Enflasyonda düşüş sürüyor
Güncelleme Tarihi:
Enflasyonda düşüş eğilimi sürüyor. Devlet İstatistik Enstitüsü, nisan ayında toptan eşya fiyatlarının yüzde 4, tüketici eşya fiyatlarının ise yüzde 4.7 oranında arttığını açıkladı. Böylece, enflasyondaki yıllık artış toptan fiyatlarla yüzde 83.3, tüketici fiyatlarıyla yüzde 93.6 olarak gerçekleşti. Aylık bazda, 1997 yılının nisan ayına göre tüketici fiyatları endeksinde yüzde 1.9, toptan eşya fiyatları endeksinde ise yüzde 1.5 oranında gerileme oldu.
Enflasyonun ağır düşüşü sürüyor. Devlet İstatistik Enstitüsü verilerine göre, nisanda toptan eşya fiyatları yüzde 4.0, tüketici fiyatları ise yüzde 4.7 arttı. Enflasyondaki yıllık artış toptan fiyatlarla yüzde 83.3, tüketici fiyatlarıyla yüzde 93.6 olarak gerçekleşti.
Enflasyon nisanda geçen yılın aynı ayına göre düşerken, yıllık bazda yükseldiği görüldü.
Nisan enflasyonu geçen yıla göre toptan eşya fiyatlarıyla 1.5, tüketici fiyatlarıyla 1.9 puan düştü. Geçen yıl nisan ayında toptan eşya fiyatları yüzde 5.5, tüketici fiyatlarında ise 6.6 olmuştu. Ancak, toptan eşya fiyatlarında önceki aylara göre gerilemenin durduğu, tüketicide ise şubat ve mart aylarının üstüne çıktığı dikkat çekiyor.
Toptan eşya fiyatları ocakta yüzde 6.5, şubatta yüzde 4.6, mart ayında ise yüzde 4.0 artmıştı. Nisan'da artış yüzde 4.0 olarak gerçekleşti ve böylece düşüş durdu. Bir süre önce açıklanan ikinci üç aylık hedeflere göre, nisanda toptan eşya fiyatlarının yüzde 3.6 artması öngörülüyordu.
Tüketici fiyatlarında ise nisan ayında bu yılın ikinci en yüksek aylık artışı ortaya çıktı. Ocakta yüzde 7.2 olan tüketici fiyat artışı şubatta yüzde 4.4'e, martta yüzde 4.3'e gerilemişti. Nisan'da bu gerileme dururken, aylık artış yüzde 4.7'ye çıktı.
4 AYLIK ORANLAR
DİE verilerine göre, yılın ilk dört ayında toptan eşya fiyatları yüzde 20.5, tüketici fiyatlar yüzde 22.2 arttı. 1998 Nisan ayı itibariyle yıllık enflasyon ise tüketici fiyatlarında yüzde 93.6, toptan eşya fiyatlarında yüzde 83.3 oldu. Geçen yıl Nisan ayı itibariyle yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 77.2, toptan eşyada ise yüzde 72.8 olmuştu. Buna göre yıllık enflasyon, geçen yılın aynı döneminin tüketici fiyatlarında 16.4, toptan eşyada 10.5 puan üzerinde kaldı.
Nisan itibarıyla 12 aylık ortalamalara göre yıllık enflasyon da, toptan eşyada yüzde 85.5, tüketici fiyatlarında yüzde 92.6 olarak hesaplandı. 1997 Nisan ayında, 12 aylık ortalamalara göre yıllık enflasyon toptan eşyada yüzde 78.6, tüketici fiyatlarında da yüzde 79.2 olmuştu.
1998 Nisan ayında, fiyatı en fazla artan alt sektör ise yüzde 10.2 ile metal cevheri madenciliği oldu. Bunu, yüzde 9 ile mobilya imalatı, yüzde 8.7 ile giyim eşyası imalatı izledi. Alt sektörler itibarıyla diğer bazı kalemlerde gerçekleşen Nisan ayı fiyat artışları şöyle:
‘‘Tarım avcılık yüzde 6.2, deri mamul imalatı ve hizmetleri yüzde 6.1, kağıt ve kağıt ürünleri imalatı yüzde 7.3, kimyasal madde ürünleri imalatı yüzde 7.5, elektrikli makina ve cihazları imalatı yüzde 8.4, tıbbi hassas ve optik aletler imalatı yüzde 5.3, ağaç ve mantar ürünleri imalatı yüzde 5.4’’ Bu arada, Nisan ayında ham petrol ve doğalgaz çıkarımı fiyatlarında yüzde 6.4 oranında gerileme kaydedildi.
