Uzaydaki çöplerle gelen büyük başarı
Güncelleme Tarihi:
Liseli İdil Doğa Türkmen’in yazdığı makale dünya çapında15-17 yaş arası gençler arasında insanlığa hizmet edecek en iyi 100 çalışmadan biri seçildi. İdil Doğa, uzaya gönderilmiş roketlerin bıraktığı çöplerin temizlenmesiyle ilgili çözüm önerisiyle ömür boyu eğitim bursu kazandı.
İdil Doğa Türkmen, yüksek akademik potansiyele sahip öğrencilere eğitim veren Gebze TEV İnanç Türkeş Özel Lisesi’nde 11’inci sınıf öğrencisi. Annesi İlknur Türkmen, Mersin’de bir köy okulu olan Karaisalı İlkokulunda öğretmen. Babası Dilaver Türkmen ise, Mersin Mehmet Serttaş Lisesinde fizik öğretmenliği yapıyor. Eğitimci bir ailenin kızı olan 15 yaşındaki İdil bir elektromıknatıs ve Ay’ın yerçekiminden faydalanarak uzay çöplerinin toplanabileceği bir yöntem geliştirdi ve fizik alanındaki bu çalışmasıyla, Schmidt Futures ve Rhodes Vakfı’nın insanlığa hizmet edecek projeleri değerlendirdiği ‘100 Rise Global’ listesinde kendine yer buldu.
İdil Doğa ona önemli kapılar açan projesini şöyle anlattı:
“Projemde, dünya yörüngesi etrafındaki uzay çöplerini toplamak için matematiksel hesaplamalar içeren teorik bir makale yazdım. Yani temelde, dünya yörüngesine bir elektromıknatıs gönderilecek ve bu elektromıknatıs farklı katmanlardaki uzay çöplerini toplamak için gezegenimizin etrafında dönecek. Bu sırada farklı yörüngelere geçerek toplayacağı uzay çöpü miktarını artırmış olacak. Daha sonra uzay çöpünü Ay’ın yerçekimi ivmesine güvenlince bırakarak gezegenimize geri dönecek.”
UZAY ÇÖPLERİ ÇALIŞMALARI RİSKE ATIYOR
İdil Doğa uzaydaki çöplerin bilimsel çalışmalara nasıl engel olabileceğiyle ilgili şunları söyledi:
“Uzay çalışmalarının önündeki en büyük problemlerden biri de uzay çöpleri. Bu sorun uzun zamandır çözülmeye çalışıyor. Uzaya aslında 1960’lardan beri sürekli bir şeyler gönderiyoruz. Bunlar bazen roket, bazen uydu olabiliyor. Bu uzay araçları işlevini tamamladığında uzay çöpü haline gelmiş oluyor. Çarpışmalarla küçük parçalara ayrılan bu çöpler saniyede yaklaşık 10 km yol alıyorlar. Bunlar Dünya etrafında dönerken örneğin halihazırda çalışmakta olan bir uzay aracına çarpıp ona zarar verme potansiyeli taşıyor. Aynı şekilde uzay çöpleri uzay yürüyüşü yapan astronatlar için de risk oluşturuyor. Eğer uzay çöpleri önemli miktarda azaltılırsa bu sorun ortadan kalkarak uzay araştırmalarının daha az sorunla karşılaşarak ilerlemesi ve daha hızlı sonuçların alınması sağlanabilir. Ben de projemle bunu yapmayı hedefledim.”
Gelecekte bilimin yolunda yürümeye devam edeceğini söyleyen İdil Doğa, o yolda yürürken kendisinden küçük çocukların da elinden tutmak istiyor ve şöyle devam ediyor;
“İlerideki hayalim merak ettiğim bir konu üzerine sorularımı cevaplandırmaya çalışmak. Bu konu atom altı parçacıklar, uzay dalgaları, kuantum kütle çekimi, hatta şu anda bilmediğimiz ve birkaç yıl içerisinde yeni keşfedilecekler olabilir. Bilimsel çalışmalarıma devam ederken aynı zamanda kız çocuklarının fizik ve bilim dünyasındaki ilham kaynağı olmak istiyorum. Onların bilime yönelmesini teşvik edecek projeler geliştirmeyi düşünüyorum.”
TÜM EĞİTİM İHTİYAÇLARI KARŞILANACAK
Google’ın eski CEO’su Eric Schmidt ve eşi Wendy Schmidt tarafından kurulan Schmidt Futures ve Oxford Üniversitesi bünyesindeki Rhodes Trust vakıfları tarafından desteklenen, Rise for the World inisiyatifi, her yıl dünya genelinde insanlığa hizmet edecek projelere destek sunuyor. 15-17 yaş arası gençlerin ürettiği yüzbinlerce proje arasından toplumun sorunlarına duyarlı projelerle gelecek vadeden en iyi 100 genç seçiliyor. Bu yıl programa 170 ülkeden yaklaşık 120 bin öğrenci başvurdu ve İdil Doğa’nın projesi ilk 100 içinde yer aldı Böylece İdil Doğa Türkmen kurumdan burs almaya hak kazandı.
İdil Doğa, kazandığı bursun ona sağlayacağı olanakları anlatırken; “Farklı uluslararası kuruluşlarla iş birliği yaparak öğrencilere eğitim şansı sağlıyorlar. Lisans derecesinde dünyanın herhangi bir yerindeki bir üniversiteyi kazanmam durumunda bütün masrafları karşılıyorlar. Üniversiteye geçerken bilgisayar, yazıcı gibi teknolojik aletleri almamı sağlayan maddi yardımı veriyorlar” dedi.