Brezilya krizine bayram arası

Brezilya'nın para birimi reali serbest bırakması uluslarası borsalarda geçici de olsa yükselişe yolaçtı. Bu, Avrupa’nın yanısıra bizim borsada da gözle görülür bir toparlanmaya yolaçtı.

Dünyanın bu yıl boyunca, başını ağrıtacak olan Brezilya krizi derinleşirken, bizim piyasalarda dün başlayan 9 günlük tatille Bayram molası verildi.

Brezilya krizine, kredi notunun düşürülme ile eklenen yeni halkanın ardından dün daha çok Avrupa ve bizim borsamızın etkilendiği dikkat çekti. Asya borsalarında küçük çaplı dalgalanmalar yaşanırken, Avrupa borsaları sabah saatlerinde sert düşüşlerle açıldı.

Ekonomik bağlantıları dikkate alınarak Avrupa ülkelerinin Brezilya krizinden, Asya ve Rusya krizi kadar olumsuz etkilenmeyeceği yolundaki açıklamaların ardından dün öğleden sonra Avrupa borsalarında toparlanma başladı.

Öğleden sonra Brezilya'nın para birimi realin değerinin serbest dalgalanmaya bırakılması ise başta bu ülke borsası olmak üzere Avrupa borsalarında da yükselişlere yolaçtı. Sao Paolo Borsası, real'in serbest dalgalanmaya bırakıldığının açıklanmasının ardından birara yüzde 11'den fazla yükseldi.

Brezilya'daki bu gelişmeleri yakından izleyen Avrupa borsalarında da gelen alımlarla endekslerin arttığı öğrenildi. Frankfurt Borsası dışında Londra ve Paris borsalarında endekslerde 30-40 puanlık artışların olduğu belirtiliyor.

Avrupa'daki Brezilya bağlantılı yükseliş, bizim borsayı da olumlu etkiledi. Sabah sert düşüşle açılan İMKB, ilk seans sonunda 156 puan birden kayıpla, 2 bin 398 puana geriledi.

İMKB DE TOPARLANDI

İlk seansın sonunda hisselerin ortalama kaybı yüzde 6.1'di. İkinci seansın açılışında da devam eden satışlarla endeks birara, yüzde 7'den fazla düştü.

Fakat Brezilya'da realin serbest bırakıldığı haberleriyle Avrupa'da başlayan yükseliş, ikinci seansın ortalarına doğru bizim borsada da alımların gelmesine yolaçtı. Bu alımlarla biraz toparlanan endeks, haftayı 72 puanlık kayıpla 2 bin 482 puandan kapattı. Hisselerin ortalama kaybı da yüzde 2.8 oranında oldu. Borsada işlem hacmi de yaklaşık 50 trilyon liraü düzeyinde gerçekleşti.

Borsadaki dünkü düşüşte, Brezilya krizinin yanısıra, bankacılık sektöründeki tedirginlik ve 9 günlük Bayram tatili öncesinde riske girmek istemeyen yatırımcıların, faizlerin de yükselmesiyle repoyu tercih etmelerinin etkili oldu. Bayram tatili süresince Brezilya krizine ilişkin gelişmeleri tahmin etmek zor. Mevcut gelişmeler ışığında, 9 gün sonra tatilin bitimiyle, yatrımcının ne ile karşılaşacağını kestirmesi de neredeyse imkansız. Bu yüzden yatırımcının nakitte kalması da doğaldır.

Brezilya, real'i serbest bıraktı

Brezilya Merkez Bankası, üç gün önce devalüe ettiği ulusal para birimi reale desteğini çekerek, serbest dalgalanmaya bıraktığını açıkladı. Bankanın açıklamasında, realin ‘‘en azından cuma günü boyunca serbest dalgalanmaya bırakıldığı ve yeni kambiyo rejiminin kurallarının Pazartesi günü açıklanacağı'' bildirildi.

Kararın hemen ardından Çarşamba günü yapılan devalüasyonla, 1.32 reale yükselen ABD Doları, daha da değer kazanarak 1.58 real'e kadar yükseldi. Real'in, Merkez Bankası'nın 1999 yılı sonuna dek dolar için belirlediği değişim aralığının üst sınırı olan 1.32 oranını aşarak 1.58

dolara gerilemesiyle, salı gününden bu yana real'deki devalüasyon da yüzde 18.7 oranına ulaştı. Merkez Bankası Başkanı Lopes, Çarşamba günü, Real'deki devalüasyonun yıl sonuna dek en fazla yüzde 12'ye ulaşacağını söylemişti.

Brezilya'nın yıllar süren hiperenflasyonun ardından uyguladığı ekonomik reform kapsamında, 1994 yılında tedavüle sürülen yeni para birimi real'in, bu tarihten bu yana ilk kez serbest dalgalanmaya bırakılması, bunun, ülkenin içinde bulunduğu mali krizin daha da şiddetlenmesinin işareti olabileceğinden kaygılanan uluslararası piyasalarda paniğe yol açtı.