Almanya ile Türkiye arasındaki dev fark
Güncelleme Tarihi:
Ekonomik krizin en büyük etkisi olan işsizlik oranlarındaki artış Avrupa'yı harekete geçirdi. Çeşitli önlemler alan Avrupa ülkeleri işsizliği azaltmanın çaresini arıyorlar. Dünya devi Almanya’da ise krize rağmen işsizlik oranlarındaki sınırlı artış dikkat çekiyor.
Almanya’nın işsizliğe karşı en büyük kalkanı patronlara, “işçini atma maaşını ödeyeyim’ uygulaması oldu. Almanya, özel sektörde çalışan aylık ortalama 1 milyon 100 bin işçinin maaşını öderken; Türkiye’de bu sayı 42 binde kaldı.
İşte Almanya’nın sırrı!
82 milyon nüfuslu Almanya’da hükümet, kısa çalışma ödeneği alma süresini önce 6 aydan 18 aya; ardından da 24 aya çıkardı. Küçük mağazaların da binlerce işçi çalıştıran büyüklerin de yararlandığı uygulama çerçevesinde işverenin sigorta priminin ilk 6 ay için yüzde 50’sini devlet üstlendi. Sonraki dönemler içinse tamamını devlet üstlendi. Ancak işverenin işçilerine bu süre içinde eğitim sağlaması durumunda 24 ay boyunca işveren payına düşen tüm primlerin devlet tarafından karşılanması hükmü getirildi.
0.6 puanlık artış!
Böylece Nisan ve Mayıs aylarında kısa çalışmadan yararlanan işçi sayısı 1.5 milyonun üzerine çıktı. 2009 yılının 8 aylık döneminde 30 OECD ülkesinde işsizlik ortalama 2.4 puan artarak, yüzde 8.5’e yükseldi. Oysa Almanya’da aynı dönemde işsizlik sadece 0.6 puan arttı ve yüzde 7.7’ye çıktı.
Türkiye’de durum ne?
Türkiye’de ise Ağustos 2009 döneminde işsizlik 3.2 puan artarak yüzde 13.4’e yükselmişti. Kısa çalışma ödeneğinin süresi Türkiye’de 3 aydan 6 aya; gerek görülmesi halinde ise 1 yıla çıkarıldı. Ödenek miktarları 200 ila 400 lira iken; 400 ila 800 liraya yükseltildi. Ancak bu düzenlemeye karşın en fazla yararlanma sayısı 82 bin 439 ile Haziran ayında oldu. Aylık ortalama yararlanıcı sayısı ise 42 bin 354’te kaldı. Almanya’da bu rakam bir milyon 142 bin 674 oldu.
Böylece Almanya’da aylık ortalama kısa çalışma ödeneğinden yararlanan sayısı Türkiye’dekinin 27 katına ulaştı.
İspanya'da 'E Planı' devrede, 421 bin kişi iş sahibi oldu
Küresel kriz üzerine erken harekete geçen İspanya, ‘E Planı’ ile kısa sürede büyümeyi ve 400 bin kişiye iş yaratmayı hedefledi. Eylül 2008’de başladığı varsayılan küresel kriz karşısında Kasım 2008’de Ekonomi ve İstihdamı İyileştirme Planını devreye aldı. Yerel Yatırımlar İçin Devlet Fonu oluşturularak, 8 milyar avro tahsis edildi. 280 bini doğrudan olmak üzere toplam 400 bin kişiye istihdam sağlanması hedeflendi.
14 bin şirket yaşadı
İspanya'da Belediyelerden gelen yoğun başvuru sonucu uygulamaya giren projeler, 14 binden fazla şirketin faaliyetlerini sürdürmesini sağladı. En önemlisi de 421 bin 732 kişiye iş yaratılmış oldu.
İtalya'da 800 bin kişi kurtuldu!
