Bankacılık Kurulu'na Temizel Anayasası

BANKACILIK Denetleme ve Düzenleme Kurulu Başkanı Zekeriya Temizel, 42 maddelik bir ‘‘Anayasa’’ ile işe başlıyor. Temizel'in isteğin üzerine hazırlanan ‘‘Bankacılık Kurulu'nun 42 Temel İlkesi’’, Bakanlar Kurulu'nun onayı sonrası devreye girecek. Kurul, bu ilkelerle ‘‘temiz’’ kalacak.

BANKACILIK Düzenleme ve Denetleme Kurulu, işe kendi üyeleri ile kurum personelinin uyacağı 42 meslek ilkesini belirleyerek başladı. Kurul Başkanı Zekeriya Temizel'in ‘‘önce etik değerler’’ diyerek Kurul üyeleri ile hazırladığı meslek ilkeleri kararname taslağı Bakanlar Kurulu'nun imzasına sunuldu.

Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girecek olan düzenleme ile Kurul üyeleri ve Kurum personelinin çalışmalarında herhangi bir etki veya baskı altında kalmadan görevlerini yapabilmeleri ile kamuoyu ve mali piyasalarda Kurum'un görevini tam bir tarafsızlık içinde yerine getirdiğine ilişkin güven oluşturulması amaçlanıyor.

Düzenlemede, ‘‘Dürüstlük, adalet, hakkaniyet, objektiflik, güvenilirlik, tarafsızlık, saydamlık, ketumiyet ve sırların saklanması Kurul üyeleri ile Kurum personeli için temel ilkelerdir’’ deniliyor.

Düzenlemenin son bölümünde, Kurum personelinin işe başlarken tespit edilen ilkelere uygun davranacağı yolunda taahhütte bulunacağı hükmüne de yer verildi.

Bankacılık Kurulu'nun Anayasası'nda neler var?

SİYASET YASAK

Görev, anayasa, kanunlar ve evrensel hukuk kurallarına bağlı yürütülecek.

Dil, din, ırk, cinsiyet ve uyrukluk ayrımı yapılmayacak.

Siyasi partilere üye olunmayacak. Herhangi bir siyasi partinin, siyasi görüşün, kişinin, derneğin veya vakfın yarar ve zararını hedef alan davranışlarda bulunulmayacak.

Düşüncelerin oluşması ve uygulanmasında toplum yararları ile ekonominin gerekleri esas alınacak.

Meslek haysiyeti ve görevin gerektirdiği itibar ve güvene layık olunduğu, davranışlarla gösterilecek.

Kurul üyeleri, meslek ilkelerinin önemini, evrensel değerliğini ve bunların kurumda yerleştirilmesi ve yaşatılmasının önde gelen sorumlulukları olduğunu kabul edecek.

AVANTAJLI HESAP YOK

Denetim ve gözetime tabi kişi ve kuruluşlar nezdinde tavassutta bulunulmayacak.

Astlar ile denetim ve gözetimlerine tabi kuruluşlarda çalışanlardan borç alınmayacak, bunlar kefil gösterilmeyecek.

Görev ile ilgili düzenleme ve denetlemeler için başkalarına vaat veya taahhütte bulunulmayacak.

Unvanlar, herhangi bir teşebbüs, dernek, hizmet veya ürünün desteklenmesi ve reklamı için kullanılmayacak.

Üyeler ve personel ile bunların eş ve bakmakla yükümlü olduğu aile bireyleri, Bankalar Kanunu kapsamına giren kuruluşlarda, ilan edilenden daha avantajlı koşullarda hesap açtıramayacak.

Bu kuruluşlardan kredi kullanılmayacak. (Herkese sunulan koşullarda makul ve mutat konut, tüketici ve benzeri krediler ile kredi kartı yoluyla verilen krediler hariç.)

Başkalarının alacağı kredilere kefil olunmayacak, garanti verilmeyecek.

Görevde elde edilen kamuya açık olmayan bilgiler, menfaat için kullanılmayacak.

HAZİNE BONOSU ALMAK YOK

Üyeler ve personel, hisse senedi sahibi olamayacak, doğrudan veya dolaylı hisse alıp, kontrol edemeyecek. Miras, hisse bölünmesi, birleşme gibi irade dışı değişme ve rüçhan hakkı durumunda Kuruma bilgi verilecek. (Sadece içeriğinde en fazla yüzde 25 hisse senedi olan fon alınabilecek.)

