Teizm nedir? Teist ne demek? Felsefede Teizm özellikleri ve temsilcileri

Teizm, insanlara din gönderen bir tanrı inancının üzerine inşa edilmiş bir felsefik görüştür.

 Teist Ne Demek?

 Teizm görüşünü ve düşüncelerini benimseyen kişilere teist denir. Teizm bazı kuramlar çerçevesinde tanrının varlığını kanıtlamayı kendine amaç edinir. Teizm’e göre dünya ile insanlar arasında tanrı sürekli iletişim halindedir. Bu düşünce akımına göre tanrı vardır ve tanrı insanları doğru yola sokmak için insanlığa peygamberler ve dinler gönderir. Monoteizm, tek bir tanrıya inanmak, politeizm ise, birden fazla tanrıya inanmak anlamına gelir. Diğer tanrının varlığını kabul eden dinler ise, panteizm, deizm ve paneteizmdir. Teizm’i bu inançlardan ayıran özelliği ise Tanrı’nın insanlara din göndereceğine inanmalarıdır.

 Felsefede Teizm Özellikleri

 Teizm, tanrıyı ilk sebep olarak görür. Evreni bir Tanrı’nın yarattığına inanan bu görüşe göre Tanrı’nın evrene hiçbir müdahalesi olmadığını ve olmayacağını düşünen bir düşünce akımıdır. Teizm Batı felsefesine göre Tanrı’nın varlığını kanıtlamak için bazı kuramlar ortaya koymuştur. Bu kuramlar;

Ontolojik Kuram: Tanrı mükemmeldir. Tanrı’nın varlığını var olması ve mükemmel olması ile açıklar.

Varlığın Ortaya Çıkması Kuramı: Tanrı yaratıcıdır. Var olan her şey kendisini yaratan bir yaratıcıya muhtaçtır. Evren de sonradan oluştuğu için Tanrı’nın bir ürünüdür.

Tanrının gücü sonsuzdur. Tanrının gücü sınırsızdır ve her şeye yeter.

Tanrı her şeyi bilir.

Tanrı zaman ve mekandan bağımsızdır.

Tanrı tim duygulardan bağımsızdır.

Tanrı tarif edilemez.

Teizm Akımı Nedir?

 Teizm, Tanrı’nın varlığını kabul eden ve tanrının insanları doğru yola sürükleyecek din ve peygamberleri gönderen bir güç olduğuna inanan düşünce akımıdır. Bu düşünce akımı, aynı zamanda pek çok dinin de temelini ve ana düşüncesini oluşturur. Tanrı, insanların ve evrenin yaratıcısıdır. Aynı zamanda Tanrı dünya ve insanlar ile sürekli bir ilişki halindedir. Tanrının sonsuz gücü ve kudreti vardır. Tanrı her zaman her şeyi bilir ve insanları doğru yola sevk etmek için insanlara din gönderir.

 Teizm Akımı Kurucusu ve Öncüleri Kimdir?

 Düşünce olarak teizmin kökeni çok eskilere dayanıyor. Teizmin felsefi bir terim olarak kullanılmaya başlanması, XVII. Yüzyılın ikinci yarısına denk geliyor. Klasik Teizm düşüncesi, Hz. İsa zamanında yaşayan Philo’nun (ö. 50) antik düşünceyle ve Eflatun’un düşünceleri ile Yahudiliği uzlaştırma çabasına dayanır. İlkçağ düşüncesinde evren ruhu görüşüyle Thales, eşyanın asıl kaynağı olan ve yıldızlara hakim olan “apeiron” görüşüyle Anaxsimandros, Ksenophanes, her şeye hakim olan zihin gücüyle evrene hareket veren hareketsiz düşünce fikriyle, Heraklit, evreni aşan, elle tutulmayan, her şeye yeten ve her şeyi başaran bir kanun (logos) düşüncesiyle, ona hakim olan biçimlendirici ruh, gözle görülmeyen, insan organı taşımayan bir düşünce fikriyle Empedokles ve maddeye hareket veren, akıl düşüncesiyle Anaxagoras gibi Sokrat öncesi döneminde yaşayan filozoflarda teistik düşüncenin ilk izlerini bulunabilir.

 Teizm Akımı Sanatçıları

 Teizm akımından etkilenen pek çok sanatçı bulunuyor. Anaxsimandros, Heraklit, Empedokles, Anaxagoras, Thales ve Eflatun bu akımın öncülerinden olarak bilinir.

 Teizm Akımı Eserleri

 Teizm, pek çok dinin temelini oluşturur. Teizm akımına eserlerinde yer veren çok fazla sanatı vardır. Fakat Teizm eserleri hakkında çok net bir Bilgi bulunmuyor. Teizmi işleyen filozof ve sanatçıların pek çok eserinde Teizm akımının izlerini görebilirsiniz. Şamanın Ruhu, Dinin Kökenleri, İslam Felsefesi Tarihi, Cennet, Aşığın Aynası, Risaleler gibi pek çok eser teizmi konu edinir.