İtalya, 1947’den itibaren kurduğu ve geliştirdiği sistemle öncelikle işçilerin, mevcut işini korumalarına yönelik tedbirlere öncelik veriyor. Hem işçilere hem de şirketlere destek veriliyor. Çoğu durumda şirketler, sadece çalışma saatlerini veya her gün çalışan işçi sayılarını azaltarak insani sermayelerini korumayı başardılar.
İtalyan sistemi İşten Çıkarma Fonu (Cassa Integrazione Guadagni, CIG) olarak biliniyor. CIG, bir işletmedeki işçilerin çalışmalarını azalttığı veya bitirdiğinde devreye giriyor. CIG işçi ücretlerinin çalışılan saat başına yüzde 80’ini ödüyor ve bu dönemin tamamında sosyal güvenlik primlerinin ödenmesini sürdürüyor.
Mevcut tedbirleri genişletmek amacıyla Ocak 2009’da çıkarılan yasa ile krizde çıraklar, belirsiz süreli sözleşmeyle çalışanlar ve atipik sözleşmelerle çalışanları da kapsayan olağanüstü tedbirler alındı. CIS daha kolay ve esnek hale getirildi.
İtalya’da eğitimlerin çoğu işyerinde yapılıyor. Kamu ve özel iş merkezleri arasındaki işbirliği ile işsizlik süresi etkili şekilde kısaldı. Böylece İşten Çıkarma Fonu’nun daha yaygın kullanımı ve şirketlerde esnek/azaltılmış saat uygulaması krizin etkilerini hafifletmeye katkı sağladı. Temmuzun sonunda, işlerini sürdürmek için 700 ila 800 bin çalışanın tedbirlerden yararlandığı hesaplandı.
İngiltere gençleri için 1 milyar sterlin harcıyor!
Bir diğer dünya devi İngiltere, kriz döneminde işsizlikle mücadele için bir dizi uygulama başlattı. Bunlardan birisi de ‘Geleceğin İstihdamı Fonu’. Bu program, başta gençler ve işsizliğin yoğun olduğu bölgelerde yaşayan bireyler olmak üzere uzun dönemli işsizlere iş yaratacak.
TİSK’in hazırladığı rapora göre, bu fon sayesinde 150 bin yeni istihdam yaratılacak. Bunların 100 bini gençlere, 50 bini de işsizliğin yoğun olduğu bölgelere yönelik olacak. Bu tür bölgelerde yeni yaratılacak istihdam yaş sınırı olmaksızın tüm uzun dönemli işsizleri hedefleyecek. Bu programın 1 milyar sterline, bir başka ifadeyle 1.5 milyar dolara mal olması bekleniyor.
İşçi başına 6.500 sterlin!
Geleceğin İstihdamı Fonu çerçevesinde iş yaratan işverenlere, işçi başına 6 bin 500 sterline kadar teşvik veriliyor. Fondan yararlanmak için ilk birkaç ayda 59 bin kişilik iş yaratma başvurusu yapıldı.
Avusturya'da gençler için özel kurum!
Avusturya ise genç 19–24 yaş grubu gençleri hedefleyen bir “gençlik kurumu” kuracak. Bu plan altında, genç işsizlere bireysel iş bulma planları uygulanacak; yeni kariyer fırsatları için eğitimler sunulacak.
Genç yaşlılar unutulmadı!
Avusturya ayrıca 50 yaş üstü kişilere, iş piyasasına geri dönenlere ve engellilere yönelik olarak düşük ücretli istihdamı (650€ ile 1.700€ arası) kabul etmeleri durumunda, teşvik amacıyla (tam süreliler için) 300€ ya da (kısmi süreliler için) 150€ ücret tamamlaması yapılması imkanı sağladı.
Danimarka'da gençlere 1 haftada iş!
Danimarka ise genç işsizlere yönelik programlarıyla dikkat çekiyor. İş kurumlarına genç işsizleri kapıda karşılamasını öneren hükümet, bir hafta içinde iş bulun, diyor.