İnce hesap günleri

Piyasalarda erken seçim tartışmaları ile başlayan hafta Hazine Müsteşarı Mahfi Eğilmez'in istifası ile noktalandı. Hükümetin fiyat artışlarını dondurmasının ardından hafta başında başlayan erken seçim tartışmalarının piyasalardaki etkisi kısa sürdü.

Hafta içinde düşük enflasyon hesapları ile bono oranları 7-8 puan birden gerilerken, bir süredir beklentisiz kalan borsa da toparlanmaya başlamıştı. Borsa, biraz enerji dağıtım ihalelerinin açıklanacağı beklentisi biraz da yabancıların küçük çaplı da olsa yaptıkları alımlar sayesinde haftanın son gününde 3 bin puanın üzerine çıkmıştı.

Piyasalarda tedirginlik nedeniyle yaklaşık 350 trilyon lira bir süredir gecelik repoda bekliyordu. Borsada başlayan kıpırdanma, repoda bekleyen bu paradan çözülmelere yolaçmıştı. Bunu borsanın geçen hafta yüzde 32 oranında artarak 292 trilyon liraya ulaşan işlem hacmi de doğruluyor.

Borsada hafta boyunca süren bu iyimser hava, haftanın son işlem gününde Ankara'dan gelen Hazine Müsteşarı Mahfi Eğilmez'in istifa haberi ile bozuldu. Aslında önce söylentisi duyulduğu için piyasaların kapanışından sonra yapılan Eğilmez'in istifa açıklamasının asıl etkisi de bu haftaya kaldı.

Görevde olduğu günlerde ‘‘seçim olacak varsayımı ile çalışmam’’ diyen Eğilmez'in istifası piyasalarda erken seçim tartışmalarını alevlendirecektir.

Geçen haftadan yansıyacak gelişmelerden biri de, yeni yılda uygulanması öngörülen vergi paketi. Bu pakette menkul kıymetlerin vergilendirilmesine ilişkin düzenleme, piyasaları Hazine Müsteşarı Eğilmez'in istifasından daha çok ilgilendiriyor.

Maliye Bakanlığı'nın hazırladığı vergi paketine göre, Hazine Bonosu, yatırım ortaklığı katılma belgeleri, gayrimenkul yatırım ortaklıkları gibi enstrümanlardan da vergi alınması öngörülüyor. Repo ve mevduat faizinden de sağlanan 1.5 milyar liranın üzerindeki net getiriden vergi alınacak.

İNCE HESAPLAR

Yeni vergilerin gündeme gelmesi üzerine herkes hesaplarını gözden geçirmeye başladı. Vergi ödememek için bazı tasarruf sahiplerinin yeni arayışlara girmeye başladığı da konuşuluyor.

Bazıları döviz alıp yastık altına koymayı tercih ederken, bazıları da yurtdışı hesaplara yönelebilirler. Önümüzdeki günlerde, vergi vermeme uğruna banka mevduatlarından ve repodan çözülmeler hızlanabilir. Bu çözülme dövizde bir hareketlenmeyi de beraberinde getirebilir. Bunların yaşanması doğaldır. Maliye Bakanlığı ise bu tür gelişmeler yüzünden vergiden vazgeçilmesinin söz konusu olmadığını belirtiyor.

Hafta sonunda vergi kalemlerine bir de borsa eklendi. Maliye Bakanlığı'nın yaptığı açıklamaların arasında doğrudan borsanın vergilendirileceğine dair bir ifade bulunmuyordu. Ancak borsanın vergilendirileceği yönündeki haberler yatırımcıları telaşlandırdı.

Bunun üzerine hafta sonunda borsanın vergilendirilmesi konusuna netlik kazandırmak için Maliye Bakanlığı yetkililerine ulaştık. Maliye Bakanlığı yetkililerinin yaptığı açıklama doğrultusunda, hisse senedi gelirinin beyannameye yazıldığı takdirde yine enflasyondan arındırıldıktan sonraki kısmının vergiye tabi tutulacağını öğrendik. Muafiyetle birlikte vergi ödenecek sınır yaklaşık 4 milyar liraya kadar çıkabilecek. Beyannameye tabi olup da enflasyondan arındırılan gelir önümüzdeki yıl yüzde 20 vergiye tabi olacak. Fakat bu kararlar her koşulda paranın bir süre borsadan uzaklaşmasına yol açabilir, ayrıca hükümetin 1998'deki 10 milyar dolarlık özelleştirme hedefini de zora sokabilir.