Türkü nedir ve çeşitleri nelerdir? Türkülerin özellikleri ve örnekleri

Türkülerin ortaya koyduğu duygular arasında aşk, özlem, ayrılık ve daha birçok unsur yer almaktadır. Bazı türkülerin ise oldukça etkileyici hikayesi olduğu bilinmektedir. Yani birçok türkünün gerçeği yansıttığı kolayca dikkat çekmektedir.

Türkü Nedir ve Çeşitleri Nelerdir?

Türkü, bağlama ile söylenip hece vezni ile yazılan şiirlere verilen isim olarak bilinmektedir. Türkünün içerisinde çok farklı duygulara yer verilebilir. Bu duygular genel olarak özlem, aşk, ayrılık ve bunlara benzer duygulardır. Ayrıca toplumsal konularda türküler içerisinde yer alabilir. Göç, ölüm, kahramanlık ve daha birçok unsurun türkülerde geçtiği görülmektedir.

Halk şairleri koşma ve koşuklar yazarak türkünün ortaya çıkmasına neden olmuşlardır. Türkünün ortaya çıkması ile oldukça başarılı bir müzik türünün doğduğu görülmüştür. Türkünün birçok farklı çeşidi bulunmaktadır.

Konularına Göre Türküler

Türküler konularına göre çeşitli isimler ile adlandırılmaktadır. Bu türkülerin konuları birbirinden farklıdır. Sayı olarak ise konularına göre oldukça çok sayıda türkü bulunmaktadır.

- Aşk konulu türküler,

- Ninniler,

- Çocuk türküleri,

- Kahramanlık türküleri,

- İş türküleri,

- Doğa konulu türküler,

- Oyun türküleri,

- Askerlik türküleri,

- Acıklı olay türküleri,

- Güldürücü içerikli türküler.

Türküler işlendiği konuya göre farklı isimlere sahiptir. Örneğin, kahramanlık konulu bir türküde herhangi bir isim ön plana çıkmaktadır. Ya da bir şehir ön plana çıkabilir. Türküde işlenmek istenen konu belirlendikten sonra o konuya ağırlık verilir.

Ezgilerine Göre Türküler

Ezgilerine göre türkülerin ikiye ayrıldığı görülmektedir. Bu türkü çeşitleri uzun havalar ve kırık havalardır. İki türlü çeşidinin de kendine has özellikleri bulunmaktadır.

1. Kırık Havalar: Bu türkü çeşidinde usullü ezgiler bulunmaktadır. Koşma, semah, deyiş, bengi, sallama, oyun havası ve bunlara benzer alt türleri bulunmaktadır.
2. Uzun Havalar: Uzun havalarda usulsüz ezgiler yer almaktadır. Barak, yol havası, gazeller, yaz havası, gurbet havası ve bunlara benzer türlerin uzun havalarda yer aldığı görülmektedir.
3. Yapılarına Göre Türküler
4. Mani İle Oluşturulmuş Türküler: Benzer konularda oluşturulmuş olan manilerin ezgiyle okunması ile bu türkü çeşidi ortaya çıkmaktadır.
5. Dörtlüklerden Oluşmuş Türküler: Anonim olan bu türkülerde dörtlüklerden oluşmuş bir yapı bulunmaktadır.

Türkülerin Özellikleri ve Örnekleri

 Türkülerin sahip olduğu birçok özellik bulunmaktadır. Bu özelikler ile türkü daha iyi bir şekilde anlaşılmaktadır.

1. Türkülerde farklı konular bulunmaktadır. Aşk, ölüm, ayrılık, doğa ve kahramanlık gibi birçok konu türkülerde yer almaktadır.
2. Hecenin yedili, sekizli ve on birli kalıpları kullanılmaktadır.
3. Türkülere baktığımız zaman genel olarak dörder mısralı bentlerden oluştukları görülmektedir.
4. Bazı türküler koşma şeklinde olmaktadır.
5. Bazı türkülerde nakarat adı verilen tekrar bölümleri yer almaktadır.
6. Türkülerin kafiye örgüsü ise; "aaab cccb dddb", "aaabb cccbb dddbb" veya "aaabcc dddbcc eeebcc" şeklinde olmaktadır.
7. Türkülerin ismi ise genellikle ait oldukları bölgelere göre verilmektedir.
8. Türkülerin çoğu anonim olsa da bazı türkülerin söyleyeni bellidir.

 Türkü Örnekleri

 Örnek 1.

 Cahildim dünyanın rengine kandım

Hayale aldandım boşuna yandım

Seni ilelebet benimsin sandım

Ölürüm sevdiğim zehirim sensin

Evvelim sen oldun ahirim sensin

 Örnek 2.

 Açma zülüflerin yar yar yellere karşı

Senin zülfün benim benim telim değil mi?

Bülbüll figan eder eder güllere karşı

O yar benim gülüm gülüm, gülüm değil mi?