Dünya şeker zirvesine 'kota damgası':
Güncelleme Tarihi:
DÜNYANIN önde gelen pancar, kamış, nişasta bazlı şeker üreticilerini bir araya getiren Dünya Şeker Zirvesi’ne Avrupa’da sıfırlanın “kota” damgasını vurdu. Zirvede geçen yıl kotaları kaldıran Avrupa ülkelerinde şeker pancarı çiftçisinin 1.8 milyar dolar zarar ettiğine dikkat çekildi. Bu tablonun sürmesi halinde çiftçinin üretimden çekilirken fabrikaların da kapanacağı ifade edildi. Pankobirlik Genel Müdürü Taner Taşpınar, “Türkiye Avrupa’nın kota krizinden ders çıkarmalı. Şekerde çiftçiyi de içine alan üretim modeline geçmeli” dedi.
ŞEKERİN TADI KAÇTI
Uluslar arası Şeker Örgütü (ISO) tarafından düzenlenen zirvede aralarında Amerika, Brezilya, AB ülkeleri, Hindistan, Meksika, Rusya, Türkiye’nin yer aldığı şeker üreticisi 59 ülkenin temsilcisi yer aldı. Türkiye ise Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Hadi Tunç, Pankobirlik Genel Müdürü Taşpınar’ın da yer aldığı heyetle katıldı.
AVRUPA’DA DENGELER BOZULDU
Pankobirlik’in davetlisi olarak gittiğimiz Londra’da Uluslararası Avrupa Pancar Üreticileri Konfederasyonu (CIBE) Genel Sekreteri Elisabeth Locoste ile bir araya
geldik. Locoste, kotaların kalkması nedeniyle çiftçinin büyük zarar ettiğine dikkat çekerek, “Çiftçi bir kere şeker pancarı üretiminden vazgeçerse geriye dönüşü olmaz. Çünkü mekanizasyon gerektiren bir tarım. Bu makineler elden çıkarılırsa bir daha satın alamazlar. Bir fabrika kapandığında yerine yenisi konulamıyor. Dolayısıyla pancar üretimi düşer, fabrikalar kapanır, şeker fiyatları yükselir ” dedi.
ACI SÜREÇ
Zirvede Avrupalı çiftçi temsilcileri kotaların kalkması sonrasında yeni formüle ihtiyaç olduğunu belirterek, “Mevcut durumda üretim miktarını yüzde 20 düşürmeniz gerekiyor. Bu acı ve kanlı olacak. En popüler ürün istenmeyen ürün haline gelecektir” uyarısında bulundular.
10 MİLYONUN EKMEK KAPISI
Pankobirlik Genel Müdürü Taşpınar, gıdadan ilaca, hayvancılıktan enerjiye her alanda kullanılan şeker pancarının Türkiye ekonomisindeki önemine dikkat çekerek, Avrupa’nın yanlışlarından ders çıkarılması gerektiğini söyledi. Türkiye’de yaklaşık 10 milyon insanın ekmek kapısı şeker sektöründe kotanın önemini anlatan Taşpınar, “Zirvede Avrupalı çiftçiler ve fabrika yöneticileri kotaların kalkmasıyla birlikte gelecek beş yılda pancar üretiminin azalacağını öngörüyor. Oysa ülkemizde nişasta bazlı üreticiler kotaların kalkması gerektiğini sık sık dile getiriyor. Ancak Avrupa bunun sonuçlarını acı şekilde gördü şimdi çıkış yolu arıyor. Çiftçinin pancardan uzaklaşması önce fabrikaların kapanması, sonra da şeker fiyatlarının yükselmesi anlamına gelir. Türkiye’nin bu deneyimden gerekli dersleri çıkarması gerekiyor” dedi.
ÇİFTÇİNİN İÇİNDE OLDUĞU MODEL
Türkiye’nin şeker fabrikaları özelleştirmesinin ağır sonuçlarını görmeden biran önce yeni bir modele geçmesi gerektiğini vurgulayan Taşpınar, uyarılarını şöyle sürdürdü:
“Avrupa’da pancar üreticisi örgütlü. Fabrikalar kooperatifler eliyle çalıştırıldığı için çiftçi güçlü. Buna rağmen kotaların kalkması çiftçinin pancar üretimini tartışmalı hale getirdi. Türkiye’de de sürdürülebilir şeker üretimi için çiftçiyi doğrudan fabrikalara entegre edecek yeni bir yapı kurulmalı. Çiftçinin içinde olmadığı bir modelin ne kadar yanlış olduğunu son özelleştirmelerde de gördük.”