Hazine arazisinden 120 katrilyon umudu

Bakanlar Kurulu'nun dünkü olağanüstü toplantısından Hazine arazilerinin satış kararı çıktı. Başbakan Bülent Ecevit, özel satış sistemi geliştirdiklerini, bunun için de bir yasa tasarısı hazırlandığını açıkladı. Satıştan 120 katrilyon lira gelir bekleniyor.

Başbakan Bülent Ecevit, iç kaynak paketi kapsamında öncelikle Devletin sahip olduğu taşınmaz malların değerlendirileceğini açıkladı. Hazine arazilerinin satılabilmesi için özel bir satış sistemi geliştirildiğini ve sistemin uygulamaya konulabilmesi için bir yasa tasarısı hazırlandığını söyleyen Ecevit, tasarıya son şeklini Başbakan Yardımcısı Hüsamettin Özkan eşgüdümünde oluşturulan Bakanlar Komisyonu'nun vereceğini duyurdu. Tasarının TBMM tatil edilmeden önce çıkarılması hedefleniyor. Hazine arazilerinin satılarak değerlendirilmesi hedefi, IMF'ye verilen Niyet Mektubu'nda da yer alıyor.

Bakanlar Kurulu dün Başbakan Bülent Ecevit tarafından olağanüstü toplantıya çağrıldı. Sadece iç kaynak paketinin ele alındığı toplantı sonrası açıklamayı hükümet sözcüsü yerine Başbakan, koalisyon ortağı parti liderleriyle birlikte yaptı. Ülkenin yoğun bir kaynak gereksinmesiyle karşı karşıya olduğunu söyleyen Ecevit, bu konuda gerekli dış desteğin büyük ölçüde sağlandığını ifade etti. İç kaynakların harekete geçirilmesi için bir süreden beri Başbakanlık'ta ilgili kuruluşlarla işbirliği yapılarak, yoğun çalışmalar yürütüldüğünü hatırlatan Ecevit, öncelikle devletin sahip olduğu taşınmaz malların değerlendirilmesi üzerinde durduklarını bildirdi.

HESAPLANAN GELİR

Başbakan Ecevit, Hazine arazilerinin satışından beklenen gelir hedefiyle ilgili bilgi vermezken, toplantıda Tapu Kadastro'dan sorumlu Devlet Bakanı Şuayip Üşenmez ise arazilerin satışından elde edilecek geliri kaba bir hesapla anlattı. Hesap şöyle:

Kırsal alanlarda 1 milyon 25 bin 806 adet parsel bulunuyor. Bunun yüzölçümü 40 milyon 512 bin 985 dönüme tekabül ediyor. Metrekare fiyatı ortalama 2 milyon TL'den düşünüldüğünde bu arsa ve arazilerin değeri yaklaşık 81 katrilyon TL'ye denk geliyor.

Kentsel alanlarda ise 90 bin 551 adet parsel bulunuyor. Bu parsellerin yüzölçümü ise 3 milyon 846 bin 681 dönüm. Metrekare fiyatı ortalama 10 milyon TL'den düşünüldüğünde bu arsa ve arazilerin değeri ise 38 katrilyona karşılık geliyor.

Bu kaba hesaba göre 120 katrilyon liralık kaynak atıl durumda. Toplam iç ve dış borç yükü yaklaşık 180 milyar dolar olarak düşünüldüğünde bu varlıkların uygun bir şekilde değerlendirilmesi ülke kalkınması açısından önemli bir kaynak oluşturacak.

Ecevit, konu birden çok bakanlığın ilgi ve görev alanına girdiği için hazırlanan yasa tasarısına son şeklini Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Hüsamettin Özkan eşgüdümünde oluşturulan Bakanlar Komisyonu'nun vereceğini açıkladı. Komisyonda Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nün bağlı olduğu Devlet Bakanı Şuayip Üşenmez, Maliye Bakanı Sümer Oral, Bayındırlık Bakanı Koray Aydın ve Orman Bakanı Nami Çağan bulunuyor.

Yurtdışına çıkışta 50 dolar alınacak

Bakanlar Kurulu toplantısının bitiminde haber merkezlerine ‘Başbakan Ecevit iç kaynak açıklaması yapacak’ notu ulaştığında, piyasada yeni vergi beklentisi oluştu. Şimdilik yeni vergi olmasa da Hükümetin başka gelir yaratıcı kalemler üzerinde de durduğu anlaşıldı. Buna göre, başta vergi beyannameleri olmak üzere her türlü beyannameden 1 dolar, yurt dışına çıkışlarda da 50 dolar alınması öngörülüyor. 50 dolar formülü devreye girerse, yurt dışına çıkışlarda geçmişte 100 dolar olarak uygulanan Toplu Konut Fonu modeline indirimli de olsa dönülmüş olacak. Bu konu da ‘İç Kaynak Yaratma Komiysonu’nun çalışmaları sonrasında açıklığa kavuşacak.

Varlık içinde yokluk yaşıyoruz

Bakanlar Kurulu toplantısında Hazine arazilerinin satışı dışında yasa uyarınca orman niteliğini kaybeden bölgelerin orman köylülerine satılması önerildi. Öneri Başbakan Yardımcısı Mesut Yılmaz'a takıldı. Orman köylülerinin zor durumda olduğunu belirten Yılmaz, arazilerin mafyanın eline geçebileceği endişesini iletti. Bunun için geniş kapsamlı çalışma yapılmasını isteyen Yılmaz, Tapu ve Milli Emlak arazilerinin satışı için de hukuki dayanağın oluşturulmasını önerdi. Yılmaz, ‘‘Üyesi olmaya talip olduğumuz AB'de arazinin yüzde 90'ı özel, yüzde 10'u devletin. Ama Türkiye'de yüzde 45'i özel, yüzde 55'i devletin. Yani varlık içinde yokluk yaşıyoruz’’ diye konuştu.

Turizm Bakanı Erkan Mumcu ise gayrimenkullerin parsel parsel satılmasının yararlı olmayacağını savundu. Özellikle turizme tahsisli arazilerin satışı konusunda sorun yaşanabileceğine dikkat çeken Mumcu, ‘‘Arazilerin birçoğu 49 yıllığına tahsisli. Şirketler öngörülen fiyatlarla almayı bu yüzden kabul etmezler’’ dedi. Satışı teşvik edici mekanizmaların oluşturulması görüşünü savunan Mumcu, ‘‘Gayrimenkuller Emlak Müsteşarlığı bünyesinde oluşturulacak Gayrimenkul Yatırım Ortaklığına devredilsin ve Menkul Kıymetler Borsası'nda işlem görsün’’ önerisi getirdi. Planlamanın yabancı sermaye baz alınarak yapılması gerektiğini ifade eden Mumcu, ‘‘Aksi taktirde iç piyasadaki mevduat gayrimenkule döner. Böylece Hazine havuzundan alır, Maliye havuzuna verirsiniz’’ dedi. Mumcu'ya destek Devlet Bakanı Kemal Derviş'ten geldi. Finans havuzlarına dikkat edilmesi gerektiğini belirten Derviş, ‘‘Bir cepten bir cebe aktarmak zenginlik getirmez’’ dedi. Ancak öneri fazla destek bulmadı. Hazine arazilerinin satışı için hazırlanan yasa tasarısı ve bakanların önerileri Başbakan Yardımcısı Hüsamettin Özkan başkanlığında oluşturulan komisyon tarafından haftasonu incelenecek. Öneri paketinin Pazartesi günü yapılacak Bakanlar Kurulu'na sunulması bekleniyor.