21'inci yüzyılda taş devri aleti üretiyor

Mardin Artuklu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Ergül Kodaş, taş devrinde yaşayan insanların kullandığı aletleri o günün şartlarıyla yapıyor. Doğadan topladıkları taş ve kemiklerle, tarih öncesi dönemlerde insanların doğal ürettiği el baltaları, dilgi (bıçak), boncuk, ok ucu, orak, taş vazo, kemikten iğne yapan Kodaş, Türkiye'de deneysel arkeolojinin ilerlemesine katkı sunmayı hedefliyor.

Kodaş, Artuklu Üniversitesi ve Mardin Müzesi iş birliğiyle yürütülen çalışma kapsamında çocuklara da aletlerin nasıl yapıldığını konusunda eğitim veriyor.

Dünyada 19'uncu yüzyılın sonlarında işçilerin ürettikleri aletleri antikacılar satmasıyla ve 20'nci yüzyılın başlarında bazı arkeologların Fransa ve ABD'de buldukları aletlerin benzerlerini yapmaya çalışmasıyla deneysel arkeoloji çalışmasının başladığını belirten Kodaş, bu çalışmayla aynı tekniği ve metodu kullanarak eski insanların nasıl bir üretim sürecinden geçtiklerini anlamaya çalıştıklarını söyledi.

Dünyada deneysel arkeolojinin ileri seviyede olduğunu fakat Türkiye'de bu durumun henüz ilerlemediğini anlatan Kodaş, Türkiye'de de ilerlemesine katkı sunmayı hedeflediğini belirtti.

2010'da yüksek lisansı için yontma taş üzerine çalıştığını bildiren Kodaş, sadece kitaptan bakarak çalışmanın anlamsız geldiği için aletleri yapmaya karar verdiğini söyledi.

Fransa'nın Lyon kentinde yontma taş aletleri üzerine yapılan çalışmalara katıldığını ve kendisinin de aletleri yapmaya başlayan Kodaş, her aletin farklı bir üretim tekniğinin olduğunu, sürtme taş aletlerin daha çok zaman aldığını anlattı.

Aletlerin o dönemin boyutlarına, tekniklerine ve metotlarına uygun yapıldığını söyleyen Kodaş, geçen yıl geldiği Mardin'de de paleolitik ve neolitik dönem üzerine sekiz yıldır emek harcadığı deneysel arkeolojik çalışmalarını sürdürdüğünü belirtti.

Yontma taş, sürtme taş ve  kemik üzerinde deneysel arkeolojik çalışmalarda dönemine uygun el baltaları, dilgi, boncuk, ok ucu, orak, taş vazo, kemikten iğne gibi aletler yaptığını söyleyen Kodaş, "Dönemine uygun yapıyorum. Kullandığım bütün ham maddeler ve aletler o döneme uygun olarak seçiliyor" dedi.

Aletleri hissederek yaptığını ve büyük bir keyif aldığını ifade eden Kodaş, özellikle el baltaları yapmayı sevdiğini anlattı.

Mardin Müzesi'nde de arkeolojik kazı çalışması yapan minik öğrencilerle buluştuğunu anlatan Kodaş, çocuklara o dönemde kullanılan aletler konusunda bilgi verdiğini sözlerine ekledi.

'UYGULAMALI ÖĞRENİYORLAR'
Mardin Müze Müdürü Nihat Erdoğan da müze eğitim etkinlikleri kapsamında Kodaş'ın müzede öğrencilere ders verdiğini söyledi. Erdoğan, "İnsanlar aletleri o dönemde nasıl yaptılar, hangi ihtiyaçları nasıl karşıladılar, bunları uygulamalı olarak çocuklara öğretiyoruz. Geçmişi merak eden geçmiş kültürüne sahiplenen bir nesil yetiştirmek için çabalıyoruz" dedi.

Müzede eğitimlere katılan çocuklardan Burcu Gülzaroğlu ise çok eğlenceli vakit geçirdiğini belirterek, "Arkeolojik kazı yaptık. Vazo bulduk. Taşların nasıl bıçak haline geldiğini gördük. Çok güzeldi" diye konuştu.