Termometre Nedir, Ne İşe Yarar? Termometre İle Ne Ölçülür?
Güncelleme Tarihi:
İnsanların yapacağı her türlü planlamalarda göz ardı etmediği ve sürekli takip ettiği bir husus bulunmaktadır. Bu husus havanın durumu ve hava gösterdiği sıcaklıktır. Tatiller, geziler, seyahatler, üretimler hep havanın durumuna göre yapılır. Burada termometreler etkin bir rol oynar. Peki havanın durumunun belirlenmesi için kullanılan termometre tam olarak ne işe yaramaktadır? Termometrenin özellikleri ve fonksiyonları nelerdir? Termometrenin çalışma mantığında ne vardır? İşte, termometrenin tanımı, özellikleri, çeşitleri ve kullanım alanları hakkında detaylar.
Hava sıcaklıklarının belirlenmesinde kullanılan en etkin cihaz termometrelerdir. Termometreler havanın sıcaklığını, yani kaç derecede olduğunu belirlemeye yarayan cihazlardır. Termometrelerin çalışma mantığı oldukça basittir. Ama bir o kadarda işlevleri büyüktür. Evlerde, ofislerde ve iş yerlerinde rahatlıkla kullanılabilen, fazla yer kaplamayan, pratik aletlerdir.
Termometre Nedir?
Termometre sıcaklıkları ölçen ve gösteren, ölçekleri dereceler ile belirlenen, uzun ve ince bir şekilde ampul tip cam tüpüne sahip olan, içerisinde renkli alkol ve cıva bulanan, sıcaklık değişimlerine göre alçalan ve yükselen tepkiye sahip olan sıcaklık ölçüm aletlerine verilen isimdir. Termometrelerin değişik ölçüm çeşitleri ve ölçüm birimleri bulunmaktadır. Ayrıca bu cihazlar bazı ortamlarda olmazsa olmaz bulunması gereken malzemeler arasında sayılmaktadır.
Termometrenin Çalışma Mantığı
Termometrelerin çalışma usullerinin ifade edilmesinde ölçek çeşitlerinin bilinmesi gerekmektedir. Kelvin, Celsius ve Fahrenheit türlerinde ölçekler bulunmaktadır. Bu ölçeklere iki sabit nokta arasında kalibre edilmektedir. Kalibre edilen bu noktalardan birincisi suyun donma noktası iken ikincisi ise kaynama noktasıdır. Celsius termometrelerinde taban ve tavan arası yüz eşit parçaya bölünmüştür Bunların hep sine bir birim olarak bir santigrat derece denir ve 1 °C şeklinde gösterilir. En çok kullanılan termometre tipi santigrat derece olandır.
Diğer tiplerden olan Fahrenheit ölçeği 180 parçaya ayrılmıştır. Bu derecelerden her biri ise bir Fahrenhayt dereceyi gösterir ve 1 °F şeklinde ifade edilir. Bu ölçüm tipinde suyun kaynama ve donma noktaları olarak alt ve üst kısım 32 °F ve 212 °F olarak belirlenmiştir. Kelvin ölçek tipi ise mutlak sıfırdan başlayan bir ölçek çeşididir.
Termometre ile Ne Ölçülür?
Termometreler sayesinde birçok ortamın hava sıcaklığı belirlenir. Termometreye endüstri alanından meteorolojiye, tıp dünyasından bilimsel çalışmalara ve evlerimizden birçok alana kadar ihtiyaç duyulur. Bu kapsamda termometre ile bu ortamların ve çalışmaların sıcaklıkları ölçülür. Bu ortam sıcaklıklarının sıcaklık değişimleri termometreler sayesinde belirlenir.
Termometre Nasıl Sıcaklık Belirtir?
Termometrelerin üzerinde uzun ve ince bir yapıda üzerinde ampul olan cam tüp bulunmaktadır. Bu cam tüpün içerisine cıva yerleştirilir. Cıvanın hareketinin saptanması için genellikle kırmızı renkli alkol karışımı kullanılır. Termometre sıcaklık artışı gördüğünde genleşmeye başlar ve cıvanı konumunda yükselme görülür. Tam tersi olarak ısının azalmasında da cıva büzüşür ve derecede azalma meydana gelir. Yani kısaca hava ısındığında içerdeki sıvı genleşir ve yukarı doğru ivme gösterir. Hava soğuduğunda ise büzülür ve aşağı yönde ivme gösterir. Termometrenin sıcaklık belirtme prensibi bu şekilde olmaktadır.
Termometre Ne İşe Yarar?
Termometre ortam sıcaklığının belirlenmesine yarar. Belirlenen bu sıcaklık sayesinde ısı ayarlamaları rahatlıkla yapılabilir. Örneğin sıcak havalara ölçüme göre ortam sıcaklığı düşürülebilirken, tam tersi soğuk havalarda da sıcaklığın arttırılması yoluna gidilir. Bu değişim ve istenen sıcaklığın yakalanması durumu termometreler sayesinde sağlanır. Ayrıca hastanelerde ameliyathanelerin gerekli ısısı termometreler sayesinde ayarlanır.
Bilimsel çalışmalarda ortam sıcaklığının gerekli ısıya gelmesi termometreler sayesinde olur. Endüstride malzemelerin üretimi, dinlendirilmesi, ambalajı ve sevkinde gerekli sıcaklık yine termometreler sayesinde ölçülür.