Ukrayna sonunda pes etti... Trump maden anlaşmasını kaptı
Güncelleme Tarihi:
ABD ve Ukrayna arasında uzun zamandır sağlanması beklenen nadir elementler anlaşmasında sonunda imzalar atıldı. Anlaşmayla birlikte ABD’nin ekonomik çıkarları doğrudan Ukrayna altyapısı ile ilişkili hale gelirken, Trump yönetiminden Rusya’ya “savaşı bitir” ültimatomu geldi.
ABD Başkanı Donald Trump, iktidara geldiği 20 Ocak’tan bu yana imzalanması için çabaladığı ve ABD’nin Ukrayna’nın doğal kaynaklarına erişmesini sağlayacak nadir element anlaşmasını sonunda Kiev’e kabul ettirdi. Böylece Ukrayna lideri Volodimir Zelenski’yi kendi istediği noktaya çeken Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e de “savaşı bitirmek için artık somut adım atmalısın” mesajı vermiş oldu.
RUSYA’YI ÖNLEYİCİ ADIM
Önceki gün ABD’nin başkenti Washington’da imzalanan anlaşmaya ABD adına Hazine Bakanı Scott Bessent, Ukrayna adına ise Ekonomi Bakanı Yuliya Sviridenko imza attı. Ukrayna’nın Rusya ile devam eden savaşa rağmen imzaladığı anlaşma bundan böyle ülkenin doğrudan ABD’nin ekonomik himayesi altına girdiği anlamına geliyor. Ukrayna’daki meşru hükümetle yapılan anlaşmaya rağmen Rusya’nın altyapıya yönelik saldırılarına sürdürmesi doğrudan ABD çıkarlarını vurması anlamına gelecek. Öte yandan anlaşma Ukrayna’nın ABD mandası altına girmesi anlamına da gelmiyor. Son dönemde Zelenski’nin ısrarıyla bir dizi düzeltme yapılan anlaşmadaki “ekonomik ilhak” havası yerini “geniş ortaklık” ilkesine bıraktı.
ASKERİ YARDIM SÜRPRİZİ
Ukrayna kaynaklarına göre ekonomik işbirliğinin çatısını ABD-Ukrayna Yatırım Fonu oluşturacak. Fonda karar verici taraf olmayacak ve hisseler yüzde 50 yüzde 50 oranında eşit bölüşülerek kararlar ortaklaşa alınacak. Ayrıca işletilmeye alınacak madenlerin mülkiyet hakkı Ukrayna’da kalacak. Anlaşma savunma sanayisinden pil teknolojilerine kadar kritik ve stratejik alanlarda kullanılan 57 nadir element ve mineral, ayrıca Ukrayna’dan çıkan petrol, doğalgaz ve diğer hidrokarbon kaynakları kapsıyor. Anlaşmada ayrıca sürpriz sayılan askeri işbirliği ve silah yardımı maddesi de bulunuyor. Böylece Trump, Ukrayna’ya yeniden askeri yardım yapılmasına yeşil ışık yakmış oldu. Anlaşma imzalanır imzalanmaz Beyaz Saray’dan ABD Kongresi’ne, Ukrayna’ya 50 milyon dolarlık askeri malzeme ihracatı bildirimi gönderildi.
ANLAŞMADA NELER VAR?
Washington ve Kiev arasında imzalanan anlaşmadan öne çıkan satırbaşları şöyle:
- Doğal kaynaklar Ukrayna’nın milli serveti kalmaya devam ediyor. Hangi madenin nerede ve ne zaman işletime açılacağına Kiev karar veriyor.
- Anlaşmada Ukrayna’nın ABD’ye borçlu olduğu ibaresi yer almıyor. Ekonomik ilişkiler sıfırdan başlatılıyor.
- Fonun geliri nadir elementlerle petrol ve doğalgaz kaynaklarından elde edilecek. Toplam gelirin yüzde 50’si fona aktarılacak.
- Fonun ilk 10 yıldaki tüm geliri savaş sürecinde yıkılan Ukrayna’nın yeniden inşası için kullanılacak.
- Fonun gelirleri ne Ukrayna ne de ABD’de vergiye tabi olacak.
- Anlaşma, Ukrayna parlamentosu Rada tarafından oylanarak kabul edildikten sonra yürürlüğe girecek.
SENATO’DAN RUSYA’YA YAPTIRIM SOPASI
ABD ile Ukrayna arasında büyük ekonomik işbirliği anlaşmasının imzalandığı saatlerde ABD Senatosu’ndan Rusya’ya uyarı geldi. Trump’a yakınlığı ile bilinen Senatör Lindsey Graham, 100 sandalyeli senatoda 75 temsilcinin Rusya’ya yeni yaptırım yasasını oylamaya hazır olduklarını açıkladı. Rusya-Ukrayna savaşını bitirmek isteyen Trump’a destek vermek için Senato’nun harekete geçtiğini belirten Graham, “Rusya barış yapmama konusunda ısrar etmeye devam ederse yaptırımların anası gelecek. Rusya’dan petrol, doğalgaz ve başka ham maddeler satın alarak savaşın sürmesini sağlayan üçüncü ülkelere yüzde 500 oranında artçı vergiler getireceğiz. Rus bankalarına devlet borçlarını çevirmesini bloke edeceğiz. Başkan Trump’ın ‘Rusya barışa ikna olmuyor’ diyerek müzakerelerden çekilmesi durumunda hemen oylamaya geçerek yaptırım paketini kabul edeceğiz. Savaşın devam etmesinde Rusya’nın sorumlu olduğunu biliyoruz” dedi.
