Biyolojik yaşam döngüsü nedir ve nasıl gerçekleşir? Yaşam döngüsünün aşamaları, evreleri ve özellikleri

Yaşam döngüsü dendiğinde akla her canlının ayrı ayrı olacak şekilde yaşam döngüleri gelmektedir. Bir sivrisineğin yaşam döngüsüyle bir arının yaşam döngüsü birbirinden farklı özellikler gösterebilmektedir. İnsanlar ise doğmakta, büyümekte, gelişmekte ve ölmektedir. Fakat bu evreler içerisinde hem fiziksel hem psikolojik değişmeler de yaşamaktadır.

 Biyolojik Yaşam Döngüsü Nedir?

 Bir canlının geçirdiği değişiklikler sonucunda tekrar başladığı noktaya dönmesine yani başladığı noktaya geri gelmesine biyolojik yaşam döngüsü denmektedir.

 Biyolojik yaşam döngüsü biçim değişikliği gibi bazı süreçleri içermektedir. Bu süreçler içerisinde eşeysiz üreme, eşeyli üreme ve büyüme vardır. Hatta bazı canlıların yaşam döngüsüne baktığımızda bir türün farklı soylarının birbirini izlediğini fark ederiz.

 Örneğin kırmızı algler üç ya da daha fazla çok hücreli evresi olan canlılardır. Bu yüzden bu canlılar için daha çok yaşam öyküsü terimi kullanılır. Su yosunları ise iki çok hücreli evre yaşarlar. Bu canlıların yaşam döngüsüne de soyların almaşı ismi verilmektedir.

 Yaşam Döngüsü Nasıl Gerçekleşir?

 Yaşam döngüleri canlıdan canlıya değişiklik göstererek gerçekleşir. Örneğin bir hücrenin yaşam döngüsünün nasıl gerçekleştiğini inceleyelim.

 Vücudumuzda bulunan hücreler olağan üstü bir yaşam döngüsüne sahiptir. Hücrelerin kendisine ait bir metabolizması vardır. Bazı dönemler kendisi gibi hücreler üretebilir. Başka hücrelerden kök alabilir. Yaşam döngüsü son bulan hücre ise canlılığını kaybeder.

 Örneğin bağırsakların iç yüzeyini oluşturan hücreler üç gün gibi kısa bir zamanda yenilenir. Kas veya sinir hücresi ise çok daha uzun süre de yenilenir.

 Normal hücre işlemlerinin sürdüğü bu döneme go dönemi denir. Hücre büyümesinin ön planda olduğu dönem ise g1 dönemidir. DNA’nın kendisini kopyaladığı 6 ile 8 saat arası süren dönem s dönemi olarak isimlendirilir. Yaşam döngüsü bu tarz evrelerin geçirilmesiyle gerçekleşmektedir.

 Yaşam Döngüsü Aşamaları Ve Evreleri

 Bir insanın yaşam döngüsü doğduğu andan ölene kadar devam eden zaman aralığını kapsamaktadır. Hayatı tamamlayan bu zaman dilimi içerisinde insanlar bazı evreler geçirir. Bu durum insanlarda yaşam döngüsünü tanımlar.

 Doğada da yaşam döngüsünün bir amacı vardır. Sağlıklı nesiller üretebilmek, sağlıklı bireyler yetiştirmek doğada yaşam döngüsü sağlamanın bir amacıdır. Kaynak tüketimini azaltmak, çevresel atıkları kontrol altına almak, sosyal farkında olma duygusunu oluşturmak, gelişim sağlamak, ekonomik ve çevresel faktörleri ortadan kaldırmak doğada yaşam döngüsünün temel amaçları arasındadır.

 Aile yaşam döngüsü evrelerini incelediğimizde bağımsızlık evresi, eş seçimi evresi, çocuğun bebeklikten yetişkinliğe geçiş süreci, yetişkin çocuklara sahip aile evresi, emeklilik ve yaşlılık dönemi sayılmaktadır.

 Bir insan kendi yaşam döngüsü evresinde en ağır sorunlarla ergenlik döneminde baş etmeye çalışır. Bu düşünce kişileri zor bir sürece ve sağlıksız bir psikolojiye iter. Bu yüzden her bireyin ergenlik dönemi önem arz etmektedir.

 Bitkilerin yaşam evrelerine baktığımızda karşımıza tohum, çimlenme ve erişkin bitki gibi üç yaşam evresi çıkmaktadır. Tohumla başlayan bitki yeterli su ve güneş ışığı aldıktan sonra belirli bir zaman içinde çimlenme evresine geçir yapar. Çimlenme evresinden sonra o küçük filiz ışığa doğru yükselir. Bitki gelişir, büyür ve kendi besinini üretmeye başlar. İşte bu evrede bitki artık erişkin bir bitki olmuştur.

 Yaşam Döngüsü Özellikleri

 Yaşam döngüsünün en büyük özelliğini bir canlının geçirdiği değişiklikler sonucunda tekrar başladığı yere geri dönmesi meydana getirmektedir. Örneğin bir sivri sinek yaşam döngüsü içerisinde erişkin bir sivri sineğin yumurtaları sayesinde çeşitli evrelerden geçer. Bu evreler sonucunda da tekrar erişkin hale döner. Yaşam döngüsünün bir diğer özelliği ise üreme ile tamamlanması ve tekrar üreme ile devam etmesidir.

 Bazı canlılar burada söz konusu olan üremeyi eşeyli bazı canlılar eşeysiz bazı canlılar mayoz bölünme denilen evrelerle gerçekleştirmektedir.

 Mitoz bölünme söz konusu olduğunda yaşam döngüsü özellikleri değişmektedir. Örneğin zigotik mayoz ve gametik mayoz birer tane mitoz evreleri vardır. Mitoz bölünme zigotik mayozda n evresinde olurken gametik mayozda mitoz bölünme 2n evresinde gerçekleşir. Yaşam döngüsü özellikleri bu ve benzeri tüm özellikleri her canlı türünde farklı olacak şekilde içerisinde barındırır.