‘Üç Akdenizli’ sarstı, bizim borsa 22.8 milyar dolar eridi

YUNANİSTAN ekonomisine yönelik endişelere Avrupa’nın diğer zayıf halkaları olarak nitelendirilen İspanya ve Portekiz’in eklenmesiyle dünya piyasaları tepetaklak oldu. Avrupa Birliği (AB) üyesi bu 3 ülkenin borçlarına ilişkin artan endişelerle Avrupa başta olmak üzere Asya ve Amerika borsalarında yüzde 4’ü aşan kayıplar yaşandı. Dışarıdaki gelişmeleri izleyen İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda (İMKB)iki günde yaşanan sarsıntı 22.8 milyar dolarlık erimeye neden oldu. Dolar ise 1.52 TL’den döndü.

Euro tepetaklak oldu

Yaşanan bu gelişmeler özellikle Euro’yu vurdu. Euro bölgesine yönelik kötümserlik risk algılamasını değiştirdi. Kaçışın etkisiyle, Euro uzun zamandır oturduğu tahtını yeniden dolara bırakarak 1.36 seviyelerine kadar geriledi. Böylece Euro dolar karşısında geçen yıl mayıs ayından bu yana en düşük düzeye düştü.

Dolar 1.52 TL’yi aştı

Doların tüm para birimlerine karşı yükselişi içeriyi de etkiledi. Valörlü işlemlerde önceki gün 1.50 TL düzeyinde olan dolar dün tırmanışla güne başladı. Bankalararası piyasada 1.5260 TL’nin üzerine çıkan dolar pazartesi valörlüde 1.5250 TL’ye tırmandı. Dolar serbest piyasada 1.5240 TL’den kapanış yaptı. Euro’nun TL karşısındaki değeri ise 2.0830 TL oldu.

Borsalar çakıldı

Önceki gün ABD borsasında Dow Jones endeksinin 10 binin altına gerilemesi diğer borsalarda da domino etkisi yarattı. Dow Jones’un kaybı yüzde 2.61 olurken, S&P 500’de de düşüş yüzde 3’ü aştı. Asya borsaları kayıpların etkisiyle satış yağmuruna tutuldu. Asya borsalarında da Japonya’da yüzde 2.89, Hong Kong’ta yüzde 3.33 kayıplar yaşandı. Avrupa borsalarında kan kaybı İspanya Yunanistan ve Portekis borsaları başta olmak üzere devam etti.

IMF korkusu eklendi

Dünya borsaları sarsılırken, hükümetin de Uluslararası Para Fonu (IMF) ile anlaşmayacağı yönündeki görüşlerin ağırlık kazanması İMKB’nin daha da etkilenmesine yol açtı. Böylece İMKB Ulusal 100 Endeks’in iki gün üst üste sert satışlara sahne oldu. Önceki gün yüzde 2.91 oranında değer kaybeden borsa, dün açılışın ardından yüzde 4’ün üzerinde değer kaybı gerçekleştirdi. 50 bin puana doğru hareket eden borsa gün sonunda yüzde 3.76 değer kaybederek 51.454 puandan kapandı.

2 günde yüzde 6.6 düştü

Çarşamba günü 55.068 puandan kapanarak 247 milyar 50 milyon dolar (366 milyar 78 milyon TL) piyasa değerine sahip olun borsa, perşembe günü 237 milyar 501 milyon dolara (355 milyar 658 milyon TL) piyasa değerine geriledi. Dün yüzde 3.76 gerileyen borsada toplam piyasa değeri ise 224 milyar 240 milyon dolara (341 milyar 69 milyon TL) indi. Böylece borsada iki günde yüzde 6.6 düşerek, 22.8 milyar dolar eridi.

Petrol ve altın düştü

DOLARIN hızla değer artışı emtia fiyatlarının düşmesine neden oldu. Petrolün varili 73 dolara gerilerken, altın fiyatları üç ayın en düşük düzeyine indi. Burada, bazı ülkelerin borçlarıyla ilgili artan kaygıların yatırımcıların risk alma konusunda ihtiyatlı olmaya itmesi etkili oldu. 2008’den bu yana en büyük günlük düşüşü gören altının ons fiyatı 1.063 dolara indi.

Faiz bir bankanın alımıyla fren yaptı

KÜRESEL fırtınadan nasibini alan bono faizleri çıkışa geçerken, bunu bir Türk bankasının önlediği öne sürüldü. Buna göre bir Türk bankasının yaptığı yüklü bono alımlar bono faizine fren yaptırdı. Gün içinde yüzde 9.39 seviyesine kadar yükselen gösterge bono bileşik faizi günü yüzde 9.06’dan tamamladı.

