Satranç ustası Boris Spassky 88 yaşında hayatını kaybetti

Federasyon Spassky'nin ölümünü “ülke için büyük bir kayıp” olarak nitelendirdi ve nesillerdir satranç oynayanların onun maçlarından bir şeyler öğrendiğini söyledi.

KARPOV: BENİM BAŞLICA İDOLLERİMDEN BİRİYDİ 

İlk tepki verenlerden biri, TASS devlet haber ajansına konuşan Sovyet büyük satranç ustası Anatoly Karpov oldu: “O her zaman benim başlıca idollerimden biriydi.”

Spassky en çok 1972 yılında Amerikalı Bobby Fischer ile yaptığı ve Doğu ile Batı arasındaki çatışmanın simgesi olan düello ile hatırlanıyor.

Sovyet satranç devi, dönemin en iyi oyuncularına karşı üst düzey karşılaşmalar ve sanal kayboluş dönemleri arasında gidip gelen kareli bir hayat yaşadı.

1937 yılında Leningrad'da, şimdiki adıyla Saint Petersburg'da doğan Spassky, erken yaşta olağanüstü bir yetenek göstererek 18 yaşında gençler dünya şampiyonu ve tarihteki en genç büyükusta oldu.

Satranç oynamayı beş yaşında bir yetimhanede öğrendiğini, İkinci Dünya Savaşı sırasında Naziler tarafından kuşatıldığında ailesiyle birlikte Leningrad'dan kaçmayı başardığını söyledi.

DEVLET TARAFINDAN TEŞVİK EDİLDİ 

Savaştan sonra, fedakarlıktan korkmayan agresif oyun tarzı akranları tarafından fark edildi ve kendisine bir burs ve bir koç sağlayan devlet tarafından teşvik edildi.

Güçlü bir izlenim bıraktıktan sonra, kendisini Sovyet satrancının bir başka yükselen figürü olan ve “Riga'nın Sihirbazı” olarak anılan Mikhail Tal'in gölgesinde buldu.

DÜNYA ŞAMPİYONU OLDU

Spassky 1961 yılına kadar SSCB Şampiyonluğunu kazanarak kayda değer bir geri dönüş yaptı. Sekiz yıl sonra vatandaşı Tigran Petrosian'ı yenerek dünya şampiyonu oldu. Spassky 2016'da “Kendime hiçbir zaman dünya şampiyonu olma hedefi koymadım. Her şey kendiliğinden gelişti. Büyük bir hızla ilerliyordum,” demişti.

�

SPASSKY FİSCHER'E KARŞI

Ancak Spassky unvanını sadece üç yıl koruyabildi. 1972'de İzlanda'da Amerikalı dahi Fischer'e karşı kariyerini belirleyecek maçı oynadı. Bu mağlubiyet Moskova için bir tokat olsa da, Spassky için “devasa bir sorumluluktan” kurtulmak bir rahatlamaydı.

“Fischer unvanı benden aldığında ne kadar rahatladığımı hayal bile edemezsiniz. Kendimi çok ağır bir yükten kurtardım ve özgürce nefes aldım,” dedi yaklaşık kırk yıl sonra...

Bu ikonik Soğuk Savaş düellosu çok sayıda kitap, belgesel ve filme konu olmuştur. Özellikle de Walter Tevis'in “The Queen's Gambit” adlı romanına ilham kaynağı oldu.

Ancak o dönemde, yenilgisinin ardından Spassky gözden düştü. Dört yıl sonra, 1976'da Rus kökenli bir Fransız kadınla evlendikten sonra Fransa'ya taşındı. 1978'de Fransız vatandaşlığına geçti.

Spassky, 1992'de Yugoslavya'da Fischer'e karşı resmi olmayan bir rövanş maçı yapana kadar yıllarca kamusal alana dönmedi. Hayatının son yıllarına hastalık ve gizemli bir aile çatışması damgasını vurdu.

İKİ KEZ FELÇ GEÇİRDİ

İki kez felç geçirdikten sonra, 2012 yılında bir sponsorun yardımıyla ve eşi ile kız kardeşinin tavsiyelerine rağmen Rusya'ya döndü. Spassky dönüşünün ardından Rus televizyonuna yaptığı açıklamada “Her şeye sıfırdan başlamam gerekiyor ama korkmuyorum” dedi.

Birkaç yıl önce, 2008 yılında, o yıl ölen ve İzlanda'da küçük bir mezarlığa gömülen eski rakibi Fischer'in mezarını ziyaret etmişti. Spassky ziyaret sırasında kendisine eşlik eden gazetecilere sordu: “Komşu yerin müsait olduğunu düşünüyor musunuz?”