30’un altında işçinin olduğu yerde 'sendika tazminatı' ödenmeyecek
Güncelleme Tarihi:
Sendikalar ve Toplu İş İlişkileri Kanun Tasarısında ilk raunt TOBB’un oldu. TOBB’un son ana kadar yürüttüğü müzakereler sonucu, '30 kişinin altında işçi çalıştıran iş yerlerinde, sendikaya üye oldukları için işten atılan işçiler, sendikal tazminat davası' açamayacak. Türk-İş, düzenlemeye itiraz için Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün kapısını çalacak.
TOBB’un bastırmasıyla yapılan değişiklik için sendikacılar, bu düzenlemenin “Bizim iş yerlerimizde sendikaya üye olan işçiyi işten atarız, sendikal tazminat da ödemeyiz” anlamına geldiğini belirttiler.
Bu maddeye başından beri itiraz eden Türk-İş Başkanı Kumlu, 30’un altında işçi çalıştıran iş yerlerindeki işçilerin sendikal tazminat davası açamayacaklarını vurguladı. Bu maddenin işverenlerin isteği üzerine yasaya girdiğini söyledi.
TÜRK-İŞ’İN İTİRAZI KABUL GÖRMEDİ
Dün gazetelere verdiği ilanlarla tasarıya ilişkin 5 itirazını milletvekillerine duyurmayı amaçlayan Türk-İş’in ilk bölümdeki 2 talebi de kabul görmedi. Buna göre sendika kurucusu olmak için ille de ‘o iş kolunda çalışıyor olmak’ gerekmeyecek.
Başkan Mustafa Kumlu, bu durumun çalışma hayatında kaosa neden olacağını belirterek, “Mesela maden iş kolunda çalışan bir kişi, büro iş kolunda sendika kurabilecek. Talebe göre düzenlendiği anlaşılan bu madde, uzun vadede çalışma yaşamında türlü sıkıntıları beraberinde getirir” dedi.
İTİRAZ CUMHURBAŞKANINA
Başkan Mustafa Kumlu, işçi ve örgütlenme aleyhine olan maddelerle ilgili Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’e gideceklerini açıkladı. Kumlu, “Genel Kurul görüşmeleri devam ediyor. İşçi hak ve çıkarlarını geriye götürecek başka maddeler de Genel Kurul’un onayını alabilir. Görüşmelerin sonunda, itirazlarımızın tümünü içeren bir raporla Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün kapısını çalacağız” dedi.
İŞKOLU SAYISI 20’YE İNDİ
Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Yasa Tasarısının ilk bölümü TBMM Genel Kurulu’nda görüşülerek kabul edildi. Temel yasa olarak görüşülen tasarının 30 maddelik ilk bölümünde, işkolu sayısı 28’den 20’ye düşürüldü.
Yeni iş kolları şöyle sıralandı: ‘Avcılık, balıkçılık, tarım ve ormancılık’, ‘Gıda Sanayi’, ‘Madencilik ve taş ocakları’, ‘Petrol, kimya, lastik, plastik ve ilaç’, ‘Dokuma, hazır giyim ve deri’, ‘Ağaç ve kağıt’, ‘İletişim’, ‘Basın-yayın ve gazetecilik’, ‘Banka, finans ve sigorta’, ‘Ticaret, büro, eğitim ve güzel sanatlar’, ‘Çimento, toprak ve cam’, ‘Metal’, ‘İnşaat’, Enerji’,’Taşımacılık’, ‘Gemi yapımı ve deniz taşımacılığı, ardiye ve antrepoculuk’, ‘Sağlık, sosyal hizmetler’, ‘Konaklama ve eğlence işleri’, ‘Savunma ve güvenlik’ ile ‘Genel işler.’
E-DEVLETLE SENDİKA ÜYELİĞİ
İşçi sendikalarının en çok istediği düzenlemelerden biri dün nihayet kabul edildi. Artık sendika üyesi olmak veya sendika üyeliğinden çıkmak için noter şartı aranmayacak.
Sendikaya üye olmak için, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca sağlanacak elektronik başvuru sistemine, e-devlet kapısı üzerinden üyelik başvurusunda bulunmak yeterli olacak. Üyelik başvurusu, sendika tarafından 30 gün içinde reddedilmediği takdirde, kabul edilmiş sayılacak.
Haklı bir neden gösterilmeden üyelik başvurusu kabul edilmeyenler, bu kararın kendilerine tebliğinden itibaren 30 gün içinde yetkili mahkemede dava açabilecek. Mahkemenin kararı kesin olacak. Mahkemenin davacı lehine karar vermesi halinde üyelik, ret kararının alındığı tarihte kazanılmış sayılacak.
