Yaşlanma saati geriye çevrildi

AMERİKALI bilim adamları, yaşlanma sürecinin geriye doğru işlemesini başardılar. Klonlanan altı dana, kronolojik yaşlarından çok daha genç doğdu. Böylece, klonlama teknolojisinin gençleşmeyi de beraberinde getirdiği belirtilirken, özellikle sinir ve kalp alanlarında birçok hastalığa çareler bulunmasında yepyeni umutlar doğdu.

Çalışmayı gerçekleştiren Advanced Cell Technology (ACT) Şirketi'nden Robert Lanza, sadece danaları kopyalamakla kalmadıklarını belirterek, klonlanan hayvanların hücrelerinin, kronolojik yaşlarından çok daha genç olduklarını kaydetti. Lanza ve ekibinin çalışmasına ilişkin bir yazı Science dergisinde yer aldı.

GENÇ HÜCRELİ DANA

Bilim adamları, ‘yaşlanma saatinin geriye döndürülebileceğini gösterdik’ dediler. Danaların hücrelerinin daha genç olduğunun görüldüğü, ancak daha uzun yaşayıp yaşamayacaklarının zamanla ortaya çıkacağı kaydedildi.

İskoçya'da üç yıl önce klonlanan ilk hayvan olan olan koyun ‘Dolly’ normalden daha yaşlı doğmuştu. Daha sonra klonlanan hayvanların bazılarının da daha hızlı yaşlandıkları gözlemlenmişti.

Klonlanan hayvanların yaşları hücreleriyle ölçülüyor. Kromozomların uçlarında bulunan ve ‘telomer’ diye adlandırılan kısımlar hücrelerin genetik birer kopyası konumunda. Her hücre bölünmesinde telomere biraz daha yıpranıyor ve hücrenin ölümüyle de ölüyor.

Buna, bilim adamlarınca ‘senesens’ deniliyor. Dolly dünyaya geldiğinde telemorelerinin yıpranmış olduğu gözlendi. Ancak, kopyalanan altı dananın inanılmaz derecede genç telomere sahibi oldukları görüldü. Robert Lanza'nın ekibinin taze hücre kullanmaması, klonlanan hücrelerin labratuvarlarda defalarca ve senesens oluncaya kadar bölünmüş olmaları şaşkınlığı artıran yeni bir neden oldu.

ABRAKADABRA

Amerikalı bilim adamları Dolly'nin kopyalanmasından farklı bir yöntem denediler. Buna göre, yumurta hücreleri bir saat gibi işleyerek zamanı geriye çevirdi. Ekipten bir bilim adamı olan Dr. Michael West, yöntemi anlatırken, ‘abrakadabra türü birşey’’ dedi, yaşlanma sürecinin nasıl geriye doğru işlediğini kendilerinin de çözemediğini söyledi. West, özelikle yaş bağlantılı hastalıklar için müjde verirken şöyle dedi:

‘Bir hastadan genç bir hücre alarak çoğaltılabilir ve yeniden hastaya aşılanabilir. Böylece zayıflayanın yerine genç bir bağışıklık sistemi ya da hasar görenin yerine genç bir kıkırdak dokusu verilebilir. Yaşlanan bir kalp bir hastanın kendi hücreleriyle gençleştirilebilir. Hastaya ait olduğu için vücudun reddetmesi tehlikesi de ortadan kalkar.’

Bilim adamları, bunun insanın klonlanması olarak algılanmaması gerektiğini de belirterek, atılan adımların daha iyi anlaşılmasıyla elde edilen başarının görüleceğini ifade ettiler. Lanza, süreci kendilerinin de tam olarak çözemediklerini, ancak hücreler yaşlandıkça pasifleşen genlerin aktif olduklarının görüldüğünü söyledi. Robert Lanza, ‘Bu hayvanlar biyolojik yaşlarından daha gençler, sonuçlar bunu gösteriyor’ diye konuştu.