Hazine, 3 devlet bankasını piyasa için yetersiz buldu
Güncelleme Tarihi:
Hazine Müsteşarlığı, Ziraat Bankası, Halkbank ve Emlakbank'ı, piyasa yapıcılığı sistemi için yetersiz buldu. Üç kamu bankası, Hazine'nin mayıs ayında geçeceği yeni sistemde ‘Piyasa Yapıcısı’ ünvanıyla faaliyet gösteremeyecek.
ÜÇ kamu bankası, Hazine Müsteşarlığı'nın Piyasa Yapıcılığı (PY) sistemine girebilmek için belirlediği yeterlilik kriterlerinin dışında kaldı. Ziraat Bankası, Halkbank ve Emlakbank, bu nedenle Hazine'nin mayıs ayında geçeceği yeni sistemde ‘Piyasa Yapıcısı’ ünvanıyla faaliyet gösteremeyecek.
Bu sonuca; Hazine'nin özellikle ‘özkaynak tutarı ile takipteki alacakların özkaynaklara oranı’ için aradığı kriterlerin yol açtığı öğrenildi. Hazine, Devlet İç Borçlanma Senedi ihracı ve ikincil piyasa işlemlerinde geçilecek yeni sistemde, Piyasa Yapıcısı olarak yer almayı sağlayacak yedi tane ‘yeterlilik kriteri’ belirledi. Piyasa Adaylarda aranan kriterler şunlar:
Sermaye yeterliliği rasyosu, yüzde 8'in altında olmayacak.
Yabancı Para Genel Net Pozisyon/Sermaye Tabanı standart rasyosu, artı veya eksi yüzde 20'yi aşmayacak. .
Özkaynak tutarı (10 trilyon liranın altında olmayacak.
Takipteki Alacaklar (Net)/Özkaynaklar (kar hariç) rasyosu, yüzde 25'i geçmeyecek.
Takipteki Alacaklar (Brüt)/Krediler rasyosu yüzde 10'u geçmeyecek.
1999 yılında İkincil Piyaslardaki DİBS kesin alım-satım işlemlerinin (İMKB tahvil ve bono piyasasındaki kesin alım satım işlemleri ile İMKB'ye tescil ettirilen işlemlerin) yıllık toplam hacmi, 1.2 katrilyon liranın üzerinde olacak.
1999 yılında Birincil Piyasadaki DİBS alımlarının yıllık toplamı 200 trilyon liranın üzerinde olacak.
ÖZKAYNAK ÇELİŞKİSİ
Hazine'nin PY için aradığı koşullardan özellikle, ‘Takipteki Alacakların özkaynaklara oranı’’, kamu bankaları için sıkıntı yaratan kriterlerin başında geliyor. Sahibi Hazine olan kamu bankalarının, bu kriteri tutturabilmesi için sermayesinin tamamının ödenmiş olması gerektiğini belirten yetkililer, şu değerlendirmeyi yaptı:
‘‘Hazine burada hem kamu bankalarının sahibi, hem denetim otoritesi, hem de piyasa yapıcılığı sistemini kuran irade. Görev zararı geometrik olarak biriken, bu alacaklarını Hazine'den alamayan, sermayelerinin tamamı ödenmeyen kamu bankalarına (sen bu ölçüleri tutturamıyosun) diye sistemi dışında bırakmak ne kadar adil?’’
Kamu bankalarının piyasaya çıkmaları halinde, zaten Hazine’nin borçlanacağı koşullarda para bulabileceğini vurgulayan yetkililer, ‘‘Kamu bankalarına zaten kanunlarla pek çok görev verilmiş. Piyasa yapıcılığı gibi yeni bir görevi üstlenmelerinin pratik bir yararı yok’’ yorumunu yaptılar.
Ansen: Hazine'nin
kriteri doğru değil
HALKBANK Genel Müdürü Yenal Ansen, Hazine'nin belirlediği kriterlere göre Halkbank'ın Piyasa Yapıcısı olamayacağını söyleyerek ‘‘Kamu bankalarında, sermayenin büyüklüğü-küçüklüğü doğru bir gösterge olamaz. Çünkü bu bankaların sahibi Hazine’’ dedi.
Ansen, Hürriyet'e yaptığı açıklamada, Halkbank'ın sermayesinin 250 trilyon lira olmasına karşın bu tutarın sadece 80 trilyon lirasının ödendiği belirterek, şöyle konuştu:
‘‘Bizim bu kriteri tutturabilmemiz için sermayenin tamamının ödenmeşi olması lazım. Bunu yapacak kurum da Hazine. Halk Bankası'nın kredi hacmi 1.5 katrilyon lira. Takipteki alacakları o kadar büyük değil. Şu sıralarda Euro bazında 3 yıllık borçlanıyoruz. Bu bir kredibilitedir.’’ Bankacılığın temel işlevinin, reel sektörden toplanan kaynakların yine ülke ekonomisi için reel sektöre dağıtılması olduğunu vurgulayan Ansen, ‘‘Bunu yapan bankaların da bu sistem içinde yeri olmalıdır’’ diye konuştu.