'Cezayı tüketiciye yansıtmayacağız'

Rekabet Kurulu salgın sürecinde, perakende gıda ve temizlik ürünleri ticareti ile iştigal eden zincir marketler ile bunların tedarikçileri konumunda olan üretici ve toptancı seviyesindeki teşebbüslerin fiyatlama davranışlarının incelenmesine yönelik olarak yürüttağü soruşturmayı tamamlandı. Kurum geçtiğimiz günlerde 5 zincir market ve bir tedarikçiye toplamda 2,7 milyar TL ceza verildiğini açıkladı. Cezaya uğrayan zincir marketlerden biri de 517.7 milyon lira ile Migros oldu.

Migros İcra Başkanı Özgür Tort bir grup gazeteci ile bir araya gelerek, cezaya itirazlarının gerekçelerini açıkladı. Tort “Bu cezanın maddi yükünü kesinlikle tüketiciye yansıtmayacağız. Migros olarak, itirazlarımızı ilgili makamlarla paylaşacağız ve hukuki yollardan süreci sonuna kadar takip edeceğiz. Gerçekler ışığında hukukun tarafsız ve adil bakışıyla haklılığımızın teyit edileceğine inancımız tam” diye konuştu.

CEZA AYÇİÇEK YAĞINDAN

Rekabet Kurulu 5 zincir marketin yanı sıra Savola Gıda’ya da 22 milyon lira ceza kesmişti. Kurul’un ceza kararlarının odağında Savola Gıda’nın ürettiği ayçiçek yağı yer alıyor. Ekim 2019 yılında tonu 700 dolar olan ham yağın 2021 yılında bin 405 dolara yükseldiğini belirten Özgürt Tort bu etkinin üzerine dolar kuru artışıyla ayçiçek yağı maliyetinin yaklaşık 3 katına çıktığini öne sürdü. Tort, “Migros’ta satılan Savola marka ayçiçek yağı satışları toplam ciromuzun binde 3’ü seviyesindedir. Ayrıca Migros’un Türkiye ayçiçek yağı pazarındaki payı da yüzde 3,8 civarındadır. Kısaca ekonomik büyüklüğü sınırlı olan ve zararına satılan ayçiçek yağında rekabet ihlali doğal olarak rasyonel değildir. Migros’un Savola ayçiçek yağı ürününden yıllık ortalama brüt kâr seviyesi yüzde 8’dir. Bu orandan yüzde 22 operasyonel masraflar düşüldüğünde faaliyet karında yüzde 14 zararla satılmaktadır” şeklinde konuştu.

‘AYÇİÇEK YAĞI İNDİRİMDE’

Migros’ta 3 yıllık dönemin toplam 390 gününde Savola 5 litre ürününde zararına satış göze alınarak indirim uygulandığını öne süren Tort, bunun yanında, geri kalan 705 günde de farklı markalardaki ayçiçek yağlarının dönüşümlü olarak istisnasız indirimde olduğunu belirtti. Tort, Kurul’un soruşturmasında bahsi geçen görüşmenin Migros’un Savola yağı ile ilgili herhangi bir perakendeci ile değil, doğrudan üreticiyle yapıldığını ve yeni fiyat artışının ötelenmesine ilişkin doğal bir ticari görüşme olduğunu savundu.

‘KABUL ETMİYORUZ’

Migros’un, Türkiye ekonomisini ve perakende sektörünü büyütmek üzere üreticilerle ve tedarikçilerle dün olduğu gibi bugün çözümün bir parçası olmaya devam edeceğinin altını çizen Tort, “Yıllardır bu anlayışla çalışmamıza rağmen, ekonomik realitelerden uzak bir şekilde tarafımıza verilen cezayı, daima müşterisinin bütçesine destek veren bir marka olarak kabul etmemiz, içimize sindirmemiz mümkün değildir. Yıllardır inşa edilen Migros değerleri ile asla bağdaşmamaktadır. Kesinlikle kabul etmiyoruz” ifadelerini kullandı.

YENİ JENERASYONU TARIMA KAZANDIRMALIYIZ

Migros’un raflarındaki ürünlerin yüzde 77’sinin tarım ürünü olduğunu açıklayan Özgür Tort, “Artan nüfusu daha sürdürülebilir bir şekilde beslemenin yolu eşitlikçi gıda yaklaşımından geçiyor. Bu yıl Tarım Kredi Kooperatifleri ve diğer kamu girişimleriyle 150 milyon TL’lik meyve sebze alımı gerçekleştiriyoruz. 2005 yılında nüfusumuz 68.9 milyon iken 5 milyon kişi tarımda istihdam edilmekteydi. 2020 yılında ise nüfusumuz 83.6 milyona çıkarken, tarım da istihdam edilen kişi sayısı 4.7 milyona düştü. Ekilebilir alanlar 23.7 milyon hektardan 19.5 milyon hektara indi. Böylece nüfus yüzde 21 artarken ekilebilir alanlar yüzde 18, çiftçiler yüzde 6 azaldı. Yedi coğrafi bölgede, temel ürünlerde ihtisaslaşmış “Ortak Tarım Girişimleri” modelinin kurulması önerisini resmi kurumlarla paylaştık. Önerdiğimiz bu model havza bazında üretim planlaması, sözleşmeli tarım, dijital kayıt sistemi, çiftçiye faizsiz finansman desteğine dayalı bir yapıdır. Yeni jenerasyonu tarıma kazandırmak, ülkemize borcumuzdur” diye konuştu.

REKABET KURUMU: PİYASA ORGANİZE EDİLDİ

Rekabet Kurumu Başkanı Birol Küle, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada Rekabet Kurulu tarafından zincir marketlere kesilen 2,7 milyar liralık rekor cezanın fahiş fiyat artışından değil, kartelleşme suçundan verildiğini belirtmişti.

Küle, marketlerin fahiş fiyat sebebiyle haksız olarak cezalandırıldıklarına ilişkin iddialarına da yanıt vererek, şunları kaydetmişti:

“5 perakendeci teşebbüs arasında doğrudan veya ortak tedarikçiler aracılığıyla dolaylı temaslar yoluyla, satış fiyatlarının ve fiyat artışlarının koordinasyonunun sağlandığı, elde edilen belgelerde ‘piyasanın organize edildiği’, ‘artırılan fiyatların rakiplerle eş zamanlı raflara yansıtılacağı’ yönünde ve benzer nitelikte pek çok ifade bulunduğu, zincir marketlerin fiyat hareketlerinin de bu bulguları büyük ölçüde teyit ettiği görülmüştür. Ayrıca yine doğrudan veya ortak tedarikçiler aracılığıyla geleceğe dönük fiyatlar, fiyat artış tarihleri, dönemsel kampanyalar ve indirimler gibi rekabete ilişkin hassas bilgilerin paylaşıldığı, fiyat indirimine giden veya pazar genelinde fiyatların arttığı dönemde henüz fiyat artışı yapmayan zincir marketlerin fiyatlarına tedarikçiler aracılığıyla müdahale edilerek söz konusu zincir marketlerin fiyatlarının tüketiciler aleyhine yükseltilmesinin sağlandığı, nitekim bu durumun genellikle ‘bozuk fiyatların düzelttirilmesi’ şeklinde belgelere yansıdığı tespit ediliyor. Tabii ki buradaki bozuk fiyat ifadesinden düşük fiyatların kastedildiğini açıklamama sanırım gerek yok.”