Eş ve bakmakla yükümlü olunan aile bireyleri dahil, piyasa yapıcılığı yetkisi olan bankalardan devlet iç borçlanma senedi alınmayacak.

Eş ve bakmakla yükümlü olunan bireyler dahil, kurumun denetim ve gözetimine tabi kuruluşlar ile bunların iştiraklerinin mutad ticari faaliyetleri dışında elden çıkardıkları arsa, arazi, konut, araç, mobilya gibi menkul ve gayrımenkulleri edinilmeyecek.

Gözetim ve denetime tabi kuruluşlar ile iştiraklerinin eğitim faaliyeti ve sosyal tesislerinden yararlanılmayacak.

Kurum personeli, birinci ve ikinci derece kan ve sıhri hısımlarının konu olduğu gözetim ve denetim çalışmalarında yer almayacak.

Gözetim ve denetime tabi kuruluşlardaki görevlilerle iş dışında özel bir münasebette bulunulmayacak.

AYRICALIK YOK

Denetimlerde, ilgili kuruluş mensuplarına, üst makamlar tarafından etkilenebilecekleri ima dahi edilmeyecek.

Yerinde denetim sırasında mutad mekanda bulunan demirbaşlar dışında teşebbüsün olanaklarından yararlanılmayacak. Zorunluluk varsa, hizmet bedeli ödenecek.

Kurul'da ve Kurum'da görev almadan önceki 1 yıl içinde gözetim ve denetime tabi kuruluşlar ile iştiraklerinde çalışanlar, bunlara yönelik gözetim ve denetimler ile karar sürecine 2 yıl süre ile katılmayacak.

Kurul üyeleri ve Kurum personeli, mali piyasalarla ilgili düzenleme çalışmaları sırasında, düzenleyici faaliyetlerini mali piyasaların tümüne açık bir zeminde yürütecek.

Kurum personeli, kurum içi görevlendirme, atama ve terfi işlemleri için tavassut talebinde bulunmayacak.

Elde edilen tüm bilgi, bulgu ve belgeler Kurum'a iletilecek.

Özel bilgiler, görev dışındaki kişi ve kuruluşlara şahsi yorum, tavsiye veya başka suretle aktarılamayacak.

Öğrenilen sırlar, kişi Kurum'dan ayrılsa dahi hiçbir kişi ve kuruma açıklanmayacak, üçüncü kişiler yararına ve zararına kullanılmayacak.

Yetkilendirilmeden basın ve yayın araçlarına açıklama yapılmayacak.

KOOPERATİF DE YASAK

Doğrudan ya da dolaylı ticaretle uğraşılmayacak, başka işte çalışılmayacak, serbest meslek faaliyetinde bulunulmayacak.

Bilirkişilik ve hukuki uyuşmazlıklarda hakemlik yapılmayacak.

Fikri hak oluşturan eserler, görev süresince basılıp, dağıtılıp, satılmayacak.

Yiyecek, giyecek, kitap, oyuncak gibi yoksul veya felaketzedelerin ihtiyaçlarına yönelik yardım faaliyetleri dışında, kaynak yaratmayı amaçlayan sosyal iş ve hayır işlerinde bulunulmayacak.

Gözetim ve denetime tabi kuruluşlar ile çalışanlarının kurduğu kooperatiflere üye olunmayacak.

HEDİYE ALAN YANDI

Eş ve bakmakla yükümlü olunan aile bireyleri ile birlikte, görev alanındaki veya onunla iş ilişkisinde olan kişi ve kurumlardan hediye alınmayacak.

Kurum adına gerçekleştirilen seyahatlerde, ulaşım şirketlerinin sağladığı ucuz bilet veya bedava uçuş promasyonu reddedilecek.

Seminer ve toplantılarda Başkan izniyle konuşulabilecek.

Eğitmen, konuşmacı veya yazılı tebliğ ile katılınan faaliyetlerden ücret alınmayacak.

Kurum'dan ayrılmak istendiğinde, iş ararken Kurum'dan elde edilen bilgiler kullanılmayacak, böyle bir görüntü de yaratılmayacak.

Kurum'da çalışılırken, iş için Kurum'un yetki alanına giren kuruluşlarla görüşülmeyecek.

Denetim ve gözetime tabi kuruluşlardan iş teklifi alındığında, teklif ret edilmiş olsa dahi, Kurum'a bilgi verilecek.

Görevden ayrılanlar, kurum nezdinde iş takip edemeyecek. Kurum personeli de ayrılan kişilerle iş görüşmeyi yapmayacak.