizocak (Temizocak Kuy.), Erhan Topaç (Gedik Men. Değ.), Ayla Toprak (Toprak Holding), Kaya Turgut (Fako İlaç), Saffet Ulusoy (Ulusoy), Murat Vargı (KVK), Lütfi Yenel (Alcatel-Teletaş), Talha Çamaş (TÜRSAB), Aziz Zapsu (Azizler Holding).

Dolar 204 bin lirayı geçer

Ekonomist'in bir önceki anketinde işadamlarının 1997 yılı sonu enflasyon hedefi yüzde 83.4'ken şimdi aynı dönem için belirlenen hedef yüzde 89.72 oldu. Büyüme konusundaki hedeflerini değiştirmeyen işadamları bir önceki ankette yıl sonu itibariyle tahmin ettikleri yüzde 5'lik büyüme, bu kez yine aynı dönem için 5.16'ya çıktı. Döviz kurları için hedef değiştiren işadamları, bir önceki ankette yıl sonu için verdikleri 198 bin 625 liralık dolar kurunu bu kez 204

bin 289 liraya çıkardı. İşadamlarına göre yıl sonunda ortalama mevduat faizi yüzde 90, İstanbul Menkul Kymetler Borsası bileşik endeksi ise 2667 puan olacak. Hükümetin önümüzdeki bir yıl içinde enflasyonla mücadele için ekonomiyi soğutacağı görüşünde olan işadamlarına göre, 1998 Mart sonunda büyüme oranı yüzde 4.6, enflasyon oranı ise 9 puanlık düşüşle yüzde 80.04 olacak. Enflasyona paralel olarak mevduat faizleri de yüzde 83.41'e inecek.