Kriz nasıl patlak verdi
Kasım ayı sonunda Yunanistan’a yönelik sorunlar patlak verdi.
Yunanistan’da yeni hükümetin 2009 için bütçe açığı-milli gelir oranı tahmini, yüzde 12.7 ile önceki hükümetin öngörüsünün iki katından fazla olduğu ortaya çıktı.
Yunanistan, İspanya ve Portekiz’in kamu finansmanıyla ilgili endişelerin de su yüzüne çıkmasına neden oldu.
İspanya’nın bütçe açığı-milli gelir oranı geçen yıl yüzde 11.4 düzeyinde gerçekleşti. İspanya, bu oranı 2013’te yüzde 3’ün altına indirmeyi hedefliyor.
Portekiz’de ise bütçe-açığı milli gelir oranı geçen yıl yüzde 9.3 oldu. Portekiz de 2013’te yüzde 3’ün altına indirecek.
Portekiz’in bütçe açığını nasıl indireceğine dair son planını iki hafta içinde Avrupa Komisyonu’na iletmesi bekleniyor.

Yunanistan: AB’den fon kullandık, inandırıcı oluruz

YUNANİSTAN Başbakanı Yorgo Papandreu, ülkesinin bütçe açığı konusunda yatırımcıların endişelerini gidermeye çabalıyor. Atina yönetiminin, büyümeyi teşvik etmek ve borçlarını azaltmaya yardımcı olmak için Avrupa Birliği (AB) fonlarını kullandığını ve vergi değişikliklerini uyguladığını söyleyen Papandreu, “Endişeleri anlayabilirim ancak, bunun için yapabileceğimizi kanıtlamalıyız. Bu programı inandırıcı biçimde uygulayacağız” dedi. Papandreu, bütçe açığını azaltmak için hükümetin yeni önlemler planı olmadığını da ifade etti. AB, Yunanistan’ın geçen yıl gayri safi yurtiçi hasılasının yüzde 12.7’sine denk gelen bütçe açığını 2012 yılına kadar yüzde 3’ün altına indirmesini istiyor.

Yunanistan ekonomisi
Borç: 552.8 milyar dolar Enflasyon: Yüzde 1
Bütçe açığı-GSMH: Yüzde 12.7
İşsizlik: Yüzde 8.9

Portekiz yeni paket açıklamaya hazırlanıyor

PORTEKİZ hükümeti artan bütçe açığına çözüm getirmek amacıyla muhalefet partileriyle birlikte yeni bir kemer sıkma politikası açıklamaya hazırlanıyor. Bütçedeki açığı kapatmak için yeni işçi alımını dondurup, işten çıkarmalara hazırlanan Portekiz hükümeti, vergi yükseltmeye ise karşı olduğunu açıklarken, ülkede hükümet ile muhalefet arasında yaşanan gerginlik Lizbon Borsası’nda yüzde 5’lik düşüşe neden oldu, Portekiz Maliye Bakanı Fernando Teixeira dos Santos, hükümetin hazırladığı paketin oldukça önemli olduğuna dikkat çekerek muhalefet partilerine, kendilerinin yanında olmaları çağrısını yaptı. “Hayatta, geçemediğimiz çizgiler de olur. Bu da onlardan biri” açıklamasını yapan dos Santos, içinde bulundukları durumun Yunanistanla ilgisi olmadığını savundu. Santos, ülkenin yatırımcılar tarafından hedef gösterilmesine de sert çıktı. Portekiz hükümeti, ülkenin diğer pazarlar karşısındaki değerini artırmak amacıyla açıklayacağı paketle, yüzde 9.3’e ulaşan bütçe-milli gelir oranını 2013 yılına kadar yüzde 3’ün altına indirmeyi hedefliyor. Uygulamaya konulacak planın ardından borcun bir yıl içinde yüzde 8.3 seviyesine indirilmesi beklenirken, buna karşılık kamu borcu-milli hasıla oranının yüzde 85.4 seviyesine yükselmesi öngörülüyor.

Portekiz ekonomisi

Borç: 507 milyar dolar
Enflasyon: Yüzde -0.9
Bütçe açığı-GSMH: Yüzde 9.3
İşsizlik: Yüzde 9.2

İspanya: Bizim ekonomimiz katı

İSPANYA Başbakanı Jose Luis Rodriguez Zapatero, ülkesinin borçları nedeniyle yatırımcıların kuşkulandığını ancak İspanya ekonomisinin katı olduğunu ve borçlarından kurtulacağını söyledi. Zapatero, Yunanistan’a gönderme yaparak, “Kolay bir dönem değil. İspanya gibi pek çok ülkenin mücadele etmesi gereken büyük ekonomik sorunları var” ifadesini kullandı.

İspanya ekonomisi
Borç: 2.41 trilyon dolar
Enflasyon: Yüzde -0.6
Bütçe açığı-GSMH: Yüzde 11.4
İşsizlik: Yüzde 18.5