Kyoto Protokolü nedir? Kyoto Protokolü amacı, maddeleri ve imzalayan ülkeler
Güncelleme Tarihi:
Kyoto Protokolü, sera etkisine neden olan gazların kullanımını azaltmak amacıyla hazırlanmış bir anlaşmadır. Anlaşmanın maddeleri 1992 yılında oluşturulmuş, protokol ise 11 Aralık 1997 tarihinde imzalanmıştır. Bu protokol ile birlikte, çevreye ve atmosfere zarar veren gazların kullanımı %5'e çekilmiştir. Kyoto protokolünün amacı ve maddeleri nelerdir? Protokolü hangi ülkeler imzaladı? Sizin için derledik.
Enerji kaybına yol açacağı için birçok ülke Kyoto Protokolünü imzalamamıştır. Bu ülkelerinde başında Amerika Birleşik Devletleri yer almaktadır. Bunun dışında protokole imza atmayan diğer ülkeler şunlardır - Angola - Afganistan - Orta Afrika Cumhuriyeti - Fildişi Sahili - Çad - Somali - Tacikistan - Filistin - Vatikan - Tayvan - Kongo Cumhuriyeti
Kyoto Protokolü Nedir?
Kyoto protokolü küresel ısınmanın neden olduğu zararları ortadan kaldırmak için hazırlanmış uluslararası bir anlaşmadır. Bu anlaşma ile birlikte yüzden fazla ülkenin uyması gereken kurallar belirlenmiştir. Buna göre ülkeler en fazla %5 oranında sera gazı kullanabilir. Yapılan araştırmaların sonucunda bu gazların küresel ısınmaya ve iklim krizine neden olduğu tespit edilmiştir.
Bazı ülkelerde ise yıllık sera gazı salınımı, ortalamanın altındadır. Protokolün hedeflerinden biri de bu ülkelerin gaz oranlarını yükseltmektir. Bundaki temel amaç, ülkelerin ekonomik açıdan zarar görmesini engellemek ve emisyon salınımını dünya genelinde dengede tutmaktır.
Not -1- 1997 yılında kabul edilen Kyoto Protokolü, 2005 yılında yürürlüğe girmiştir.
Not -2- Türkiye, 30 Mayıs 2008 tarihinde Kyoto Protokolüne taraf olmuştur.
Kyoto Protokolünün Amacı
Kyoto Protokolünün amacı dünya genelinde yaşanan doğal afetlerin önüne geçmek ve iklim krizini ortadan kaldırmaktır. Bu protokol ile birlikte Yemen ve Afganistan'da görülen kuraklık ile mücadele etmek için somut adımlar atılmıştır.
Protokolün en temel amaçlarından bir diğeri çevre kirliliğini en aza indirgemektir. Anlaşmaya göre her ülke, hava - su ve toprak kirliliğini azaltmak için radikal adımlar atmalıdır. Cam, plastik ve metal eşyaların geri dönüşümü için ortaklaşa hareket edilmelidir. Yeni filtre sistemleri üretmek ve bu sistemleri üretim tesislerinde kullanmak da Kyoto Protokolünün amaçları arasında yer alır.
Kyoto Protokolünün Maddeleri Nelerdir?
Protokolün birinci maddesinde, ülkeler anlaşmanın tüm şartlarına uyacaklarını taahhüt eder. Madde 2'de, tarımsal üretimde doğal ve sürdürülebilir yöntemlerin dünya genelinde yaygınlaştırılacağı yazar. Buna göre hormonlu gıdaların üretimi azaltılırken, daha doğal ve sağlıklı üretim faaliyetleri için gerekli adımlar atılacaktır.
Kyoto protokolünün 3. maddesinde, anlaşmayı imzalayan ülkelerin sera gazı ve karbondioksit oranlarında gözle görülür oranda azaltmaya gideceği beyan edilir.
Diğer maddelerde yer alan temel prensipler ve tarafların uyması gereken kurallar şu şekilde özetlenebilir:
- Karbon salınımını minimum %5 oranında azaltmayan ülkelere bir sonraki yıl için birtakım yaptırımlar uygulanacaktır. Anlaşmanın ilgili maddesine uymayan her ülke, bir sonraki yıl sera gazı kullanımını %30 oranında azaltmak zorundadır.
- Ülkeler, emisyon indirimlerinin aylık ve yıllık raporlarını hazırlamalı ve hazırlanan raporlar belirlenen zaman içerisinde Birleşmiş Milletlere iletilmelidir.
Not -1- Avrupa Birliğine üye olan ülkelerin tamamı Kyoto Protokolünü imzalamıştır.
Not - 2- Kyoto Protokolünün maddeleri 191 ülke tarafından kabul edilmiştir.
Kyoto Protokolünü İmzalayan Ülkeler
Kyoto Protokolünü İmzalayan Avrupa Ülkeleri - İtalya - İspanya - Fransa - Norveç - Finlandiya - Belçika - Hollanda- Malta - Hırvatistan - Macaristan - Almanya - Letonya - Litvanya - Rusya - Ukrayna - Bulgaristan - Yunanistan
Kyoto Protokolünü İmzalayan Asya Ülkeleri - Türkiye - İran - Japonya - Vietnam - Irak - Gürcistan - Moğolistan - Nepal