Fabrikalar hapşırdı yan sanayi zatürree oldu

Otomotivde 1998’in ikinci yarısında patlak veren krizin faturasını en ağır ödeyenler yan sanayii firmaları oldu. Yan sanayii firmaları otomobil sektöründeki yavaşlamanın bedelini

3 bin 500 kişiyi işten çıkartarak ödedi.

BURSA'da kime dokunsan ağlamaklı. Krizin etkilerini ana sanayiinden bile daha fazla hisseden yan sanayii firmaları, ayakta kalmanın savaşını veriyor.

Ana sanayiiye parça üretimi yapan yan sanayii firması Ermetal Genel Müdür Mali ve İdari Yardımcısı Refia Koçsaz, krizden etkilenmelerini ‘‘Fabrikalar hapşırsa, biz zatürre oluruz’’ sözleriyle açıklıyor. 260 işçiyle Tofaş'a üretim yapan Ermetal, direksiyon mili, konsul, koltuk iskeleti, kartel olmak üzere ana sanayiye 110 çeşit parça imal ediyor.

Kriz öncesinde iki vardiyada 18 saat üretim yaptıklarını söyleyen Koçsaz, bugün üretimin tek vardiyaya düştüğünü belirtti.

Koçsaz, yaşadıkları krizi ve üzüntüyü şöyle anlattı:

‘‘1989-93 döneminde yan sanayii katlanarak büyüdü. Bu dönemde büyük yatırımlar yapıldı. O günlerde siparişleri yetiştirebilmek için çift vardiya ve mesaili çalışıyorduk. Hatta öğle yemeğinde, cumartesi-pazarları bile üretim yapıyorduk. Daha sonra 1994 krizi patlak verdi. Herşey bir anda bıçakla kesilmiş gibi oldu. Beklenmedik bir durgunluk yaşadık. Herkes bu krize hazırlıksız yakalandı.

1994 yılından beri otomotiv sanayiinde işler çok yolunda değil. 1992 ve 1993'de hızlı bir tempo vardı. Ancak o tarihten bu yana sürekli bir düşüş yaşanıyor. 1998'in ocak-şubat aylarında oldukça düşük üretimler yaptık. Son olarak 1999 Ocak ayında üretime ara vermek zorunda kaldı.

Şu anda çok hoş günler yaşamıyoruz. Üretim programını her hafta merakla bekliyoruz. Çünkü, fabrika siparişlerini gösteren üretim programı, krizin boyutlarını ortaya koyuyor. Çalışmadığımız günlerde cepten yiyiyoruz.’’

Krizin işverenden, yöneticisine, işçisine kadar, herkesi olumsuz etkilediğini belirten Koçsaz, kriz döneminde yönetici olmanın çok zor olduğunu söylüyor.

Koçsaz, ‘‘Yönetici için işten çıkarmalar hoş değil. Otomotiv işçisi kalifiyedir. Yıllardır burada çalışan, kendi çocuğunuz gibi yetiştirdiğiniz işçiyi kapıya koymaya kıyamıyorsunuz. Eğitmek için büyük emek ve para harcadığınız, bu insanlarla bir gönül bağı var’’ dedi.