Otizmli çocuklar için oyun geliştirdiler

Üniversite öğrencilerinin projeleri ödüllendirildi. Yaşar Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği ve Psikoloji bölümleri öğrencilerinin, otizmli çocukların öğrenimdeki en büyük problemleri olan dikkat dağınıklığını çözmeye katkı için geliştirdikleri proje, ‘Genç Beyinler Yeni Fikirler Proje Fikir Yarışması’nda iki birincilik kazandı. Otizmli çocuklara özel geliştirilen EEG başlığıyla entegre çalışan sanal gerçeklik oyunu sayesinde, maksimum odaklanma süreleri ölçülüp aldıkları eğitimin verimliliğinin artması hedefleniyor.

Ege bölgesindeki 10 üniversite, Türkiye Bilişim Derneği İzmir Şubesi, İzmir Büyükşehir Belediyesi, Bilgisayar Mühendisleri Odası, teknoparklar, teknoloji transfer ofisleri, İzmir Ticaret Odası Bilişim Komitesi, STK’lar ve sektördeki firmaların katkılarıyla düzenlenen Genç Beyinler Yeni Fikirler Proje Pazarı ve Bitirme Projeleri Sergisi önceki hafta yapıldı. 6’ncısı düzenlenen etkinlikte 270 bitirme projesi sergilendi. Etkinliğin fikir yarışması bölümünde de farklı kategorilerde 1500 öğrenci ve yaklaşık 100 danışman akademisyen katıldı. Yaşar Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği ve Psikoloji bölümleri öğrencileri Can Yıldız, Mehmet Cengiz, Didem Ergül, Ateş Gül Ergun ve Melda Taçyıldız’ın “Otizmli çocukların EEG başlık ve oyunlar vasıtasıyla dikkatinin ölçülmesi” projesiyle, Sağlık ve Yaşam kategorisinde birinci olurken Bilgisayar Mühendisleri Odası Toplum için Mühendislik Kategorisi Özel Ödülünü de kazandı.

KUZENİ İÇİN KONUŞAN KARTLI OYUNCAK TASARLAMIŞTI 

Geçtiğimiz yıl otizmli kuzeninin konuşmasına yardımcı olması için sevdiği oyuncakları kullanarak konuşan kartlarla öğrenmesine yardımcı olacak bir sistem geliştiren Can Yıldız, bu fikrini mezun olmadan Yaşar Üniversitesi Kuluçka Merkezi Minerva’da iş fikrine dönüştürdü. Otizmli çocukların eğitimine destek olacak yeni projeler geliştirmek isteyen Can Yıldız, oyunlar üzerine çalışan sınıf arkadaşı Mehmet Cengiz ve Psikoloji Bölümü öğrencileri Didem Ergül, Ateş Gül Ergun ve Melda Taçyıldız ile birlikte çalışmaya başladı.

EĞİTİM ONLAR İÇİN ÇOK ÖNEMLİ 

İki ödül kazanan, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Yrd. Doç. Dr. Hüseyin Hışıl ile Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Filiz Gözenman’ın danışmanlığında yürüttükleri projelerini anlatan Can Yıldız, “Otizmli bireyleri topluma kazandırmanın tek yolu, eğitim almaları. Otizmli çocuklarda eğitimin ne kadar önemli olduğunu kuzenim nedeniyle yakından bildiğim için, eğitim sürecini daha verimli hale nasıl getirebiliriz diyerek yola çıktım. Otizmli çocukların en büyük problemlerinden birisi dikkat problemi yaşamaları ve bunun da öğrenme güçlüğü çekmelerine neden olması. Eğitimler genellikle otizmli çocuğun göz teması kurması ve dikkat süresinin artırılma çalışmalarıyla başlıyor. Yaptığımız araştırmalara göre, dikkat süresi artırma eğitimi alan çocukların dikkat gelişimi, öğretmeni tarafından gözleme dayalı yapılıyor. Çeşitli testler uygulansa da yaygınlaşmış bir bilimsel ölçüt yok. Ölçüm işlemini bilimsel bir şekilde gerçekleştirebilmek ve böyle bir projeyi hayata geçirebilmek için psikoloji bölümünden bu konularda çalışan gönüllü ekip arkadaşları buldum. Birlikte birçok eğitim merkezine gidip geliştireceğimiz oyun için fikirler aldık. Dikkat dağınıklığı yaşayan otizmli çocukların maksimum odaklanma sürelerini, EEG cihazı kullanıp beyin dalgaları ve sanal gerçeklik teknolojisiyle hazırladığımız oyun aracılığıyla ölçümlemek istedik” dedi.

OTİZMLİLERE ÖZEL OYUN 

Hazırladıkları oyunun, çocuğun dikkatini çekecek renk, ses ve nesnelerden oluştuğunu belirten Yıldız, “Çocuğun, oyun sırasında hangi nesneye ne kadar süre baktığı ve o anda beyin dalgalarından odaklanmasının ne seviyede olduğu gözlemlenebiliyor. Bu test sonuçları, uzmanlar tarafından yorumlanarak çocuğun maksimum odaklanma süresi ve hangi nesnelerin dikkatini çektiği anlaşılacak. Düzenli aralıklarla yapılacak bu testler sonucunda otizmli bir bireyin dikkat süresindeki değişimlerin istatistiği de çıkartılmış olacak. Çocuğa özel tutulan istatistikler, aldığı eğitimin verimliliğini ve ondaki etkilerini de öğretmenine gösterecek, eğitim içeriğini, çocuğa uygunluğunu belirlemede yardımcı olacak” diye konuştu.

Otizmli çocukların, inek, araç, tren, tünel ve hareket eden uyaranlara daha çok dikkat ettikleri yönünde veriler bulunduğunu söyleyen Yıldız kullandıkları yöntemleri şöyle anlattı:
“Ancak literatürde otizmli çocukların renk tercihleriyle ilgili genel bir bilgi yok. Oyunu tasarlarken biraz da otizmli çocukların sağ, sol ve ön bakışlarında tercih ettikleri uyarıcıları saptamak ve literatüre katkı sağlamak amacındaydık. Oyunda bu işlem, bazen iki farklı renkte objeyi aynı anda verip çocuğun hangisine daha uzun baktığına dayanmakta, bazense duran ve hareket eden aynı iki uyarıcı arasındaki dikkat farkını gözlemlemekte. Oyunun dizaynından sonraki evrede ise EEG algılayıcı ve VR gözlükleri kullanarak veri topladık” diyerek kullandıkları yöntemleri anlattı.

Can Yıldız, projenin patent başvurusunu yaptıklarını, otizmli çocuklara özel ilk sanal gerçeklik oyununu yapmanın, EEG cihazıyla dikkat sürelerini ölçen bir projeyi gerçekleştirmenin ve iki ödül kazanmanın mutluluğunu yaşadıklarını ifade ederek gelecekte de otizmli çocuklar için çalışmaya devam edeceklerini söyledi.