TARIMDA ARTIŞ
Nisan ayı itibarıyla son bir yıllık dönemde ise sektörel bazda en yüksek fiyat artışı yüzde 90.3 ile tarım, avcılık, ormancılık ve balıkçılık sektöründe gerçekleşti. Yıllık enflasyon, imalat sanyinde yüzde 81.8, madencilik ve taşocakçılığı sektöründe yüzde 60.2 olurken, elektrik gaz ve suda yüzde 70.5 oldu. Alt sektörler bazında yıllık en yüksek fiyat artışları yüzde 125.7 ile basım yayım, yüzde 107.5 ile metal cevheri madenciliği, yüzde 98.5 ile gıda ürünleri ve içecek imalatında görüldü.
Tüketici fiyatları endeksine göre, Nisan ayında en yüksek fiyat artışı yüzde 14.5 ile giyim ve ayakkabı harcamalarında gerçekleşti. Nisan ayında, ana harcama grupları bazında bakıldığında, bir önceki aya göre, gıda, içki ve tütün yüzde 3.6, konut yüzde 3.4, ev eşyası yüzde 3.8, ulaştırma yüzde 3.9, sağlık yüzde 3.9, eğlence ve kültür yüzde 7.5, eğitim yüzde 0.3, lokanta, pastane ve otel ücretleri yüzde 7.7 zam gördü. Aralarında kişisel bakım, mücevher, haberleşme ve mali hizmetlerin bulunduğu çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 2.7 oranında arttı.
Yıllık bazda ise ana harcama grupları itibarıyla fiyatlar en fazla yüzde 109.9 ile eğlece ve kültür harcamalarında görüldü. Gıda, içki ve tütünde yüzde 91.5, giyim ve ayakkabı yüzde 87.9, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 91.5, lokanta pastane ve otel yüzde 109.3, eğitim yüzde 100.5, konut yüzde 92, sağlık yüzde 103.2, ev eşyası yüzde 90, ulaştırma yüzde 99.4 oranında arttı.
İTO ENFLASYONU
İstanbul Ticaret Odası'nın (İTO) 1995 bazlı İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi'ne göre, 1998 yılı Nisan ayında fiyatlar yüzde 6.6 oranında arttı. Yılın ilk dört ayındaki artış oranı yüzde 19.2, yıllık artış oranı yüzde 94.7 olurken, Nisan ayları itibariyle yıllık ortalama artış oranı yüzde 95.0 olarak gerçekleşti.
En pahallı il İçel
Tüketici fiyatlarının Nisan ayında en hızlı arttığı il yüzde 6.2 ile İçel oldu. Ocak-Nisan dönemiyle son bir yılda ise en hızlı artış Konya'da kaydedildi. Fiyatlar Konya'da ilk dört ayda yüzde 28.7, son bir yılda yüzde 103.1 arttı. Nisan ayında tüketici fiyatları Adana'da yüzde 3, Ankara'da yüzde 5.3, Antalya'da yüzde 3.7, Bursa'da yüzde 4, Denizli'de yüzde 4.7, Diyarbakır'da yüzde 3.8, Erzurum'da yüzde 2.7, Eskişehir'de yüzde 5.1, Gaziantep'te 4.7, Kayseri'de yüzde 3.2, Kocaeli'de yüzde 3, Konya'da yüzde 5.7 oranında arttı.
Yine özel sektör vurdu
Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE) verilerine göre, bu yıl nisan ayındaki fiyat artışlarında, önceki ay olduğu gibi özel sektör zamları etkili oldu. Nisan ayında toptan eşya fiyatlarındaki ortalama artış yüzde 4 olurken, bu artışın 0.4 puanı devlet, 3.6 puanı da özel sektörden kaynaklandı. Böylece Başbakan Mesut Yılmaz'ın da enflasyona düşürmek için destek istediği özel sektörün toptan eşya fiyatları artışındaki payı yüzde 90 oldu. DİE'den yapılan açıklamaya göre, Nisan ayı enflasyon rakamı devlette yüzde 1.7, özel sektörde yüzde 4.6 oldu. Nisan'da fiyatların en fazla arttığı sektörlerin başında tarım geldi. Toptan eşya fiyatları endeksine göre, Nisan'da sektörel bazda fiyat artışları, tarım, avcılık, ormancılık ve balıkçılık sektöründe yüzde 5.5, imalat sanayiinde yüzde 3.4 oldu.