Fiil ehliyeti nedir, nasıl kazanılır? Fiil ehliyeti şartları ve türleri

 Fiil ehliyeti, hukuki bir terimdir. Fiil ehliyeti, verilen kişinin iradi davranışları ile beraber hukuki sonuçlar doğurması demektir.

 Fiil Ehliyeti Nedir?

 Fiil ehliyetinin ne olduğu sıklıkla merak edilerek internetten araştırılmaktadır. Sık sık duyulan bir terim olmasından dolayı ne demek olduğu da merak edilmektedir. Fiil ehliyeti, verildiği kişinin idari davranışları ile birlikte hukuki sonuçlar doğurması anlamına gelmektedir. Fiil ehliyeti, bir kişinin kendi davranışları sonunda hak edinebilmesi ya da borçlanması gibi durumlar anlamına gelir. Tüm vatandaşların her ne kadar hak ehliyeti bulunsa da herkesin fiil ehliyetine sahip olması mümkün değildir. Bazı şartları oluşması halinde fiil ehliyet, taşınması mümkündür.

 Fiil ehliyeti bireylerin hem hukuki tüm haklardan yararlanması anlamına da de bazı hukuki işlemlerden sorumlu olması demektir. Türk medeni kanununun 9. ve 19. maddeleri arasında düzenlenmiş olan Fiil ehliyeti alma şartları günümüzde de uygulanmaktadır. Fiil ehliyeti alarak başka herhangi birinin izni olmadan kendi kendine hak edinmek ve borç alına girmek de mümkündür. Fiil ehliyeti aynı zamanda kendi içinde de tam ehliyet, sınırlı ehliyet, tam ehliyetsizlik ve sınırlı ehliyetsizlik olarak dörde ayrılmaktadır.

 Nasıl Kazanılır?

 Fiil ehliyetine sahip olmak için öncelikle ayırt etme gücüne sahip olmak gerekmektedir. Ayırt etme gücü olan, 18 yaşını geçmiş ergin olan ve akıl sağlığı da yerinde olan kişilerin fiil ehliyeti alması mümkündür. Fiil ehliyeti ile kişiler hukuki yükümlülüklerinin olduğunu ve aynı zamanda da borç altına girme yetilerinin olduğunu kanıtlar.

 Fiil ehliyeti de kendi içinde tam ehliyet, tam ehliyetsiz, sınırlı ehliyet ve sınırlı ehliyetsiz olarak dörde ayrılır. Gerekliliklerine göre bu ehliyetlerden biri almak mümkündür. Fiil ehliyeti kişilerin herhangi bir kimsenin iznine gereksinim duymadan kendi kendine hak kazanması ve borç edinmesini sağlayan ehliyettir.

 Fiil Ehliyeti Şartları ve Türleri

 Fiil ehliyeti alabilmenin ilk şartı ayırt edebilme gücüne sahip olmaktır. Sonrasında 18 yaşını geçmiş olmak ve herhangi bir akıl sağlığına ya da alkol bağımlılığına sahip olmamak fiil ehliyeti alabilmek için yeterli şartlardır. Fiil ehliyetinin türleri ise 4 tanedir. Bunlar şu şekilde sıralanmaktadır:

Tam ehliyet: Tüm şartları taşımak anlamına gelir. Ayırt etme gücüne sahip, 18 yaşını geçmiş ve kısıtlı olmayan kişilerin tümü tam ehliyetlidir. Bu kişileri tüm hukuki süreçlerin ve borcun altına girebilir. Yapmış oldukları tüm işlemler geçerli sayılır ve cezai sorumlulukları da mevcuttur.

Tam ehliyetsiz: Fiil ehliyeti olmayan kişiler olarak tanımlanabilir. Ayırt etme gücü olmayan herkes tam ehliyetsizdir ve bu kişilerin hiçbir cezai yükümlülükleri yoktur.

Sınırlı ehliyet: Bu kişiler 18 yaşını geçmiş ve ayırt etme gücüne de sahip kısıtlı olmayan tam ehliyeti olan kişilerdir. Fakat bazı durumlarda borç altına girmeleri ve hukuki işlemleri sınırlı hale getirilir. Örnek olarak evli eşler ve yasal danışmanı olan kişiler sınırlı ehliyetlidir. Bu kişilerin aynı zamanda cezai yükümlülükleri de mevcuttur.

Sınırlı ehliyetsiz: Ayırt etme gücü olan fakat kısıtlı olan kişiler sınırlı ehliyetsiz kişilerdir. 18 yaşını geçmemiş kişiler yasal temsilcileri olmadan herhangi bir borç altına giremez. Bu kişiler bağış gibi durumları kabul ederler. Ayrıca sınırlı ehliyetsiz kişilerin cezai yükümlülükleri de olayın ne olduğuna göre değişiklik gösterir.