Güncelleme Tarihi:
Neden sonuç cümlelerini kurabilmek için bazı kuralları bilmemiz gerekiyor. Aynı zamanda bazı cümleleri neden-sonuç cümlesi olduğunu anlayabilmek için de bazı soruları sormanız gerekmektedir. Şimdi bunları neler olduğuna bakacağız ve neden-sonuç cümleleri üzerinden örnekler yapacağız.
Neden-Sonuç Cümleleri
Herhangi bir durumun hangi gerekçeyle veya hangi sebeple yapıldığını anlatan cümlelere neden-sonuç cümleleri denmektedir. Bu cümleler içerisinde hem neden vardır hem de o nedeni sonucu bulunmaktadır. Bir cümlenin yüklemine neden ve niçin sorularını sorduğumuz zaman bu cümleler cevapsız kalmaz. O yüzden neden sonuç cümlelerine anlayabilmek için bu iki soruyu sormalıyız.
Neden sonuç cümleleri iki bölümden oluşmaktadır. Bunlardan birincisi neden (sebep) ve diğer ikincisi ise sonuç bildirmektedir. Böyle cümlelerde bazı edat ve ekler kullanılarak neden sonuç cümleleri oluşturulur. Şimdi bu eklerin neler olduğunu yazalım ve öğrenelim;
- İçin
- (- den)
- (- diğinden)
- İle
Gördüğümüz gibi yukarıdaki ekler neden sonuç cümlelerinde kullanılır ve bu cümleler oluşturulur. Şimdi bu konuda bazı örnekler yapalım ve neden-sonuç cümlelerinin nasıl kurulduklarını anlamaya çalışalım.
Örnek:
Hasta olduğu için bugün evden hiç çıkmadı.
Bu örnekte gördüğümüz gibi kişinin hasta olduğu ve hiç evden çıkmadı yazılıyor. Yani kişi neden evden hiç çıkmamış? Sonuç olarak hasta olduğu için evden hiç dışarı çıkmamış.
Okullar açılmasıyla daha çok masraf olmaya başladı.
Onu çağırmadık diye bizimle hiç konuşmuyor
Yağmur yağdığından bugün dışarı çıkamayacağız.
Bugün çok geç kaldığımdan ödevlerimi yapamadım.
Gördüğümüz gibi yukarıdaki cümleleri baktığımız zaman hem bir neden var hem de bir sonuç vardır. Mesela neden çok masraf oluyormuş? Bunun nedeni ise okul açıldığı için çok masraf oluyor. Aynı zamanda kişi neden onlarla hiç konuşmuyor? Bunun nedeni ise ona dışarı çağırmadıkları içindir. Bu şekilde siz de birçok değişik neden-sonuç ilişkisi barındıran cümleler kurabilirsiniz.
Not: Neden-sonuç ilişkisini anlatan cümleleri iki bağımsız cümle şeklinde de ele alabiliriz. Şimdi bu konuda bazı cümleler yapalım ve nasıl kurulduklarını anlamaya çalışalım.
Örnek:
Mümkün olduğu kadar hızlı koş; eve daha çabuk varırsın.
Burada gördüğümüz gibi iki ayrı cümle bulunmaktadır. Çünkü iki tane cümle vardır ve bu cümlelerden biri nedeni diğeri ise sonucu anlatır. Burada eğer kişinin hızlı koşar ise o zaman eve daha çabuk varacağı sonucunu çıkarıyoruz. Şimdi bu konuda arka arkaya başka örnek cümleler yapalım ve iki cümle ile beraber neden-sonuç ilişkisine anlatalım.
Bir daha benimle böyle konuşma; yoksa seninle bir daha gelmem.
Seni çok seviyorum; bu yüzden sana gerçeği söylemedim.
Ödevlerini erken bitir; böylece sokağa rahatça çıkabilirsin.
İşleri çabuk bitir; bugün sinemaya gideceğiz.
Bu şekilde daha birçok farklı cümle kurabiliriz. Böylece neden sonuç ilişkisini iki farklı cümle üzerinden de oluşturmamız mümkün hale gelebilir. Bu konuda hem tek cümle hem de iki cümle ile beraber neden sonuç cümlelerine kurabiliriz.
Yukarıdaki bütün farklı neden sonuç cümlelerine niçin ve neden sorularını sorduğumuz zaman, eğer cevap alıyor isek o zaman bunlar neden sonuç cümleleridir.
Şimdi yukarıdaki bütün örnekleri dikkatli şekilde inceleyin ve neden-sonuç ilişkisinin tanımını okuyun. Daha sonra konuyu anlayarak kendiniz de neden sonuç ilişkisini anlatan tek ya da iki cümle üzerinden örnekler yapabilirsiniz.