Sendikadan ayrılmak da yine e-devlet üzerinden yapılacak. Sendikadan çekilme bildirimi, elektronik ortamda eş zamanlı olarak bakanlığa ve sendikaya ulaşacak. Çekilme, sendikaya bildirim tarihinden itibaren 1 ay sonra geçerlilik kazanacak. Çekilenin 1 aylık süre içinde başka bir sendikaya üye olması halinde
| TOBB'UN İRADESİ, İŞÇİNİN ÜSTÜNDE TUTULDU |
DİSK Başkanı Erol Ekici de yaptığı açıklamada, sendikaya üye olma veya sendikal faaliyette bulunma gerekçesiyle bir işçinin işten atılamayacağı, atılırsa 1 yıllık maaştan az olmamak kaydıyla sendikal tazminat alma hakkının 50 yıldır uygulandığını anımsattı. Sendikal güvence olarak adlandıran bu düzenlemenin, Anayasal bir hak olan özgürce sendikaya üye olmanın hukuksal güvencesi olduğunu vurguladı. Bu düzenlemenin Üçlü Danışma Kurulu'nda Türk-İş, Hak-İş ve DİSK ile işveren örgütü olan TİSK'in mutabakatıyla tasarıya eklendiğine dikkat çeken Ekici, "Üyesi olan işyerlerinde hiçbir sendikal faaliyete izin verilmeyen, sendikal hak ihlalleri konusunda şampiyonluğu kimseye bırakmayan TOBB’un karşı çıkması ve önerisiyle, AKP milletvekillerinin verdiği bir önergeyle 30’dan az işçi çalışan işyerlerindeki işçilerin sendikal özgürlükleri teminatsız bırakılmıştır" dedi. Anayasaya ve ILO ilkelerine aykırı bu değişiklik önergesinin TOBB’un isteği üzerine AKP milletvekilleri tarafından verilmesi ve AKP oylarıyla kabul edilmesi'nin, AKP iktidarının emek karşıtı yüzünü açıkça ortaya koyduğunu söyledi. Ekici, "AKP iktidarının TOBB'un iradesine teslim olduğu da tescillendi. Ancak biz sendikal hak ve özgürlüklerin gaspedilmesine seyirci kalmayacağız" dedi. |
Bir sendika üyesinin, üyelikten çıkarılabilmesi için Genel Kurul kararı gerekecek.
Ancak üye, bu karara karşı 30 gün içinde yetkili mahkemeye itiraz edebilecek.
HEM KAMU HEM ÖZELDE TAŞERON İŞÇİLER DE SENDİKALI OLABİLECEK
Bir milyonu kamuda olmak üzere iki milyonu aşkın taşeron işçi de sendikaya üye olabilecek. Tasarının bununla ilgili ‘Bir iş yerinde yardımcı işlerde çalışan işçiler de iş yerinin girdiği işkolunda kurulu bir sendikaya üye olabilecek’ hükmü de dün kabul edilen maddeler içinde yer aldı.
YABANCILAR SENDİKA KURABİLECEK
Zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama ve kaçakçılık suçlarından birinden mahkumiyeti bulunanlar, sendika kurucusu olamayacak.
Ayrıca sendika kuruculuğu şartları içinde yer alan Türk vatandaşı olma, Türkçe okur-yazar olma şartları da kaldırıldı. Böylece ILO normları doğrultusunda Türkiye’de çalışan yabancılara da sendika üyesi olma hakkı tanınmış oldu.
ÜYELİK YAŞI 15’E İNECEK
Tasarının kabul edilen maddelerinden dikkat çekenler şöyle:
*İşçi sendikalarına üye olma yaşı 16’dan 15’e inecek.
*Bir iş yerinin, hangi iş koluna girdiğini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tespit edecek. Bu tespite karşı 15 gün içinde dava açılabilecek. Mahkeme 2 ay içinde karar verecek, kararın temyiz edilmesi halinde Yargıtay, 2 ay içinde kesin olarak karara bağlayacak.
*Sendika üyesi işçi, işsiz kalsa bile 1 yıl süreyle üyeliği devam edecek.
*Askere giden sendika üyesinin, üyeliği bu süre boyunca ‘askıya’ alınacak.
*İşveren, bir sendikaya üye olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında, çalışma şartları veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayrım yapamayacak.
*Sendikalar ticaretle uğraşamayacak ancak kuruluşlar genel kurul kararıyla nakit mevcudunun yüzde 40'ından fazla olmamak kaydıyla sanayi ve ticaret kuruluşlarına yatırımda bulunabilecek.
*Kuruluşlar elde ettikleri gelirleri üyeleri ve mensupları arasında dağıtamayacak. Ancak sendikaların grev ve lokavt süresince tüzüklerine göre üyelerine yapacakları yardımlar ile kuruluşların eğitim amaçlı yardımları bu hükmün dışında olacak.
3 bölüm halinde temel yasa olarak ele alınan tasarının kalan bölümlerine bugün ya da salı günü devam edilecek. Tasarı, TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilmesinin ardından incelenmek üzere Cumhurbaşkanı'na gönderilecek. Cumhurbaşkanı'nın tasarıyı onaylama, veto etme ya da kısmen veto etme hakkı bulunuyor. Gül, yasayı onaylarsa Resmi Gazete'te yayımlanarak yürürlüğe girecek. Kısmi veto ya da veto halinde ise 'uyarılar' doğrultusunda yeniden ele alınabileceği gibi, hükümet hiçbir değişiklik yapmadan yeniden gönderilmesini de isteyebilir.